Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 27, 31 May 1862 — Page 4

Page PDF (1.66 MB)

K a Nupepa Kuokoa.

Mai na Ai na e mai.

                O na kanaka kipi elima, nana i kipu mai i ka moku kaua Min ehaha o ke Aupuni, ia ia e holo ana i Tenesi, ua hopu ia, a e kiia'na lakou i ka pu i keia mau la iho.
            Ua ikea iho ma kekahi nupepa o Savana, ka moku aina o Georegia , ka lilo ana o ka papu Pulasaki, o na poka a pau i kiia'ku e ka Akau ia papu, ua ku no a puka, me ka hala ole.
            Ua hiki aku ma ka papu Monoro , ka moku hao hou o ka Akau, o Galena kona inoa; a ua manaoia, ua like loa no kona ikaika a me kona paa, me ka moku hao Monita.
            Ua loheia mai ka hoouna ana o ke Kiaaina o Karoli na Hema, i kekahi mau olelo e hoomaopopo ana i ka haawi mai ia moku aina ia Generala Burnside, kekahi Alii Koa o ka Akau e hoouka kaua nei ma ia wahi.
            Ua hiki aku i Susamabia, ma A lebama, o Generala Mikela me kona pualikoa, he 2,000 ka nui, a ua lilo ia ia he 200 mile o ke alanui holo-kaa mahu o Mepafisa, a me Kaletona.
            Ua la ha loa ma ke kulanakauhale o Mepafisa, he 80,000 wale no na koa o Biurigada ma Korinita ; nolaila, ua manaoia, aole paha e hiki ia ia ke ku-e oolea mai ia Generala Haleka, kekahi Alii Koa o ke Aupuni; no ka mea, he 200,000 ka nui o na Koa malalo ona.
            O ka lilo ana o Nu Olina i ka Akau, oia kekahi mea nana i hookaumaha loa mai i na kipi, a ua nui ko lakou minamina ia wahi ; no ka mea, oia kekahi o na wahi ikaika loa, a me kahi kalepa nui o na awa a pau o ka Hema.
            Ua manaoia e k a poe i ike pono, ua pakeu ka nui o ka poe o ka Hema,e makemake ana e hoi ma ka noho kahiko ana, a ua uuku hoi ka poe e ake ana e hoomau i keia kaua huliamahi; aka, o na 'lii, ke mau nei no ka ikaika o ko lakou manao ma ke kaua.
            U a hoike mai ke Komite Wae i kohoia e noonoo i ke ano kipi a me ka ole o Mi. Stark, ka mea i kohoia i hoa no ka Hale Ahaolelo Alii o Amerika Huipuia, no ka moku aina o Oregona, a ua hooholo iho lakou i ka hewa no ua mea la; a nolaila, ua hoopauia kona noho ana i ka Hale Ahaolelo Alii o Amerika Huipuia.
            U a ikeia'e nei ke kumu i holo ai ke Kuhina o Farani, e makaikai ai i kekahi mau kulanakauhale o ka Hema, i hele aku oia ilaila e hooponopono ai, a e malama ai hoi i ka waiwai o kekahi mau haole o Farani e noho ana ilaila, a ua lawe wale ia ko lakou waiwai e na kipi.
            Ua lohe waleia mai, ua aneane makaukau loa kekahi mokumahu kaua o na kipi, ma Livapula kahi e hanaia nei, i mea nana e kii e kaua i ka moku kaua Tasakarora o ka Akau, e noho nei ma Gibaralata. He 20 ka nui o na pu o ua moku hou la o na kipi, a he 100 paona ke kaumaha o ka poka hookahi.
            Ua hoike m ai na Nupepa o Rikemona, Vereginia, i ka helehelena makau o na kipi; no ka mea, he hiki i na moku hao o ka Akau ke komo iloko o ka muliwai o James, a ke lawe hoi i ke kulanakauhale; nolaila, i ka manao o na nupepa, o ka mea pono wale no ka hoopoho i na pohaku ma ka waha o ke awa, a pela e hiki ole mai ai na koa o ke Aupuni.
            He nui ka pilikia o na kipi e noho nei i keia m au la ma Vereginia, pela ka olelo a kolaila mau nupepa, a ina e loaa ole ka lanakila i na koa kipi ma ka hoouka kaua i Iokatauna; alaila, e pio koke no na kipi, pela ka manao a kolaila mau nupepa. A ina hoi e lanakila na kipi ilaila ; alaila, e loaa ia lakou na mahina eono, e hoomakaukau ai i mau mokumahu hao e like me Merimaka, a e hoomakaukau ai hoi i na koa he nui wale.
            "He oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, e lilo e ka lani, a me ka honua, aole e lilo kahi huna, aole hoi kahi lihi iki o ke kanawai, a pau loa ae la ia i ka hookoia.
            Nolaila, o ka mea e uhai aku i kekahi hua iki o keia m au kanawai, a e ao aku i kanaka pela ; oia ke oleloia he mea ola iloko o ke aupuni o ka lani. Mataio.

            NA M ISIONARI.—Ina e hui ko Europa, a me ko Amerika poe misionari, ka poe i hookahunaia, me ko lakou poe kokoolua e noho nei, he 3,000 o lakou. A 6,000 a keu o na kanaka kamaaina, he poe kumu kula, a me na luna paipai, e kokua ana i na misionari ; a 500,000 (oia hoi) he hapalua o ka miliona, ka poe i hoohaumanaia ma ka aoao Karistiano.

HE MOOLELO
NO KE
K AUA KIPI
MA
AME RIKA.
HELU 11 .

                KE AUMOKU ANO E KA MEA A ke Aupuni i hooholo ai ma na aina kipi, kuai no na Luna Aupuni i na moku okohola kahiko he 25, ma Nu Bedefoda, a ma Nu Ladana, hoopiha ia mau moku i na pohaku, a hooholoia lakou i ke awa o Kaletona, a me na awa e ae o ka Hema. A hiki lakou ilaila, hoopohoia lakou iloko o na awa komo o na moku, i mea e pani iho ai i ke komo ana o na moku kalepa ma ia mau awa me na ukana kokua i ke kaua ana o na kipi, a e hooki iho hoi i ka holo ana aku o na moku powa mai ia mau awa aku, e hoopio ai i na moku holo kalepa o ka aoao o ke Aupuni e holo ana ma ka moana. Aole i manaoia e pani loa ia'na na awa ma ia mea, aia a pau ke kaua ana, e hiki no ke wehe hou i na awa o ia mau aina, i hiki ai i na moku ke holo aku, a ke komo mai hoi, e like me mamua. Aohe nui o na hoouka kaua iloko o Novemaba, a me Dekemaba. E hoomakaukau ana nae ke Aupuni i kona mau Koa, a me na moku kaua, no na hoouka kaua nui e kokoke mai ana. Ma Misouri a ma Kenetuke, ua mokuahana na kamaaina. Ua pili ka hapanui o lakou i ke Aupuni; aka, ua ikaika ka manao o ka poe kipi e hookahuli i ka maluhia o ia mau aina, me ka hao wale i ka waiwai o ka poe noho malie, a e kipaku aku ia lakou mai ko lakou mau wahi noho ana'ku. Ua piha na alanui ma ia mau aina, i na wahine, me na keiki, me na elemakule, e holo ana mai na hale aku o lakou i puhiia i ke ahi, a e imi ana i ka aina hou e noho ai me ka maluhia. Ua hoopauia ko lakou waiwai e na kipi, a ua pepehiia na kane o lakou e ku-e aku ana i ka poe powa wale, ua hooliloia kela mau aina i wahi neoneo, i ke komo ana mai o na kipi mai ka Hema mai, e hookahuli i kela mau aina ma hope o lakou, a ua kokua hoi kekahi mau kamaaina kipi mamuli o ia hana luku wale; aka, ua kokoke mai no ka hoopai e hiki mai ana maluna o kela poe powa. Aole ma ka aina wale no keia manao ku-e, ua komo keia iloko o na o hana, ua pili kekahi makua i ke Aupuni, a pili hoi na keiki mamuli o na kipi, pela hoi mokuahana ai na keiki o kekahi ohana, e hele ana kekahi keiki iloko o ke kaua kipi, a o kekahi keiki hoi i ke kaua o ka aoao o ke Aupuni. A ma ka hoouka kaua ana, ua kipu aku a kipu mai na keiki o ka ohana hookahi, e pepehi ana kahi hoahanau i kona hoahanau ma kela aoao.
            Hooholo ka Ahaolelo o Kenetuke i ka Bila Kanawai, e ku i ka wa lakou iwaena o na aoao kaua o na moku aina o ka Akau, a me ka Hema, e papa ana ia lakou, aole e komo iloko o Kenetuke, pela lakou i manao ai e pale i ke kaua mai o lakou aku ; aka, ua kuhihewa lakou. A iloko o na malama ekolu, ua hookaawale ke kaua ana ma na wahi mawaho o ia moku aina, ua holo aku nae ka poe i pili me na kipi, e hui aku me ko ka Hema aoao kaua, aole i liuliu, akoakoa ko Kenetuke poe kipi mawaho o Tenesi, a hoi hou mai lakou e hookahuli i ko lakou aina e hui aku me lakou i ke kaua. Pepehi iho la lakou a hao wale i na waiwai o na kamaaina pili Aupuni; no ia mea, ua akaka ke kuhihewa o ko Kenetuke, e hiki ia lakou ke ku i ka wa, i ka wa e kaua ana na aina a puni ia lakou. Ua pili ka hapanui o lakou i ke Aupuni; aka, o ka nui o ka poe mea nika, pili i ka aoao kipi; nolaila ko lakou mokuahana, a hiki ole ke noho maluhia mawaena o na aina e kaua mai ana. Mai pio o Kenetuke i na kipi i komo mai ai ma ia aina. Noi ikaika mai la na Luna Hoomalu ia Linekona ka Peresidena, e kokua koke ia lakou i na Koa Aupuni, me na pu e hoolako i na koa kamaaina i na mea kaua, i mea e pale aku ai i na kipi e hookahuli ana. Ke komo no ia o Kenetuke iloko o ke kaua, ua lilo kela moku aina i kahua no ke kaua, a e ku-e ana kekahi poe kamaaina i kekahi poe kamaaina, a o kekahi poe hoahanau i kekahi poe hoahanau, pau koke no ka maluhia o ka noho ana, a holo aku la na wahine me na keiki i kahi e, i pakele ai i ka pilikia i hiki mai ilaila. Mahope e ike ia auanei ka hana ana a na aoao kaua. Iloko o Novemaba, ua hoounaia na Komisina elua o ka poe kipi, o Masona, me Silidela, e holo i Beritania, a i Fararani, e hookuikahi me ia mau Aupuni, a e imi i ko lakou kokua i na dala, a me na mea kaua. Holo aku laua mai Kaletona aku i ka po, maluna o kekahi mokumahu, a pakele aku la i na manuwa o ke Aupuni e kiai ana mawaho o Kaletona, a pae aku laua i Kuba. Malaila ee laua maluna o kekahi mokumahu Beritania, o Tarenta, i ka la 7 o Novemaba, e holo ana i Beritania. A lohe aku la o Kapena Wilkes, o ka manuwa Amerika, San Jasinto, ma Kuba, e holo ana na Luna Kipi, o Masona laua o Silidela, maluna o ka moku Tarenta, alualu aku kela mahope, a loaa aku ia ia ma ka moana. Kipu aku la kela i ka poka pukuniahi mamua o ka ihu o ka moku Beritania, a ku malie iho i kona holo ana, holo aku la ka waapa o ka manuwa i piha i na koa, a pili ma ka aoao o ka Tarenta, a pii ae la ko lakou Luna i ka moku Beritania, a koi aku la i ke Kapena e haawiia mai na Luna Kipi, e lilo i mau pio no Amerika Huipuia. Hoole mai la ke Kapena, aole e haawi; no ka mea, e malu ana laua malalo o ka Hae Beritania, hopu aku la na Koa Amerika i kela mau Luna Kipi, a lawepio mai la ia laua me ko laua mau Kakauolelo elua, a hiki maluna o ka moku manuwa. Nui ka huhu a me ka olelo hoino a na Beritania, no kela kolohe ana i ka Hae Beritania. Ua laweia mai na pio i Bosetoaa, mahope, e lohe hou kakou i ka hope o kela hana ana a Kapen Wilkes.
            I ka la 2 o Dekemaba, 1861, akoakoa hou ae la ka Ahaolelo ma Wasinetona, a ua heluheluia ka Hoike Makahiki a ka Peresidena, a me ka na Kuhina imua o lakou. Iloko o keia mau Hoike Makahiki, ua haiia mai na mea i hanaia, a me na mea hou e hanaia'na e hooko ai i ke kaua ana. He nui na miliona dala i uku ia no na mea kaua, ua kuaiia na lole koa, na pu, na pahu pauda, na lio, na kaa, a me na mea ai he nui loa, na moku manuwa, na moku lawe ukana, a ua makaukau lakou a pau e hoouka kaua me na kipi maloko o ko lakou mau aina. Ua hala na malama e hoakoakoa ana o na koa he mau haneri tausani ; aka, aole lakou i ao ponoia ma ka oihana kaua. Aole i pau ko lakou hawawa a me ka naaupo i na mea e pili ana i ke kaua makaukau, aole lakou i lako i na mea a pau e pono ai na koa, no ka hele ana'ku iloko o ka aina o na enemi. He oihana nui keia, e hoomakaukau pono ana lakou no kela hana nui.
            Ua heluia na dala i lilo, a me na dala i aieia no ke Aupuni. E lana ana ka manao o ka Peresidena, aole e nui ana na malama i koe, a e loaa ana ia lakou ka lanakila no ke Aupuni, maluna o ka lehulehu nui loa e ku-e mai ana. Eia ka huina helu o na Koa Aupuni i ka malama o Dekemaba, i makaukau no ke kaua ana.
Na Koa Hele Wawae he ..............568,383
Na Koa Hololio he................... 59,398
Na Koa Kipuk uniahi he.............. 24,688
Na Ko a Kipu Akamai he............. 8,305
Na mea hana i na Pakaua he.......... 107
Huina o na Koa a pau he...........660,881
            Aole i heluia me lakou ka lehulehu o na mea hele pu me na Koa e hanai, a e hooholo i na kaa, a e kuai, a e lawe i na ukana, aole hoi i komo maloko o keia helu na Koa komo hou mai iloko o ke kaua, mahope mai o ka malama o Dekemaba.
            Ma ka hoike a ke Kuhi na Waiwai, ua haiia mai ka nui o na dala i loaa mai, a me na dala i lilo iloko o ka makahīki. Penei ka huina i haiia mai:

N a loaa mai no na Dute me na Aina

Kuai.........................$ 36,809,731
Na dala aie i loaa,............... 197,242,578
Na dala e loaa mai ana ma ka aie,..... 75,449,675
Na Dala Auhau,...................... .20,000,000
$329,501,994
            No ka nui o na dala lilo i ke kokua kaua, e pii mau ae ana ka aie o ke Aupuni a hiki i ka la 1 o Iulai, 1862, e aie ana ke Aupuni i na dala he $517,372,802. Pela ka hai ana mai o ke Kuhina Waiwai.
            Ua hoonuiia hoi ka aum oku manuwa o ke Aupuni mamua o ke kaua ana, he 76 wale no na moku, me na pu-kuniahi he 1,783.
            I keia manawa hoi, ua kuaiia a ua kapiliia na moka hou he 188, me na pu-kuniahi he 774. He 20 na moku hao me na hao manoauoa ma na aoao, i hiki ole ai i ka poka ke wawahi. E hana houia ana na moku hao hou he nui, e like ke ano me ko ka Monita, i kaulana no kona lanakila i ka hoouka kaua me ka moku hao kaua o na kipi, o ka Merimaka kona inoa.

PAPA MAKEPONO!

                AIA KA HAL E KUAI O LUI (C. H. LEWERS.) ALANUI PAPU, kahi e kuai oluolu ai. NA PAPA OREGONA 1 a hiki 3 iniha, LAAU KAOLA, oa a me na pou, a me na opaka e ae LAAU PA a me na PINE PA, LAAU AHO HALE PILI. PAPA ULAULA, PAPA PAINA, PAPA KEPA, PILI ULAULA a me KEOKEO. PENA KEOKEO, OMAOMAO, ELEELE, ULAULA, POHO, GALU, HULU PENA. KUI o na ano a pau. LAKA. AMI, KILOU, KUI KAKIAMOENA, KUINAO PEPA HOONANI KEENA. PANI HALE, PANI ANIANI. ANIANI KAAWALE, PATE. PANI OLEPELEPE. Eia ka mea kupanaha ma keia wahi, na ka mahu e hana i na pahu apo, he hikiwawe, kupanaha. E hele nui mai e kuai a e ike wale i keia KAMELO. Ua hoeomi ia na Laau Oregona i keia wa, i ELUA KENETA ME KA HAPALUA no ka kapuai. 8-6m.

OLELO HOOLAHA.

                O KA MEA NONA KA INOA MALAlo nei, ke papa aku nei oia i na kanaka, haole, a me ka pake, o kela ano kanaka keia ano kanaka a pau, e nana mai ana. Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hookuu wale oukou i ko oukou mau holoholona, ma ka Apana kula o Ukumehame, mai ka pali o Manowainui, e pili ana me Waikapu, ua kapu ia Apana kula. Ina i loaa kekahi holoholona e hele ana ma ia Apana kula i oleloia maluna, e uku mai ka mea holoholona $1.00 (hookahi dala.) me ke kao, a me ka hipa, ewalu poo $1.00 (hookahi dala.) Ina aole e loaa mai ka uku e like me na mea i oleloia maluna, alaila, e hookomo ana kuu kanaka ma ka Pa Aupuni, no ke kolohe i ka mauu o ua Apana kula la me ke kuleana ole. P. NAHAOLELUA. Hope Luna Aina o ka Moi. Lahaina, Maui, Maraki 31, 1862. 19-tf

KINI PAI KII!
MAKAUKAU LOA E PAI I NA
KII O OUKOU.

                Aole o kanamai o na pahu KII Ano Hou. MA KA AOAO HIKINA O KA HALE LETA.  24-2m

I NA KANAKA O KO
HAWAII PAE AINA!

                KE HOIHOI AK U NEI AU I ALOHA NO ka lokomaikai a oukou i haawi mai ia'u iloko o na makahiki he umikumamakahi i kaa hope ae, a e koi aku hoi ia oukou e hele mai e kuai. Ua hooili aku nei au ma ka moku Cometa, mai keia wahi aku, he mau WAIWAI HOU no ka Hale Kuai Nalomeli ! Ua manao au e makemake nui ana oukou i kekahi o na mea a'u i hooili aku nei. E holo ana au mai anei aku i keia la ma ka Mokuahi Golden Age! Ahiki i Nu Ioka, he 2200 ka nui o na tona o keia moku. Ma ia hope aku, e holo loa ana au i Enelani, a me Secotia, a malia paha o hala loa au i Farani, e kuai ai i mau lole a me na waiwai hou no oukou. E hooikaika ana au e imi i na mea i ike mua ole ia e oukou, me ka hooikaika e hooluolu ia oukou, a e imi hoi i ke dala mai a oukou mai. Ua lawa ko'u manao e ike i kekahi mau mea hou ma ka hoike makahiki nui, a i na au e hiki aku, e hai no au i na mea a pau a'u i ike ai. Mai poina i ko oukou manawa e makemake ai i na palule o na ano a pau, na koloka, na papale, na papale oo na, na holoku maikai, a me na hulu maikai, a oukou i ike ole ai mamua, a me na waiwai e ae he nui wale. E na makamaka, e hele mai e kuai ma ka Hale Kuai Nalomeli. Aloha oukou a pau loa.
JOHN THOS. WATERHOUSE.
Kapalakiko, Ape rila 1, 1862. 22-3m

PALENA! PALAOA!
A M E KA
Aila Kukui Makepono.

                E IKE NA KANAKA A PAU, UA MAKAUkau au ka mea nona ka inoa malalo nei, e kuai aku i ka Palena, Palaoa, a me ka Meaono, maikai loa, ma ko'u Hale Kuai, ma ke kihi o ke Alanui Hotele me ke Alanui Maunakea, mauka iki ae o Lepekahoe. Me ka manuahi. He Aila Kukui maikai loa kekahi ma ko'u Hale Kuai nei, he emi loa ke kumukuai.
G. WILIHEMA.
Honolulu, Aperila 25, 1862. 22-3m*

Olelo Hoolaha
I ka Lahui Hawaii.
PAPA,
LAAU HALE, Pili Hale!
A me na lako e ae a pau, no ke kukulu ana i na hale.

                UA MAKAUKAU AU E KUAI AKU IA OUK OU i na Lako Kukulu Hale, me na Pa, a me na mea e ae a oukou i manao ai. NA: PAPA O KELA ANO, KEIA ANO. LAAU HALE, o kela ano, keia ano. PILI HALE, PINE, AAHO, KEPA, PANI PUKA. PUKA ANIANI, OLEPELEPE. KUI, PENA. AILA PENA, WAI HOOMALOO PENA. Ia mea aku, ia mea aku, no ke kumu kuai makepono, e emi ana malalo iho o ka kekahi poe. E hiki mai ana na moku papa o'u i kela manawa keia manawa, nolaila, e lako mau ana au. E hele mai ka poe kuai mai Hawaii a Niihau, e halawai me a'u, ke keiki kamaaina, mamua o ka hele ana aku ia hai, i maopopo ia lakou ka oluolu, a e loaa no au ma ko'u wahi, mauka iho o ka Hale Hookolokolo.
KAMUELA, (kaikaina o Kimo Pelekane.)
Honolulu, Mei 15, 1862. 25-3m

E Makaala! E Makaala!!

                MA KAHI O C. Brewer & Co., E LOAAI I NA kanaka Hawaii ka Waapa okohola maikai, Pena hale o na ano a pau, Aila pena, Wai hoomaloo pena.  A me na mea e ae e pili ana i ka hoomaikai hale. C. BREWER & CO., (Burua ma) Hale Makeke, Alanui Kaahumanu, Honolulu, Feb. 13, 1862. 25-3m

MANUAHI, MANUAHI.

                E IKE OUKOU E NA KANAKA a pau. eia ma ko'u Hale Kuai Bipi, ma Ulakoheo. NA io bipi momona loa o na bipi kupaluia a pau o na kuaaina mai, i laweia mai ma ko'u HALE KUAI BIPI, a he manuahi loa ke kuai ana. Maanei wale no ke keu o na Io Bipi Momona, Waliwali, a Palupalu hoi, O na io ma ka ai ana iho, aole hoohalahala iki ka puu i ka oo oia mau mea. E hiki ia'u ke kuai aku ma ka paona, a me ke o KUAI MANUAHI, me ka paona ole. Pono oukou ke hele nui mai e kuai me a'u i ike io oukou i ka oiaio o na olelo maluna. Ua loihi loa ko'u noho ana ma keia oihana, no kuu aloha loa i na keiki a me ka lehulehu a pau o ke Kaona, a me keia Mokupuni okoa, a no ka pono o ka poe ma ka moana a me ko na aina e, a ua kamaaina loa au ia oukou. E hele nui mai oukou oiai au e noho ana i Kuene na oukou. E wiki mai oukou.
J. W. KAIKAINAHAOLE.
Honolulu, Aperila 25, 1862. 22-tf

                KE MAKEMAKE NEI KA MEA NONA KA INOA MA lalo iho, e kuai aku i ke Kukane (Citron,) a me ke KUKANE MAKA, a e ukuia no ke kumukuai makepono, i ka poe a pau e lawe mai ana ia mea e kuai me ia. Nolaila, ke kauoha'ku nei au ka poe i lako i na hua KUKANE MAIKAI! E hele mai ma ko'u Hale Kuai, ma ke kihi o ke Alanui Alii a me Alanui Maunakea, e pili ana ma ka aoao ma Ewa o ka pa O Keoni Miki.
WILLIAM HORNE.
Honolulu, Maraki 5, 1862. 15-3m

BIPI
Momona Makepono.

                MA KA HALE KUAI BIPI KULAnakauhale o H. Conawela, malaila kahi e loaa ai ka Bipi momona, Puaa momona, a me ka Hipa momona, a me na mea e ae he nui wale oia ano, no ka uku emi loa. E hele mai na kanaka a pau, i ike maka i ka MAKEPONO, A i paa hoi ke kuhihewa. Aia ma ke Alanui Alii, ma ka aoao ma Waikiki o ka Hale Kupa Pahu, ma Polelewa.
H. CONAWELA.
Honolulu, Mar. 13, 1862. 16-3m

KA LAKO HALE
A ME NA
Pahu Kupapau!

                AUHEA OUKOU, E KA POE E MAKEMAKE ANA E kuai ma ke ano makepono wale ! Eia no ke waiho la ma kuu Hale Paahana, ma Alanui Papu. NA PAPA KAUKAU! NA LAKO HALE! NA PAHU KUPAPAU! PAHU KOA,.....$12. Ua loaa mai hoi na mea hoonani Pahu Kupapau he nui loa, a e kuaiia no ka uku makepono. A UA makaukau no hoi au e kuai aku i na mau mea hoolako hale, a ka poe e makemake ana e kuai me a'u no ke dala. Nolaila, ke makemake nei au e kuai aku i na lako hale o hai me ka uku aku i ke dala maoli, a ua lako hoi l na mea hoolako hale no ke kuai aku ia hai, no ke kumukuai emi loa.
HANALE ALENA. 12-6m Alanui Papu.

MAKE MAKEIA.
ILI BIPI, ILIKAO,
a me ke KELEAWE kahiko.

                UA MAKEMAKEIA NA MEA I HAIIA maluna e C. Brewer & Co. (Burua ma) ma ko laua Hale Kuai i kai o ka Uapo. E uku no laua i ke kumukuai makepono no ia mau mea. 20-3m. C. BREWER & Co.

PA AUPUNI MA K UALOA.

                NO KA MEA UA KOHOIA MAI maua i mau Luna no ka pa holoholona hele hewa e ka mea Hanohano M. Kekuanaoa, Kiaaina o Oahu, ke hoolaha aku nei maua, aia ka pa ma Kualoa, Koolaupoko, ua makaukau maua e hana e like me ke Kanawai.
JUDD A ME WILDER.
Honolulu, Maraki 1, 1862. 19-3m

KAM ANO! KAMANO!!

                1050 PAHU KAMANO MAIKAI LOA i loaa mai nei. A e kuaiia aku e like me ka makemake o ka poe kuai mai. Ma kahi o 20-3m.
H. HACKFELD & Co. (KALEMA.)

Haule, $20.00 Makana !

                UA HAULE NO HE KOMOLIMA DAIMANA nunui, kupono no ke kane, hookahi pohaku e kau ana, a ua kuniia ka pohaku i kekahi mea uliuli (pulu:) a ua haule hoi he mea gula hoailona o ka poe Hui Masona, me na huaolelo "Honolulu, R. A. C." i kahaia ma kekahi aoao. O ka mea nana e lawe mai, a hai mai paha i kekahi mea e pili ana i ua mau mea haule nei, i ka mea nona ka inoa malalo nei, e ukuia oia i ka makana i oleloia maluna ae nei. E loaa no wau ma ka Hale Hookolokolo, Oahu.
THOMAS BROWN. Luna Kakau Kope o ke Aupuni.
Honolulu, Maraki 31, 1862. 19-tf

KAKELA ME K UKE.

                MA KA HALE POHAKU HOU, MA POLELEWA kahi kokoke i ka Halepule Betela ma Honolulu, Oahu. Na laua no e kuai i na lole o Kela ano keia ano. NA MEA AI NA BAKEKE, NA IPU TINI NA PA LEPO, NA KAMAA. NA PAHI me na O-O. NA PAPA me na NOHO NA IPUHAO, NA NOHO LIO, NA MEA E KAKAU, NA PENA ME NA AILA, NA MEA MAHIAI. A me kela mea keia mea. Me na laau a Dr. D. Jayne. Honolulu, Dekemaba, 1861.

PAPA MANUAHI.

                EIA KA MEA HOU LOA NO NA KANAka maoli o Hawaii nei, ua loaa mai ia'u na papa Oregona o kela ano keia ano, me ke kumu kuai make pono loa. E pono e hele mai oukou e hoakaka i ka oiaio no keia mea. Eia ke ano o na laau a me na papa. Papa paina no Amerika a me ua Pine pa, Pili. Laau nui, Laau Liilii, Papa hele, Papa kahiia, Papa kalakala. Eia kekahi: Wai hoomaloo a me na mea e ae, kupono no na hale, Pena keokeo Pelekane maikai loa, Pena omaomao lenalena, Aila pena. Aia ma kai, ma Aina Hou, Mauka iho o ka Hale Dute Hou.
GEO. G. HOWE.
Honolulu, Maraki 1, 1862. 19-3m

HALE K UAI MAKEPONO. MANUAHI LAUNAOLE

                AIA MA K E ALO O KA LOIALA HOTELE, ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Manini, E loaa'i na lole MAKEPONO LOA, o na ano a pau. He nui loa ka AILA manuahi ma ia Hale Kuai. E hele mai e nana no oukou iho, e na makamaka kanaka maoli a pau. A e kuai aku no au me ka maikai, a me ke ku i ko oukou makemake. KALE, (Charles Brenig.) Honolulu, Aperila 24, 1862. 22-3m

J. H. COLE. LUNA KUDALA.

                M a ka Hale Pohaku o Mi. Aniani ma. Ma ke Alanui Alii Wahine. 7-6m

H. W. SEVARANA.

                Luna Kudala a mea Kalepa, Hale Mahoe. Alanui Aliiwahine. 5-6m

OLELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU MA keia Aupuni, ua hoopauia ka noho Luna Hana ana o AKO (Pake,) ma ko maua aina mahiai, ma Amauulu Hilo, Hawaii, ma ka la 4 o Aperila nei. A ua lilo o AHANA (Pake,) a me AKANA liilii (Pake,) na Luna ma kona wahi, a na laua no e hana oluolu aku i ka poe a pau e makemake ana e hana KU MAKAHIKI, a hana eka paha me ka uku maikaiia. Eia hou.— O ka poe a pau i mahuka aku e pono e hoi mai, aole lakou e hana ino ia'ku, o na Luna Hana hou a maua i koho aku nei, ua kauohaia e hana me ka oluolu loa i na kanaka paahana. UTAI & AHEE Honolulu, Aperila 28, 1862. 22-1m

AKE, (A. S. CL EGHORN.)
Olelo Hoolaha.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ANA i na lole maikai a me na kamaa paa. E aho ia lakou ke hele ma ka Hale Kuai o Ake, (A. S. Cleghorn,) malaila e loaa'i na mea a pau e pili ana i ko ke kanaka makemake. Ua lako mau ia Hale Kuai i na WAIWAI KALEPA, i kela ano keia ano. Na KALAKOA PELEKANE, a me na waiwai maikai e ae he nui wale. Aia na Hale Kuai ma ke Alanui Nuuanu mauka iho o "HALEOLA," a ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Kalepa, makai iho o ka Loiala Hotele. 19-3m

KA LE ONILA. FARANI ARABINE
Hale Hana Waihinuhinu.
ALA BINE ME KALE.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana i mau mea hoonani Hale maikai, e pono ke hele ma ka Hale o na mea nona na inoa maluna, malaila e loaa'i na Papakaukau Koa. Papakaukau Paina, Moe Koa, Moe Paina, Koki. Noho maikai, A me na mea e ae he nui wale, no ka uku Emi loa. O na mea nona na inoa maluna, oia no na haole i hana'i mamua ma ka hale o C. K. Uilama. Aia ko laua Hale ma ka aoao Komohana o ka Hale noho o J. H. Brown Esq., ka Makai Nui o Oahu, ma ke Alanui Alii. 7-6m.

J. P. HUGHES.
MEA HANA NOHO LIO!

                AIA MA KA HALE KUAI O KA mea nona ka inoa maluna nei, he Noholio Pelekane a he Noholio Meleka, a me na Noholio Wahine, ona ano a pau, na Noho Paniolo nu hou. NA HAO WAHA a me NA KEPA o na ano a pau. NA KAULAUWAHA, a me na mea e pono ai ka lio. NA ILI KAUO o na ano a pau. NA EKE ILI. NA HUIPA. NA HAO KEEHI. NA PALAKI LIO. NA KAHI LIO. A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na lio a me na kaaholo, a e kuai ana no ia mau mea, No ke kumukuai makepono loa! Aia no ke waiho mau nei malaila na pela mauu. O na pela pulu, na pela hulu, a me pela uwaea. E hanaia no e like me ka mea i kauohaia mai. Ua hanaia no na kaa lealea me ka maikai loa, a me ka makepono hoi. Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka'u oihana me ka maikai. E malama pono ia no na mea a pau i kauohaia mai e pili ana i ka'u oihana. E loaa no wau ia oukou ma Monikahaae, ma ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papu.
J. P. HUGHES.
Honolulu, Ape rila 1, 2862. 19-1y

HOONANI HALE,
MAKEPONO.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana e loaa na mea maikai e hoonani i ko lakou mau hale, e aho e naue mai i ka Hale Kamana o ka mea nona ka inoa malalo, ma ke Alanui Hotele, a malaila e loaa'i ia lakou na PAPA KAUKAU NUI A LIILII HOI, NOHO O NA ANO A PAU. MOE O NA ANO A PAU. PAHU KUPAPAU. E ku mai ana mai Bosetona mai, ma ka moku George Wasinetona, ma ka malama ae nei o Ianuari, he mau mea HOONANI HALE o na ano a pau, a e kuai Emi aku no au. E hele mai e nana a Kuai iho.
C. E. WILIAMA. (UILAMA)
H onolulu, Ianuari 6, 1862. 6-6m

OLELO HOOLA HA.

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI AU, E KAUAUA, e hooiaio i ka Palapala Kauoha o Kahopu, no Hilo, Hawaii, i make aku nei: Nolaila, ke hoike ia aku nei i na kanaka a pau, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 3 o Mei, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma kuu Keena ma Hilo, kahi e hana ai.
S. L. AUSTIN. Lunakanawai Kaapuni.
Hilo, Hawaii, Aperila 2, 1862. 20-tf

A na Aina.

                AUHEA OUKOU E NA MEA A PAU E MAKEmake ana e "ANA" i ko oukou mau kuleana aina, e mahele ia ko oukou aina hui, e hoomaopopo ia ko oukou mau palena aina i pau ka hoopaapaa. Eia no au ua makaukau e hana i ka oukou hana, ina ma ka Apana o Hilo a me Puna paha, me ka uku haahaa. Ina ua pilikia au, o ko'u kaikaina no ka mea e kokua mai ia'u. E loaa no wau ia oukou ma ko'u hale, ma Hilo, Hawaii.
D. H. HITCHCOCK.
Hilo, Hawaii, Maraki 20, 1862. 18-3m

HALE KUAI MEA HAO.

                UA HIKI MAI MA BOSETONA MAI, NA na mea hao hou loa. A eia ma ko'u hale kuai, ma ke keena mauka o ka Hale Uinihepa ma ke Alanui Papu. Na waiwai hou he nui wale, o kela ano keia ano. Na laka puka hale. Pahiolo a na kamana. Koikahi o na ano a pau. Kui hana hale, hana pa a me ke kui hana waapa. Kui keleawe a me ke kui kepau no ka waa. Kuaina kupono no ka hana upena. Koi nui a me na koi liilii. No ka poe oo a me ka poe opiopio. Mau oo pe maikai no ka mahi loi. Mau ho maikai kekahi. Palau maikai. Pahi oki laiki Me na oo he nui wale. A me na mea e ae he nui wale. He EMI loa ke kumu kuai no na mea i haiia maluna. E hele nui mai i pau ko oukou kuhihewa.
19-3m W. N. LADD.

WI LIAMA DUFENA.
MEA
HALE KUAI BIPI.

                KE HOOLAHA'KU NEI AU I NA KANAKA a pau, eia ma ko'u Hale Kuai Bipi ma ke Alanui Alii, ma ka aoao hikina hema o ka Hale Kuai o Daimana ma, kahi i waiho mau ai o ka Bipi Momona Maikai, me ka Puaa, a me na mea e ae a pau he nui wale. A e kuai aku no au i na kanaka maoli me ke KUMUKUAI EMI LOA. E hele mai e ike no oukou iho. (8-6m.)
W. DUFENA, (W. Duffin)