Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 16, 15 March 1862 — CINDERELLA, KE KAIKAMAHINE KAMAA ANIANI LIILII. HE KAAO. [ARTICLE]

CINDERELLA, KE KAIKAMAHINE KAMAA ANIANI LIILII.

HE KAAO.

[Unuhiia no ke Kuokoa.]

I kekahi manawa, e noho ana kekahi kanaka waiwai, ua make ka wahine ; no ka nui o kona aloha i ka wahine mamua aku ; nolaila, minamina loa ia i ka make ana. No ka oluolu ole o kona manao i ka lilo ana o ka wahine ; nolaila, manao iho la ia e mare hou, me ka manao, ma ia mea e oluolu hou ia e like me mamua. O keia wahine ana i makemake ai, he wahine hookano a me ka huhu, ua huhu ia i na mea a pau loa, aohe ona mea e oluolu ai, o ka oluolu e hanaia'ku imua ona, me ka huhu kela e hoihoi mai ai. Elua ana mau kaikamahine me ke kane mua, o kana hana i ao ai ia laua, o ka hookano a me ka noho wale ; nolaila, o ko laua ano a me ka laua hana, ua like loa me ka makuahine ; i ka hoopokole ana, ua makemake ole ie e na mea a pau. O ke kane ma kona aoao, he kaikamahine no hoi kana, i like loa ka maikai o ka manao a me ke ano, me kona makuahine ponoi, ka mea a ka makuakane i minamina loa ai, me ka manao e loaa kona panihakahaka i ka wahine hou. I loa no a pau ka mareia ana, hoike mai la ua wahine nei i kona ano maoli, aole e hiki ia ia ke nana aku i ua kaikamahine nei, no ke akahai a me ka maikai o kona ano ; nolaila, me he mea la, hookahi kaukani ka inino a me ka lapuwale o kana mau kaikamahine ponoi. Nolaila, kauoha aku la ua wahine nei, "O ka Hale-kuke kona wahi e noho ai." A ina kela e lawe mai i kekahi mea iloko o ka lumi aina, nuku aku la ua wahine nei a hiki i ko iala wa e nalo ai. O kana hana, ka holoi i ke pa, ke pakaukau a me na noho ; ka hana i ka moe o ua wahine nei a me na kaikamahine ana, he poe moe maikai o ka nu paikini, "o ke ano hou) me na aniani loloa a akea, i ike lakou ia lakou iho, mai ke poo a na wawae, o ua wahi kaikamahine nei, he wahi ino kona e moe ai, iluna o ka pela mauu, aohe paku makika, aohe mea e oluolu ai. Aka, noho no keia me ka hoomananui

me ka olelo ole aku i ka makuakane, no ka makau o kokua kela i ka wahine ; no ka mea, ua ike keia, o ka wahine ke kiaaina maluna o ke kane. I ka wa e pau ai kana hana, o kona wahi e noho ai, ma ke kihi o ka pukaawahi iloko o ka lehu ; nolaila, kapaia kekahi inoa ona o Kalehuahi ; a o ka muli o ua mau kaikamahine nei, he oluolu iki ia mamua o ke kaikuaana, a nana i kapa ka inoa Cinikalela. O u o Cinikalela me kahi kapa nahaeahae ona, ua hookahi kaukani kona nani mamua o na kaikuahine ona, (na kaikaina.) i komo i ko laua mau mea nani a pau loa. I ka haawi ana a ke Keiki Alii, he ahaaihula, kauohaia ka poe hanohano o ka aina a pau, a o ua mau haku wahine nei kekahi o lakou o ia helu'na ; aole nae i ike ua keiki nei i ka pono ole o ua mau kaikamahine nei ; aka, manao iho la keia no ko laua hoopunaheleia, he mau kaikamahine no ua a-o pono ia. Aole nae i kauohaia o Cinikalela, no kona ike ole a me kona lohe ole ana no ia ia. O ua mau kaikamahine nei, pilikia iho la no ka hoomakaukau ana no ua la olioli nei, aohe mea like i ko laua olioli ; o ko laua manawa, ua lilo i ka noonoo ana no na lole maikai, na kamaa, a me na lole poo, i mea no laua e manao nuiia ai. O keia mau mea, he mea hoonaukiuki ia Cinikalela ; no ka mea, oia ka mea nana e aiana, a e humuhumu ke kapa o ua mau kaikamahine nei. Hookahi wale no a laua mea e olelo ai, o na mea o laua e kahiko ai. Olelo ae la ke kaikaina, " O kuu weleweke akala auanei me ka lihilihi Palani, ko'u." Ke kaikaina, " O kuu pelekoki auanei i hana ai no ka hula hope iho nei ko'u e komo ai, a i mea e kokua ia ia, komo auanei au i kuu pukiki kula makalena, o kuu kaimana iloko o kuu lauoho, me keia mau mea, he oiaio e nani auanei au ke nanaia." He mau mile ka loa o kahi i kii ia ai o ka mea nana e hana ka lauoho ; o na mea a laua i kuai ia noloko o na hale nu hou. I ke kakahiaka o ka po hula, kaheaia aku o Cinikalela e hele mai e kuka pu no ka lole o ua mau kaikamahine nei ; no ka mea, ua ike laua he kaikamahine kela ua ike ma ia mea. Hai aku no keia i ka mea kupono ia ia ke olelo aku, a kokua pu aku i ka hana o ka lole pono, oia ka laua mea i makemake loa ai. Ia ia nei e hana ana i ka lole o ua mau kaikamahine nei, pane mai laua'la, " Aole anei ou makemake e hele i ka hula ?" Olelo aku keia, " E akaaka wale mai ana no olua ia'u; aole e hiki i ka poe e like me a'u ke manao e hele i ka hula." " Ua pono oe." Wahi a laua'la, " E akaaka io ia mai auanei ke ikeia mai ka Lehuahi e hula ana iloko o ka lumi." I mea e aku paha ina ua hana i mea e inoino ai ko laua'la nanaina, aole nae keia i hana pela, hana no keia i mea no laua e maikai ai ke nana ia mai. He uuku loa ka mea a ua mau kaikamahine nei i ai no na la elua, no ka piha loa i ka olioli i ke kokoke mai o ka la hauoli. Ua oi aku paha mamua o ka umikumamalua kaliki i pau i ka mokumoku, no ka huki ikaika loa ia i puaniki, a maikai ke nana aku, i na wa a pau loa, mamua wale no o ke aniani. A mahope, hiki mai la ua manawa nei e kaliia ana, o ka a-e aku la no ia o laua nei iluna o ke kaa, holo ana i ka Hale Alii. Hahai aku la o cinikalela me na maka ona ia laua'la, a pau ka ike aku, no iho la keia ma ke kihi uwe. A ike ka makuahine papakema, ninau mai i ke kumu, "E-ake ana au," pela ka olelo ha-u-ha-u ana a Cinikalela me ka hiki ole ke pane aku i hookahi hua i koe. O ua makuahine papakema nei, he wahine kupanaha, (he kupua paha ia kakou,) he Fairy, i ka haole ; olelo aku, " E makemake ana oe e hele i ka hula, aole anei oia ka oiaio ?" " Auwe! Ae." Pela aku ua kaikamahine nei, me ka haʻ-haʻu loa. Alakai aku la ua makuahine nei a ka lumi moe, olelo aku, " E holo oe iloko o ka pa mea kanu a lawe mai i ipu-pu." Holo aku la no o Cinikalela, a loaa ka ipu mua, lawe mai la. Koli iho la ua luahine nei a pau ka io o loko a koe o ka alualu wale no o waho, a hoopa aku la i ka laau mana ana, a kua kaa ae la ua ipu nei, ua hoonaniia i ke kula. Alaila, nana aku la ua luahine nei iloko o ka mea poi iole, e paa ana iloko

eono iole, a olelo aku la keia ia Cinikalela e wehe malie ae i ke pani, a puka pakahi la ua poe iole nei, a hoopa aku la keia i ka laau mana, a kaa lio ahinahina ae la ua poe iole nei. " Eia e kuu kaikamahine, he kaa a me na lio i like loa ka maikai me kou mau kaikaina," wahi a ua wahine nei. Ku ua kaikamahine nei a loaa ka iole nui iloko o ka mea poi iole, a hoopa aku la ua luahine nei i ka laau mana, a kua kanaka ae la, oia ke kahu lio. A olelo hou aku la ua luahine nei, " O hele a loko o ka pa mea kanu, aia mahope o ka mea ninini wai eono moo, a lawe mai." I ka wa i loaa mai ai, hoopa aku la i ka laau, a kua kanaka ae la, lele ae la ua poe nei mahope o ke kaa, me ka makaukau a me he mea la o ka lakou hana wale no ia o ko lakou ola ana. Olelo aku ua kaikamahine nei, " Me keia mau wahi kapa weluwelu no auanei au e hele ai i ka hula ? " Hoopa aku la ua luahine nei i ka laau mana, a lilo ae la ua mau wahi welu nei i lole maikai loa i hoonaniia i na mea pii o ke kumu kuai. Me keia mau mea, he mau Kamaa aniani kekahi, a olelo aku la ua wahine nei, e hele i ka hula. I ka hele ana o ua kaikamahine nei, kauoha aku ua makuahine nei, i ka wa e kani ai ka hora umikumamalua, e hoi koke mai, ina e noho iki aku ; alaila, kua ipu hou kaa nei, o na iole, hoi no e like me mamua na mea a pau loa. I ka manawa o ua kaikamahine nei i hiki aku ai, olelo e ia aku la i ke keiki a ke alii, ua hiki aku ilaila he kaikamahine Alii, aole ikeia mamua, i hele mai i ka hula ; hele aku la ua keiki Alii nei a ma ka puka o ke kaa, a kaikai mai la i ua kaikamahine nei a hiki ilalo, hele aku la laua nei a hiki i ka lumi hula. I ka manawa i komo aku ai ua kaikamahine nei, aole he leo pane o loko, pau pu me ke kani ana o ka pila ; hookahi mea nana a loko, o ua kaikamahine nei i ka maikai, aohe he mea lohe ia o loko, hookahi wale no o ka hawanwana. I ka nani hoi o kela kaikamahine ! O ka Moi no kekahi, ua elemakule loa, oia kekahi i kau pono i ua kaikamahine nei, me ka olelo pinepine aku i ka Moi wahine, " He loihi loa ka wa i hala, akahi no ia a ike i ka wahine maikai." O na wahine o loko, nan i ke ano o ka hana ana o ke kapa, i ana no ko lakou lole i kekahi la ae, he pomaikai lakou i ka loaa o ka lole e like me ia, a me ka poe nana i hana. Lawe aku la ke Keiki Alii a luna o ka noho maikai loa hoonoho, a mahope iho, o kona hoa ia i hula pu ai. No ka hiehie a me ke akamai o ua kaikamahine nei i ka hula ; nolaila, oi loa aku ka makemake o ka poe o loko, a manao lakou, oia ka wahine akamai a me ka nani o ka lakou ike ana. Mahope iho, laweia mai ka mea ai, a no ka lilo loa o ke alii i ka nana i ua kaikamahine nei, aole ia i ai i kekahi mea. Ma kahi e kokoke ana i na kaikaina kona wahi i noho ai, me ka hoike ana aku i kona lokomaikai ia laua, i ka haawi ana i ka alani, a me na mea momona a ke alii i haawi aku nana ; o laua ma ko laua ano, ua hoohuoi i ke kupanaha o ka oluolu o keia wahine a laua i ike ole ai. Ia lakou e kamailio ana, lohe aku la keia i ke kani ana o ka hora umikumamakahi, a me akolu hapaha ; ku ae la keia iluna, a aloha aku i ka poe o loko, a hoi me ka wikiwiki. I kona hiki ana aku i ka hale, hele aku la ia a ka makuahine papakema, a hai aku i kona aloha, me ka olelo aku e haawi ia ia i ka honua, ina ia e hiki hou i ka hula ; no ka mea, ua koi mai ke Alii ia ia. Ia ia e olelo ana i na mea i loaa ia ia iloko o ka hale hula, kikeke ana na kaikaina ma ka puka, a wehe aku la keia, " Aumoe maoli olua ! " wahi ana, hamama ae la ka waha, a anaanai ae la i na maka, a me he mea la, akani no a ala ae mai ka hiamoe ; o ka oiaio, aole ona make hiamoe mai ko lakou la haalele ana iho, " Ina oe i ka hula," wahi a kekahi kaikamahine, " E hai aku au ia oe, aole oe e make hiamoe iki, hiki mai nei ilaila ke kaikamahine Alii maikai loa i ikeia ! He kaukani kona lokomaikai ia maua, a haawi mai i ka alani a me na mea momona a ke Alii i haawi aku nana."