Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 12, 15 Pepeluali 1862 — Olelo Wehewehe. [ARTICLE]

Olelo Wehewehe.

l*a kuuoha ia niai au e ka Olelo Uo»'.laha a Aioin, Luna Ait»a ina ke kauoha « Moehonuo. e pane aku, aole i oi iio i.i Olelo Uoolaha, ma ka hupa hope e olel«» ana, " Aole e luwai u kekulii ma ke K:u 0 Kalia, o ka inea hwkuli, e hmniku i \ oia he hapnlua tiala, O ka l.i mua o Feberuari nei, oi;i ka la e lilo ai keia i Kanawai jkui maluna o ua aina nei. 1 hoolahain iho nei inaloko o ka Kuokoa, Ilelu 10, O ke kumu nui i koiia inai ai au e keui Olelo Hoolaha, e kamailio oku ma ko akea, oia no ka hai loa nna ae o kt in Olelo Hoolalm m<" ka hoopilikia loa m:ii ma ka uku hoopai i oleloia maluna, i na Makaainana a pa\i malalo iho o ka malu 0 ka Moi, no ko lakou hele ana aku a la-wai-a ma ke Kai o Kulia, kahi hoi i aeia mai ai kela kauaka, keia kanaka, e lawe 1 na i-a u pau e holo ana nia ke Kai o Kalia, iloko hoi o na makahiki a pau i hala iho nei T aohe mea nana i keakea. Aka hoi, o ka niua maloko o Kalia, i ikuai ia ai c ka mea nana ke kauoha ia Aiona, ua pololei no ia ; no ka mea, ua kuai lilo ia ma ke Kmlala ia aina e Moehonua me ke Aupuni, koe nae ke kai la-wni-a e pili ana me ua aina la i lilo, aole i komo iloko o ka Palapala Hoolilo maia kuai ana ; no ka mea, oia no kekahi o na Kai Aupuni i hookaawaleia no na Makaainana, i wahi e lawai-a ai lakou, a pela no ma na Kai Aupuni a pau c hoopuni ana i keia Pae Aina, kahi e nohoana ka Lahuikanaka okoa. Koe aku nae na Kai i pili i na Konohiki. E nana pu mai kakou e na Makainana i ko kakou moku e holo pololei ai a hiki i ke Kai o Kalia, e lawai-a ai i ua ia a pau e liolo ana malaila, oin hoi ka Pauku 384 o ko kakou Kauawai Civila, a |>enei ka heluhelu ana o ia Pauku : " O na wa'ii lawai-a a pau e pili ana i kekahi aina o ke Aupuni, a e pili ana i ke Aupuni ma kekahi ano e ae, koe wale no na loko, e hooliloia lakou, a ma keia Kanawai, ua hooliloia no na kanaka ia inau wahi lawai-a, no na kanaka a pau, 110 ka manawa pau ole ; aka hoi, e hiki no i ke Kuhina Kalaiaina, ke hookapu i i ka lawai-a ana ma ua mau wahi la, i mea e malu ai ua mau wahi la, ma kekahi mau manawa o ka makahiki." A iua pela na ke Kuhina Kalaiaina ka hoomalu alaila polole*, ke hoolaha akea nae ke Kuhina Kulaiaina i kona hookapu ana, e like ine ka Pauku 355 malalo iho, alaila aole e hiki ia kakou ke ku a kamailio ma ke akea; no ka mea, oko kakou Kanawai iho la no ia. A nolaila, e pono i ka mea nona keia Olelo Hoolaha, e noi ae e hoihoi aku oia i kana «lelo mailoko aku o ka Nupepa, kahi i hoolaha ai, o kela hapa hope, a e ninau inai paha auanei o Aionu, " No ke aha hoi? T * Eia, aia no ma ka Pauku 393 o ko kakou Kaneawai Ctvila nei no, penei ka heluhelu ana : u O ka mea kuai aku mamua, ae kuai ana paha ma keia hope nku, i kekahi aina o ke Aupuni, a ua loaa paha ia ia ka aina ma ka hoolimalima, a ma ke ano e ae paha, aole ona kuleana e ae ma kahi lawai-a e pili ana ua aina la ana i kuai ai ; aka. e like wa!e no me na kanaka e ae e noho ana iloko o keia Aupuni ke ole e komo ua wahi lawai-a nei iloko o kana paiapala hoolilo.' T A ma keia Pauku, ua hoomanoanoa a ke kulana o na Makaainana, ina na kai lawai a o ke Aupuni, ke koeno ole nae iloko o ka aina i kuai ia, a ma keia mau Pauku no hoi ua hoakaka ia aku ka }omaikai o ka Lahuikanaka okoa, e hiki ole ai ina Oleio Hool&ha hupo ke ku iluna a hehi iho i ko kakou Kanawai e hoopo maikai mai ana, oiai kakou e noho ane inalalo oko kakou Moi oluolu. E Seku aku i na Olelo Hoolaha hupo. J. K. MAXaaixasa. i