Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 3, 16 Nowemapa 1861 — Page 3

ʻaoʻao PDF (1.56 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

 

Na Palapala.

 

No ke Kaapuni ana o P. Kapohaku, i ka Mokupuni o Hawaii .

 

                Ua kani uina mai ka lohe na kaolauniu makani o Kekaha i lawe mai, aia oia ma Kohala kahi i hoike ai i na mea o ka aina Pekana o me ka ke Akua olelo. A malaila ae a hiki i Waimea, Hamakua, Hilo , a hiki i Puna, Kau, Kona Hema, a hiki mai hoi i Kona Akau nei.

                Ma ka Poalua, oia ka la 8 o Okatoba, ko lakou hiki ana mai i Kailua , ma ka la 9 ae ko'u launa pu ana me ia. Ua ike au i kona ano a me kana wahine, a me ka laua kaikamahine no Fatuhiva mai, a ma ke ahiahi, ua hoomaka koke oia i kana hana, hookaniia ka Bele ma ka Luakini o Kailua, e kokoke ana paha i ka hora 4 o ke ahiahi, ku koke ae ka misionari makapo, oia o P. Kapohaku, a hele aku la makou a komo iloko o ka Luakini o ke Akua mana loa.

                Ku mai la oia a hoomana aku i ke Akua ma ka pule a me ka himeni, a pau ia, ua hoike mai oia i ka olelo a ke Akua, aia kana pooolelo ma Petero 1, Mokuna 5: 7. "E waiho aku i ko oukou kaumaha a pau maluna ona." Ka hapa mua oia pauku, maluna o keia olelo, ua hoopiliia i ka poe i kaumaha i na hewa, a e waiho maluna o Iesu, a e hoomaha malaila. He nui no na mea i weheweheia ma keia pooolelo, ua lana ka manao, ua olioli ka naau. Ma ka la 10, ka lua ia o kona hoomaka ana i ka haiolelo ma ka Luakini. Ma ka la 11, ua kii aku au mai Kailua-uka mai, me na Lio ekolu no lakou. No ka mea, aia ko makou Halehalawai mauka loa o ke Alanui Aupuni, a ua makemake no hoi oia e hele malaila. Hiki mai au me ko'u hoa oia no o Kahoe, a hiki maua i kai o Kailua-kai, a ua makaukau no o P. Kopohaku a me Noa Kaululaau, Holi. Hoomaka mai la ko makou pii ana a hiki ma Kailua-waena, ua hookipa iki au ia makou a pau ma ko'u hale, e paina no ka aina kakahiaka, ua kakali iki malaila a pau ka paina ana, pii aku no makou a hiki ma ke alaloa iuka. Aia hoi, aole no i akoakoa mai na hoahanau, hoomaha iki makou a liuliu. Ua hookaniia ka pu, a mahope iho, ua hele mai na hoalauna a ua piha loa ka hale.

                Ku iluna o Noa Kaululaau, a hapai i ka hana, he pule me ka himeni. Ua haiia ka olelo a ke Akua, ma Kor. 1, Mokuna 15: 33. "E ao o hoopunipuni ia oukou, o ka launa aku i ka hewa, oia ka mea e ino ai ka noho pono ana." Ua hai mua ia keia olelo ma kekahi mau mea e ae. Aka, mahope iho, ku mai la o P. Kapohaku, a wehewehe mai oia, ua pili pono kana mau mea i hoike ai i ka make o ke kino a me ke ola mau loa ana o ka Uhane. Ma ia hope iho, kauoha ae ia i na kanaka na hoahanau, e iho nui makai o ka Luakini, i lohe i na mea i koe o ka aina Pegana.

                Ma ka la Sabati, ua piha loa ka Luakini mai luna a lalo, ua hele mai ka Moi Wahine a me ka Haku o Hawaii, a me ke Kiaaina e lohe i ka olelo a ke Akua ma ka waha o P. Kapohaku, a me na mea ana i ike ai ma ka aina o ka poe Pegana o Fatuhiva.

                I kona komo ana iloko o ka Luakini, ua lawe koke ia aku oia maluna o ka Awai, a maluna olaila kana hana a pau ia ia. Ku mai no oia a hapai i na lima i luna me ka hoonani aku i ke Akua, ma ka pule a me ka himeni.

                Aia kana pooolelo ma ke Mele a Solomona, Mokuna 2:3. "Ua noho iho au malalo o kona malu me ka oluolu, a ua ono kona hua i kuu ai ana." Hapa hope o ka pauku 3. Ua wehewehe nui ia keia olelo i ka noho ana iho o ko ke Akua poe kanaka malalo iho o kona malu me ka oluolu, a pela no ka lahuikanaka i hoolohe ia ia, ua maluhia lakou a palekana ma ka inoa o Iehova, a o ka poe hewa, e palakahuki lakou iloko o ka make mau loa.

                He nui ko makou hauoli a me ka nakulukulu e nei ana i keia leo kahea, i wehewehe nui ia mai e P. Kapohaku, no na mea o ua aina Pegana a me kona mau pilikia i hoaoia mai malaila. He nui no ko makou aloha ia ia, a he nui hoi na kulu waimaka e haule ana ilalo.

                Nolaila, e na makamaka mai Hawaii a Kauai , na hoahanau iloko o ka Ekalesia. He punawai hoola ka waha o ka poe pono, a pela no ko makou lohe ana i kona leo. Me he waipuna la e pipii ana i ke ola mau loa.

D. B. POHEEPALI.

Kailua , Hawaii , Okatoba 18, 1861.

 

                E hoopuka hou ana ka Nupepa Kuokoa, Helu 4, i ka Poakahi, oia ka la 2 o Dekemaba.

 

He Kanikau no ka mea aloha Henery F. Poor i make aku nei.

 

He uhane la he aloha,

Nou e Kaanoi pua,

Ka mea i alohaia.

E na hoa Mikina,

Hele aku nei no oe,

Ke poo o ka oihana,

Noho iho nei makou,

Me ka u me ka minamina,

I kou hele ana aku,

I ka hora o ke awakea,

Ilaila kuu imi ana,

Aole oe i loaa,

Hoi aku nei no oe,

Me ka Makua mana loa,

Eia la he aloha,

Pau ole no Hanale.

W. D. H.

 

He uhane la he aloha,

Nou no e Hanale,

Kuu mea nui minamina,

I nalo e aku nei,

Haalele mai nei oe,

I ka pili a kaua,

Noho iho nei no au,

Me na lei elua,

Eia la he iini,

He manao pau ole nou,

No kuu pua laha ole,

Lei aloha o kuu kino,

I ka ua me ka makani,

I ke anu a ke kehau,

Eia la he aloha,

Pau ole no Hanale.

C. P. KAPAAKAIULAULA.

 

He uhane la he aloha,

No Poor kuu kamalei,

Nou ka ka uhane,

I hele me ke aloha,

I ka auwi ana a ka la,

Kaha iho nei liuliu,

Liuliu wale na maka,

Pale ka ikena i ke hoa,

Hoi aku la i Haehae,

I ka ulu a ka makani,

Noho mai oe ilaila,

Hiki ke aloha ia nei,

Hoohalialia mai ana,

I ka pua o ka waimaka,

Eia la he aloha,

Pau ole no Hanale.

LAIMAKAIHONUA.

 

He uhane la he aloha,

No kuu pua kamahao,

Noho mai la i Maemae,

Kela uka iuiu,

Hanohano ka waiho ana,

A ko kino wailua,

Kahiko i ke onaona,

I ka ohu o ka nahele,

Hele hookahi ka uhane,

Aohe ukali o ka hope,

Aia paha ka uhane,

I ka maka o ka opua,

A he nani ku kamahao,

Ka ikena i ke aouli,

Eia la he aloha,

Pau ole no Hanale.

H. LOLOHI.

 

He uhane la he aloha,

Nou no e Hanale,

Kuu lei loke mae ole,

I mohala i ke kehau,

I manao no hoi au,

I lei kahiko no'u,

I ka aluna ahiahi,

I ka lai o ke kaona,

Nou ka ka Hae,

I hapa i ke awakea,

Hele lailai ka uhane,

Ka piina o Maemae,

Hooipo ana paha oe,

Me Kawelu i ka uka,

Eia la he aloha,

Pau ole no Hanale.

H. N.

Evergreen Home,

Honolulu, Nov. 24, 1861.

 

Ano, a me ke au i hala.

 

                Mai ka wa kahiko loa mai, a i ka paa ana o ka Palapala Hemolele i ke kakauia. Aole i nui na aina i ike ponoia e na kanaka ia manawa. Eia wale no na aina i ikeia. O ka aoao komohana hema o Asia, o ka aoao akau o Aferika, o ko waena a me ka aoao hema o Europa. Oia wale no na aina i ike ponoia ia manawa. Ina pela, alaila, e pono no kakou ke noonoo maoli iho i ko kakou ano i ka wa mamua o ko kakou mau kupuna, a me na makua o kakou. No ka mea, mai ka wa i hiki mua mai ai ka olelo a ke Akua i Hawaii nei, a hiki mai i keia manawa, aole i pili i na kanaka Hawaii ka Hoolaha i Nupepa, aka, i keia manawa, ke hoomaka nei na kanaka Hawaii e hoopuka, i Nupepa. Ke mahalo nei no au i ka manao o na kanaka Hawaii, no ka hapai ana i keia hana maikai. He hana i ku i ka hoopili mea ai ole, mahope o ko hai ike, a me ko hai noonoo. He hana no hoi i kupono i ka noonoo ana i na manawa o na'lii kahiko o Hawaii nei.

                Ina e nana kakou i ka manawa o Kamehameha I, e ike pono kakou i kana mau hana a pau. Ua hoopuka oia i kana mau hana maikai, e olelo ana oia penei, "E hele ka elemakule a moe i ke ala, e hele ka luahine a moe i ke ala, e hele ke keiki a moe i ke ala." Oia mau hana maikai a Kamehameha I i hana ai, ua lilo ia i kumu hoohalike no na'lii a me na kanaka e noho nei i keia manawa. Aole paha oia wale no ke kumu hoohalike. E pono paha e nana kakou i ka manawa o Kamehameha II., oia hoi o Liholiho.

                I kona noho aupuni ana, ua olelo oia ma kana olelo hoolana, e olelo ana, "E hoopau ia ka aikapu, e ainoa ka pono," Ua hoopaaia ia ainoa ana ma ke kuhikuhi no na makahiki, e olelo ana penei, "Ainoa o Liholiho ma Kukahi, a po iho, Okatopa, 1819." Ke mahalo aku nei no paha kakou i kana mau hana maikai a pau.

                Ina ua mahalo aku kakou no kana mau hana; alaila, e mahalo aku no hoi paha kakou i ka Kamehameha III. mau hana. Ekolu ano nui o kana mau hana. "1. O ke kanaka hana pono, oia kona kanaka. 2. O kona aupuni, he aupuni palapala. 3. O kona haawi ana i kekahi aina no kona mau makaainana." Ke mahalo aku nei no hoi paha kakou, no ka lokomaikai nui a ka Moi Kamehameha III. i kona hana lokomaikai ana mai ia kakou.

                E nana no hoi kakou i keia manawa a kakou e noho nei. Oia hoi ka manawa e noho aupuni nei ka Moi Kamehameha IV., me ka hooilina ponoi o ke aupuni, "Ka Haku o Hawaii."

                I ko laua manawa, ua koho no hoi laua me ka olelo iho. "1. O ke kanaka hana pono, oia kona kanaka. 2. O kona kukulu ana i Ahahui Mahiai. Oia kekahi hana nui i hapaiia e ka Moi lokomaikai." A no kona kukulu paa ana i ka Ahahui Mahiai, nolaila, ke puka mai nei, he mau lala Ahahui. Oia hoi he lala Ahahui kanu pulupulu, Ahahui mauu, Ahahui ekalesia, Ahahui Nupepa.

                E pono e kamailio kakou no ka Ahahui Nupepa.

                Elua kumu a kakou e manao ai, ua komo pono ko kakou mau Ahahui Nupepa maia mau kumu. O ka mua, aia i ka manao o ka Moi Kamehameha IV., oia hoi ka Ahahui. O ka lua, aia i ka manao elua o ka Moi Kamehameha III., e olelo ana, o kona aupuni, he aupuni palapala. Nolaila, e pono ke hoohui ae ia mau manao, a e kapaia, Ahahui Nupepa. Ua hoike e ia mai ia mau manao e na'lii mamua, o ka hooko wale aku no koe. Oia keia e hookoia nei e ka Ahahui Pulupulu, me ka Ahahui Nupepa. Nolaila, aole paha kakou e manao, he mea hoopaapaa wale iho no keia, no ka mea, ua akaka ke kumu o ko kakou makemake; oia hoi ka hoolaha Nupepa, aole pono oia mau manao o laua, e pono no e nana malie kakou, mai hoino aku, na laua no ia e hele i o ia nei. Aia no ia i ka laua hele ana, na ka poe makemake no ia e lawe aku i kekahi me ka haalele i kekahi.

W. N. PUALEWA.

Kaliulalo, Honolulu, Nov. 13, 1861.

 

He Mele no Sale Kaniaulono,

 

O Kale wahine i ka ua kanilehua,

Ua kanilehua o Hilo i ka nahele,

Ke hoomu la i ka liko o ka lehua,

Ka'o ka pua hala ka-a-o i ka ua,

Ka puneki oho kalole o ke ki,

I lalena i ka ua ia e ka ua,

I nahea kou hiki ana mai,

Inehinei no — e.

Inehinei ka la o ka makemake.

Hiki lailai i o'u nei ke aloha,

Me kuu ipo pua kaunoa i ke kula,

Ina la i ke kula i ke kaha o Kanehili,

Me kuu kane hauwai opu o Kalena,

Kau ke ano ihi ka nahele o Malama,

I ka mapumapu aala o ke kupukupu,

Aala ka uka o Maunauna,

Mai mauna ia e oe ka hoa i loaa.

O luhi oe auanei i ka imi.

He hana inea — a — e,

NA I. A. KAHANUI.

 

O Kale wahine i ka ua hoomupua,

Ahihi lei o ka nahele,

Nahele loko o ke kanaka i ka hehia,

I ka hehia e ka ua a wali na kula,

Mahamaha kuku ke kanaka i ke aloha

Oiliili ka olelo i ka malie,

Malie kai he aho pulu na ka lawaia,

I nahea kou hiki ana mai,

Inehinei no — e.

Inehinei au ma kaukini,

Ma na pali loa o makamakaole,

Ma ka huina ala o Kalaulaolao,

He nui au na ke kini o makou,

Na ka wahine i ka ua paupili,

I kaua pali loa hoi no i ka uka,

I uka au i kai hoi ka makemake,

Halawai no maua me kuu aloha, A—e.

O Kale wahine i ka ua lei kokoula,

Kipalahea i ka maha o ka ohia,

Kahe koko o ka poli o ke oho o ka hala,

Maholehole i ka ua kakahiaka,

Lia i ke anu a kaua awaawa.

Pupue i ke anu ka hele ua o Hilo — e.

Hiloa iho ke aloha i paa iloko,

I makamaka nou e hiki aku ai,

A ike aku la au ia oe, olu iho la,

He aloha — e.

NA KAUKEHA.

Niu, Novemaba 8, 1861.

 

Olelo Hoolana i ka Manao.

 

                I ahaia ka manao? I hoopohoia anei? Kuai manuahiia anei? Hookuuia anei i ka nahelehele? Hooweliweliia anei? Peia io no ka manao i kekahi wa, a i kekahi wa, aole peia, ua lana me he wai la o kahi pohu loa, e like me ke awa o Kou, a kakou e ike nei, a, nohea mai ka lapuu o na manao me he hau la o Nuuanu? Nohea mai ka puahiohio o ka manao? He makani anei ko loko o ka opu e oni ai ka noonoo ana?

                Pela ko'u noonoo ana, o ka manao, mai kona maka ike no ia i hiki mai ai, aole ma ka lohe, no ka mea, ina wau he makapo, pehea wau e kuko ai i ka wahine ui? A pehea au e ike ai he anapanapa ka wailiula, a he hinuhinu ka pahoehoe, a he lio holo o mea? Nolaila, makahi i nui ka nana ana o ke kanaka, e nui auanei kona ike a me ka noonoo e hiki mai ai, nolaila keia olelo, "o ka maka ko ke kino kukui, ina ino na maka, e pouli no auanei, aohe io ka nui o ka pouli." A pela aku no, he maka no he maka, he waha no he waha

                A ina e maopopo ka ike mai o ke kanaka, mahea hoi o loko i puka mai ai? Ke ike nei kakou he kumu ko na mea a pau e pono ai, he kumu ko ke kino e nui ai, o ka ai o ka ia, a me na pono e ae, he kumu ko ka honua, o ke kaawale ana o ke aouli, oia ka hapalua o ka wai nui, he kumu ko ka hanu o ka makani, ina aole makani, paupauaho koke no, he kumu ko ka wela o ka la, nolaila mai ke ahi a me kona wela.

                Pela ka noonoo o ke kanaka, o ka uhane iloko o ke kino kona kumu. O ke kino, he puka e hamama ana mawaena o ka uhane a me ka mea kino, ua like ke kino kanaka me ka punawai, ma ia puka honua e ike ia ai ka momona o ka wai a me ka ole; aka, ua loli ka wai mamuli o ka puka e hamama ana, penei: ina i ke kuahiwi keia puka e puai ai ka wai, e momona no, ina hoi i kahi lepo hehee, e ino auanei a hohono lepo, ina i ke kula panoa, momona ole, alaila, e mahanahana a wela ka wai, ina i ka palena o ke kai me ka honua, alaila, e mikomiko ano paakai ka wai ke inu aku, nolaila, ua maopopo na kumu e pono ai.

                Ko ke Aupuni kumu auhea ia? O ka like o na manao o ka lahui, i hookahi hana, a o kona kumu no o ka lehulehu. Aole anei o ka like o Amerika Hupuia ka mea i Aupuni ai, oia, a i ke kue ana, pehea? Ua kipi, nolaila, ua lilo ke Aupuni i kela koa keia koa, aia ke Aupuni i ka lima o ka lehulehu i keia wa.

                Pela ko kakou mau manao a me ka noonoo maikai ana, ka ike ana i na nu hou, a me na mea o kela wahi keia wahi, a me ka noho ana o kou pili koko a hanauna, auhea kona kumu e hiki ai me ka lohi ole a ike oe? O ka moku o ka waa, ae, he mau alanui, a he kumu no ke kino maoli e hiki ai, mao a maanei, me ka lohi ole, a me ka pau ole o ka manawa?

                Eia, o ka Nupepa, pololei oe a ka ulu i paki ka kepau. Oia no, o ka oiaio no ia, ina mai loko mai ia noonoo ou, ea! e lawe hoi paha oe i na hana malalo iho o ka la e kau nei, no hai ka lio a holo oe, he uku no, no hai ka lole, ka hao, ke kamaa, a pela aku no, he uku wale no ka mea e loaa ai ia oe. Pela ka Nupepa, mai kuhihewa oe ma ka Nupepa ka uku, no ka mea, ua pili ia i ka pepa l. Ae, a mahea ka uku, ma ke 52 pepa o ka makahiki hookahi, ehia iho la dala? Elua dala, ($2 00) aole no hoi ha i maliuliu, he pi-ki nola ia ke namu ia ma ka olelo a na haole.

                Wahi a na dala elua, ($2.00) aole paha e paa ka hale laau maikai, a me na lole maikai, a me ka aina, a me na mea a pau i na dala elua. Pela, he oiaio no ia, no ka mea, o ka Nupepa ke kahiko o ko'u manao, ka wai hooluu e nani ai, ka mea nana e kupa, e palai a momona ko'u noonoo, aole ka hoi oe e noonoo iho, oia, o ka manao ko'u hanau ke kino me ka noonoo pu no la, aole pela, e nana pono aku ia J. W. H. K., a me S. P. K., a pela aku, ua aoia, e! pau loa ae keia pilikia, mai aua i ka'u mau dala i ka Luna lawe pepa, a mai mau no hoi keia hoole o'u, ae, pono oe, ua lohe aku la. Nolaila, e na mea a pau e noho nanea ana, mai Hawaii a Niihau, eia mai na Nupepa. E lawe oukou me ka noonoo a me ka oiaio. Owau no ko oukou makamaka

S. D. KEOLANUI.

Niuhelewai, Kapalama.

 

Kuhihewa.

 

                E KA NUPEPA KUOKOA: — ALOHA OE; Ma ka Helu 1 a me ka 2 o ka Nupepa, "Hoku o ka Pakipika," malaila au i ike ai i ka manao "kuhihewa" o Kekaiomamala, a me S. K. Kuapuu, e olelo ana, "Nana kumu i keakea ko makou Nupepa. "Hoku o ka Pakipika," i ole e lawe ia. A ua hahao i ka malamalama malalo o ke poi," wahi a Kaleilehua.

                E! He manao kuhihewa, ia, a he ike moowini no hoi ia i ko oukou manao. Ke olelo mai nei paha oukou, "ka! o ka makou ia e lohe nei ma o a maanei," ke hai aku nei au me ke kanalua ole; na oukou no i keakea i ko oukou Nupepa, i ole e lawe ia, he makehewa ko oukou kuhi aku na na kumu, no ka mea, o oukou no ka poe nana i kukulu ia Aha Hoopuka Nupepa, a ua hoounaia ka pepa mua, a ia'u i ike ai, hauoli maoli ka manao, no ka loaa ana o keia hauna i waena o na kanaka Hawaii, a owau kekahi i manao e lawe, aka, hookahi mea nana au i keakea, aole e lawe, o ke kui ana mai o ka lohe mai Honolulu mai, a ua hele pu mai no, me ka hohono, pilau launa ole i ko kanaka ihu, a o ka pau no ia o ko'u manao lana no ua Nupepa nei, aole na na kumu.

                I iho la au iloko o'u, aia ka auwai, ina e hanaia ka lepo ma ke poo o ua auwai la, o ka lepo no ia mai ke poo a ka welau o ka, auwai.

                "Ua hahaoia ka malamalama malalo o ke poi" wahi a Kaleilehua, "Ka! he ike moowini paha ia ou, mai ko'u wa kamalii mai a keia wa a'u e hai wiwo ole aku nei, aole au i ike he poe huna na kumu i ka malamalama malalo o ke poi." Ina he poe huna lakou i ka malamalama, e loaa anei ia malamalama au e hana la? aole anei 41 makahiki o ka hoa ana o ua poe kumu nei i ka malamalama ma Hawaii nei? aole anei ka hewa ka lakou e kinai nei? Pela ka'u e ike nei, a ina nae ua ike oe i na kumu e huna ana i ka malamalama, e hai mai. Aole o'u manao hoino i na inoa i haiia maluna, a me ko lakou Nupepa, aka, o ko lakou kuhihewa ka'u e hai aku nei, o puni auanei na kanaka ia mea.

E. PALEA

Iole, Kohala, Hawaii,

Okatoba 17, 1861.

 

No ka Ahahui mahi Pulupulu.

 

                ALOHA OE: — Ma kou Helu 2, Ua ike ka "Ahahui Mahi Pulupulu," i ka Mooolelo o ka hana a keia Hui i hoopukaia e J. Papa, ma ka Helu i oleloia maluna. E hoike ana i ka Mooolelo no ke kaapuni ana o ka Mea Hanohano, Ioane Ii, ma kona ano Peresidena no keia Ahahui.

                Ma keia kumu, ua kahaha loa na hoa o keia Ahahuni, me ka hoole aku, "aole he pololei loa" o kela hoolaha ana, aole no i ae ia aku e keia Ahahui, na ua Kakauolelo mua la e hoolaha ka Mooolelo o keia Aha. No ka mea, ua hoopauia ua Kakauolelo mua la, ma ka la 24 o Sepatemaba.

                Ma ka halawai o keia Ahahui, o ka la l o Okatoba, ua hanaia he mau olelo hooholo; penei:

                1. Hooholoia — E hooholoia ka Mooolelo o ka la 28 o Augate, a me ka Mooolelo o ka la 24 o Okatoba, no ka pololei ole.

                2. Hooholoia — E koho i mau Komite ekolu, na lakou e hooponopono ma ka hoololi ana i na Mooolelo.

                Hooholoia. — K. Maakuia, E. P. Kamaipelekane, na Komite.

                Iloko o keia mau olelo hooholo, aole i hana na Komite. Aka, ua hoopuka e ke Kakauolelo mua ma ke akea, mahope o ka hoopauia ana.

                Ma ka halawai o ka la 22 o Okatoba, ua kauohaia mai au e ka "Ahahui Mahi Pulupulu," e hoopuka aku i ka olelo hoahewa ma ka Hae Hawaii, no ka Mooolelo i hoikeia ma kou Helu i oleloia maluna, no ka mea, aole i lawe keia Aha ia Mooolelo me ka mahalo; Nolaila, ua hanaia he mau olelo hooholo: penei:

                Hooholoia. — E hoahewa aku keia Ahahui i ke Kakauolelo, no kona hoolaha ana i ka Mooolelo o keia Aha me ka ae oleia.

                Hooholoia. — Na ke Kakauolelo o keia Ahahui e hoopuka aku ma ke Kuokoa me ka Hae Hawaii i ko lakou mahalo ole i ka Mooolelo ma ka Helu 2 o ka Nupepa Kuokoa.

S. N. HALEOLE.

Kakauolelo o ka Ahahui Pulupulu.

 

Olelo Nane.

 

                Ma kekahi mala pua e ku ana na laau pua a pau, oia keia he pua rose, he pua pikake, he pua ilihau, he pua oliana, he pua melekule, he pua apiki. Iloko o keia mau pua a pau loa, nui ko lakou makemake e hou ia, a lei ia, o kukuluia i na Kiaha dala a me na Kiaha aniani. Koe nae ke Kiaha gula, aohe ona pua. Ua lana nae ka pua rose nona ke Kiaha gula. Hoole na pua e ae.

                Ma ka lalani mua he 12 kumu ke heluia, ma ka lalani elua, 8 kumu ke noonooia, ma ka lalani ekolu, 6 kumu ke nana aku, ma ka lalani 4, e 4 kumu o ka laha no ia. Owai la keia he mau pua? Owai na Kiaha? Owai na Kumu me na lalani? Na ka poe noonoo no e hai mai.

S. D. KEOLANUI.

 

                KA NANI O NA KAI HAWAII. — E holo ana ka Moku kialua maikai mama, Neke, (Nettie Merrill) no Hilo a me na awa e ae ana e holo mau nei, ma ka hora 4 o keia ahiahi.

 

OLELO HOOLAHA.

 

E IKE AUANEI NA kanaka a pau. O makou o ka poe nona na inoa malalo iho, ke papa loa aku nei makou i ke komowale ana mai o na holoholona ma ko makou aina, mai Kamakamaka a hiki i Kaapahu, ma kahi i lilo ia

makou.

                A ina e komo mai kahi lio, pipi, hoki, kekake, maloko o na palena o ko makou aina, e uku no ka mea nona ia holoholona ($0.50) hapalua no ke poo hookahi. A no ke kao hookahi, ($0.05) hapaumi.

                He mau olelo oiaio keia, nolaila, ke kakau nei makou i ko makou inoa malalo nei.

 J. KAONOHI,

LUPENUI,

 WAHAHEE,

KALUA,

 MOA,

AUA.

KEAIWA, Kau, Hawaii, Oka. 31, 1861.             3-3t*

 

HALE PAI KII

o

E. D. Durana.

 

EIA MA KO'U HALE PAI KII, MA KE Alanui Alii, ma ka hale e pili ana ma ka aoao hikina hema o ka Hale Kuai o Daimana ma, kahi i ahu ai o na mea maikai a pau o ka oihana PAI KII.

                Nolaila, ua makaukau au e pai i na kii o ka poe makamake ana, me ka maikai ame ka nani, me ka uku oluolu loa. E pono no e hele kino mai oukou i ike maka.

E. D. DURANA, Mea Pai Kii.

Honolulu, Oka. 25, 1861.     3

 

MOKU KIAKAHI KUAI.

 

E KUAIIA ANA KA MOKU KIAkahi maikai "LUIKA," i ka poe e makemake ana e kuai mai. Ua lako i na mea a pau e makaukau ai, me ka lilo hou ole aku o ka mea nana e kuai mai. No ke kumukuai. E ninau i ke Kapena maluna o ka moku.          3

 

AKE, (A. S. CLEGHORN.)

Olelo Hoolaha.

 

O KA POE A PAU E MAKEMAKE ANA i na lole maikai a me na kamaa paa. E aho ia lakou ke hele ma ka Hale Kuai o Ake. (A. S. Cleghorn,) malaila e loaa'i na mea a puu e pili ana i ko ke kanaka makemake. Ua lako mau ia Hale Kuai i na WAIWAI KALEPA, i kela ano keia ano. NA KALAKOA PELEKANE, a me na waiwai maikai ie ae he nui wale.

                Aia na Hale Kuai ma ke Alanui Nuuanu mauka iho o "HALEOLA," a ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu me Alanui Kalepa, makai iho o ka Loiala Hotele.   3

 

LOLI, LALA MANO

A ME KA

Pepeiao Laau.

 

KE MAKEMAKE NUI NA MEA nona ka inoa malalo, e kuai i ka Loli, Lala Mano a me ka Pepeiao Laau. Me ka uku aku i ke kumukuai make pono, penei: No ka paona Loli hookahi (ke lawa ka paona i na Loli elua i ka wa maloo 12 1/2 keneta. No ka paona hookahi o ka Lala Mano, he 20 keneta. No ka Pepeiao Laau, 8 keneta no ka paona hookahi.

                O ka poe e loaa'na na mea i haiia maluna, e pono e hele mai ma ko makou hale kuai, ma ke Alanui Alii, e pili ana ma ka aoao komohana o ko Daimana ma Hale Kuai.

UTAI A ME AHEE.             (3)

 

HE KIALUA KUAI

NO KA AINA.

 

HE MOKU HOU LOA KEIA, ua kapiliia ma Kauai, a ua lako i ka heleuma, na pea, na kaula, a me na mea a pau. Ke makemake nei au e kuai i keia moku me ka mea aina, he moku no ka aina. Auhea oukou na mea aina, a puni i ka hooholo moku. He 11 paha tona o keia moku, a ua kupono i ka holo pili aina.

L. MAKALE,

Hale Hookolokolo, Honalulu.             3-6t

 

KUAI HOOPOHO!

 

HOOKAHI PILILAKEKE, $3 00. Hookahi Oo Mahiai me ke kano, $2.00. Manuahi maoli ka lole ma kahi o Samuela.

S. N. EMERSON.

Waialua, Nov. 1861,             3-1t

 

PULUPULU!

PULUPULU, PULUPULU.

 

NO KA NUI O KA MAKEmake e kanu na kanaka o keia Pae Aina i ka Pulupulu, nolaila, ke ae nei au e lawe i ka Pulupulu, i kanu ponoia e ke kanaka Hawaii, i ukuno ka " NUPEPA KUOKOA."

                Penei: — O ke kanaka Hawaii e haawi mai ia'u ma Honolulu nei, i na paona pulupulu maikai i kanuiia i Hawaii nei, he 40; e loaa ia ia ka "Nupepa Kuokoa" no ka makahiki hookahi. E lawe no au i ka pulupulu i pau i ka waeia, i a i wae ole ia ka anoano.

                Auhea oukou e ka poe i nele i ke dala, me ka makemake nae e lawe i ka Nupepa. E hele oukou e kanu i ka pulupulu, alaila, e loaa no ia oukou ka Nupepa a me na pono e ae o keia ola ana.

                EIA HOU.— E kuai no au i ka pulupulu maikai a pau i kanuia e ke kanaka maoli iloko o ka makahiki 1862, me ka uku i elima keneta no ka paona hookahi, oia hoi ka $5.00 no ka 100 paona hookahi. Aka, i na e hoolaha kekahi poe Kalepa o Honolulu nei, e uku ma ke dala maoli no ka pulupulu, alaila, aia no i ku'u manao ke kuai aku a me ka ole mahope o ko lakou hoolaha ana. No ka mea, ua makemake wale no au e paipai aku e kanuia keia kumu waiwai hou, ma keia Pae Aina. Nolaila, ko'u hooia ana'ku i ka lehulehu, i hiki ia lakou ke kuai aku i na mea a pau a lakou e kanu ai.

Owau no o H. M. WINI,

Luna Pai o ke Kuokoa

Honolulu, Nov. 1861.           3