Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 1, 1 October 1861 — Ka Nupepa Kuokoa. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Ka Nupepa Kuokoa.

He pepa ia e hoopili ole ana i kahi aoao ma kana mau olelo ana a pau. E hoolaha aku ia i na mea ike, no ka hoonaauao ana i na kanaka Hawaii a pau, i ka poe oo, a me ka poe opiopio, i na mea o kela aoao keia aoao hoomana. He aha haneri a keu o na kanaka makaukau e noho ana ma Honolulu, a ma na wahi kokoke, i kauia ko lakou mau inoa, me ka hoohiki e kokua i keia nupepa; a ke lana nei kuu manao, e hookuiia mai me lakou na inoa hou 100 a keu ma Honolulu nei. He pono no e komo keia pepa maloko o na hale a pau, a e heluheluia e na kane me na wahine a pau, i ikeia ai na hana nui ana apau ma ka honua nei, a e lilo ai lakou i poe makaukau no na hana naauao o keia ao. EIA KE ANO O UA PEPA LA. 1. E hoomakaia ke pai hebedoma ia ana i ka la mua o lanuari 1862, a e hoopukaia i na la hoomalolo a pau. Aka, no ka manao nui ana o kanaka e heluhelu i na Nuhou mai na aina e mai, a e ike hoi lakou i ke ano o ua pepa la, e hoopuka ia ana na pepa kumu ekolu, mamua mai o lanuari, iloko o na malama o Okatoba, o Novemaba, a o Dekemaba: He mea haawi wale ia mau pepa na ka poe kau inoa, me ka uku mai mamua no ka pepa o kela makahiki. 2. Ka uku no ka makahiki, ELUA DALA, e uku e ia mamua o ka hoomaka ana e pai, mamua o ka la 1 o lanuari 1862. E kaa ilaila ka uku no ka pepa, a hiki i Dekemaba 31, 1862. Aole e aeia ka haawi hoaie wale i kekahi pepa, na ka poe i kaa ole ka lakou uku. Aka, e hiki ke kauia na inoa hou mahope aku oia wa. Aka, aole paha e hiki ke haawi aku i na pepa i pai mua ia, ke koe ole ia mau pepa maloko o ka hale pai. Ina makemake kekahi e lawe i na pepa a pau mai ka mua a ka hope, pono no ia ia e hoomaka i kona lawe ana i ka la mua o lanuari. 3. O ka mea hoopuka, owau no, a me ke kokua loaa mai. 4. E paiia ana ma ka pepa. Akahi. He olelo hoike i na mea nui a maikai a pau, i hanaia ma na aina e, e ku ana i ka pono o na kanaka Hawaii ke ike. Alua. E hoolaha ia ana na manao haole o kela aina o keia aina; ke ano o ko lakou noho ana, hana ana, ao ana,

ikaika ana, kuonoono ana, ia mea ae, ia mea ae, i hiki ai i kanaka ke ike ia mau mea, a e lilo ai i poe like me na mea naauao. Akolu. E hoolahaia hoi na oihana mahiai pono, a e hoike i na mea paahana maikai e hiki ai ke mahi e like me na haole naauao. E paipai hoi keia pepa i na hana me ka molowa ole. Aha. A loaa mai na mea pai kii, e hoonaniia ka pepa i na kii e hoike ana i ke ano o kanaka, a me na mea o na aina e. Alima. E kupaa ana na mea o keia pepa ma ka oiaio o na olelo a pau, aka, aole e paiia na olelo hoopaapaa o na aoao hoomana. Aono. E ku no keia pepa ma ka malama aloha i ka Moi kane, a me ka Moiwahine, i ka Haku o Hawaii, a me na alii iho, e ao aku ana i ka hoolohe i na kanawai, a me ka malama i ka moi, oia ka pono mua o na kanaka a pau. Ahiku. E paiia ana hoi ma keia pepa, na nuhou o keia pae aina, i na lohe pono a pau e ku i ka makemake o kanaka ke heluhelu. O ka manao nui ma keia pepa, ka hoolaha aku i na mea hoonaauao a pau i ku i ko kanaka pono ke ike maopopo, i hoolikeia'i ko lakou noho ana me ko na haole. I hiki pono ai keia mau mea a pau, e nui loa na dala e lilo iloko o ka hana ana i ke kakau lima a me ke pai ana i keia nupepa. Aole e holo ia hana ke uuku mai ka poe kokua me ko lakou mau dala kuai pepa. Ina aole e loaa mai na inoa 2,500 me ko lakou uku, e lilo ana keia hana i mea poho no'u. Eia hoi kekahi; E palapala aku ana au i Amerika e kuai i ka pepa a me na kepau kii, a me na mea e ae he nui wale i pono ai ke pai ana. No ka mea, aole e hiki ke hanaia kela mau mea maanei. Nolaila ka pono, e uku e ia mamua na dala e hiki ai ke kuai ia mau mea, e like me ka uku e ana o na haole i ka lakou mau nupepa. Alaila e hiki no i ka mea pai ke hana i ka pepa maikai i kela hebedoma, keia hebedoma. Penei i kakauia'i mawaho o na palapala a pau ia'u no keia pepa. Na HENERI M. WINI, Luna o ka Nupepa Kuokoa. [No ka nui o na haole i ike ole i ka olelo Hawaii, a he nui paha ka poe e makemake ana e ike i ke ano, a e lawe i keia Nupepa : Nolaila, ke pai nei makou i na mea mahope nei ma ka olelo Beretane, i ike ai lakou :]