Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 1, 1 ʻOkakopa 1861 — Olelo paipai i na mea a pau mai Hawaii a Niihau. [ARTICLE]

Olelo paipai i na mea a pau mai Hawaii a Niihau.

Mai ka wailele aweawe o Hiilawe, —a, ka haka lewa i ke kai o Nualolo, hoi mai kuu aloha, a na ohia a-i o Kupakoili, iliha, —a, eehia kuu manao i ka a-u mai a na hala o Naue i ke kai, i ka hanupanupa a na ale o Kaieiewaho; he waho ke kai o Kaulakahi, he pali ku-i ko ke ahilele o Kamaile, he a-u hulaana ko Milolii, he pahapaha moe one ko Polihale; he heiau ko Lolomauna, he puu o Kalalea, he wai huihui o Kemamo. Aloha, "aloha Kauai, i ka la hiki ae a po iho, o ke kekee a ka nalu o Makaiwa; O ka hiki mai a ka la maluna o Kewa, o ka lulu o Kewa; o ka wai halau o Wailua. O ka lealea o ka manao o kuu makuwahine o Hooipoikamalanai, o kahi noho no o Kauai a make." Aloha o Kalanipuu e a-u nei i ke kai; a me ka Kaulumano o Nawiliwili e loku nei, a hoomaha aku i ka ha- uola o Kalapaki; Aloha na hala o Anoilele ; Aloha na kukui o Hanunanuna; Aloha o Kaumoali pali a Keawe i lele ai; Aloha ka huilawai o Kapaukea : Aloha Lilinoe ka wahine noho anu o Maunakea ; I haliilua i ka ohu o Manaaiole; Aloha ka wahine o Akaka iuka o Hakalau; E o'u hoa o ka ua anu maeele, o loko o na la ino o Ikiiki, ka malama hiapo o ka hooilo, o'u hoa o ka ua lanipili, lanipolua, po loloa o ke kau haule lau, o ka malu hale, malu kukui, malu ki, malu o ka la nui haoa, wahi pee o ka ua lokuloku, o'u kaikuaana o ka lepo momona o Auwaiawao, a me ka lepo ula o Lahainaluna, i pahili, palua ia e ka makani kauaula, ma na aoao o ka puu o Pa-u-pa-u, i hoopulu ia i ka ike o na kumu o Amerika akau, huli pono mai, e ike ia kakou e hookanaka, o kipa hewa ke aloha i ka naaupo.

Ke kauleo aku nei au ia oukou ma keia Episetole, e na keiki o Hilo a me Waioli, e lawe oukou i keia "Nupepa Kuokoa," a i loaa ia oukou kona kino, e hai aku oukou ma na wahi a pau; Ua mai au i ke aloha. Ke kauoha aku nei au ia oukou, e o'u hoa mai Hawaii a Niihau, a i loaa keia pepa ia oukou, nana e hoike aku; Ua manene au i ke aloha, ua li-a kuu poo ma kahi moe, ua hia-a-a-ao ka po, ua lolii a po ka la, ua luhi a malohai ke kino, ua piha a maloeloe na aalolo, ua olioli a lele ka puu wai, a, oni a kapalili ke akemama, luhi a kahe ka niniaole o na maka, pohu ka makani, ka-i-ka pou o ka ihu, maona na pepeiao, a hu, a, hanini maluna o Ainaike, e ike auanei oe i na paka a ka waipuilani ke-e-hia ale o ka moana kai uli, a ka ua koko e lawe nei, e lawe oe e ke aloha i kuu manao a ka naele o Alakai, hai aku oe, ua loaa mai ia'u ke sila hookohu alodio o ka aina Malamalama. E, na kaikamahine maka onaona nohea ke ike aku, poniu o na maka, kohu no a kohu, me he ko-a-e lele la ke aweawe o ka puapua, hoolai me he i-o la, kai-ue ke hele mai me he palahu make la i ka la, nono ke ike aku me he pua ilihau nono la i ka la o ka makalii, ka maewa luhiehu i ke koena ahiahi o Papiohuli, i hoopulu ia e ka lauae o Makana. E ku mai oukou iluna ma na ululaau ala o Lepanona, a lele aina mai maluna o ke kiko waena o Himele, me na Koraka e hanai ia Elia i ka io a me ka pelena, a, na oukou e hoomanao na manu e lawe ana i ka lau oliva, mahope iho o ke emi ana o ke kaiakahinalii, a, e hoomaopopo no hoi ia oukou, ua ili ka hale lana o Noa maluna o ka mauna o Alalaka. Eia ke kiaha gula anapanapa hulali, i lu ia i ka wai lukini, i kukulu ia i na pua rose o Kalona, ku like ole o na ano, a ka pua apiki e anoi nei, a-o-e pili mai, a ka pua pikake e hiipoi nei, aohe wahi mea a ike aku. O ke aniani ia kilohi ia, ko ke au i Ala-e. E na kanaka ui o ka pono luaole a ke Akua ike ole ia, o kinohi mamua aku, e ku mai iluna a linohau i ka paa paina a me ka puliki pahoehoe o ka ike oi kelakela o ka "Nupepa Kuokoa," e hoalohi lua ana me he @ @ @ @ @ ole o ka waiokila, eia mai ke kamaa poki o Ikalia, e hehi ana i ke one o Kikili. Eia ka'u popo ku paoa aala e waiho aku nei imua o ko'u mau hoa aloha o ke aupuni o Kamehameha 4, a na oukou ia e manuahi liilii aku a, —aloha iho ho-a-o ae, e lawe oukou i keia a hoomanao iho. Eia ko kakou pepa hoolana manao, na oukou e wehe iho ka waiwai o loko, a i ike oukou i keia, e hoomanao i na Lilia o ke kula, i kona ulu ana, i kona ola ke noho me kakou i moku lawe ukana, e malu ai ka waiwai, a holo ka hana Owau no. S. D. KEOLANUI. Niuhelewai, Kapalama.