Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume V, Number 8, 20 Pepeluali 1884 — HE WAHI NANEA NO [ARTICLE]
HE WAHI NANEA NO
: K AONINAPUHl . He Moolelo Ha'waii
O ka mea nona keia moolelo, he kino papalua kona; he kanaka kekahi kino, a he puhi hoi kekahi kino. Aia ma Wai. anae i Oahu nei kona wahi; a aia no ka moali o kahi a kona kino puhi i pii ai ke kau la i ka pali o Kawiwi. 1 ka manawa o kekahi luahine i hele ai me kana moopuna i ka lawaia limu ma na pali kahakai o Waianae, aole nae he loaa iki o ka limu a me ka papai; oi noke wale aku no hoi a he ole ka loaa mai; a manao ae la ka hoi nele i ke ala loa o ka hele ana mai. Ia manawa no, hoea mai ana kekalii kanaka a hui me laua nei; he kanaka maikai ua kanaka la, i ike mai i ka wahine maikai o ka moopuna a ua wahi luahine nei. Hele mai la oia a hui me laua nei, ninau mai la, E aha ana olua maanei ? Olelo aku la laua nei. E lawaia like ana maua me ka papai. Olelo mai la ua kanaka nei, Na'u e hele e lawaia na olua, a loaa ka ia, u hoi. la manawa, o ko ianei alu aku la no ia, he manawa pokole, ahu mokaki mai ana ua mea he ia, He nui na ano ia i loaa mai, o na ia ono wale no; o ka Uhu, Manini, a pela aku. Lawe ae la keia a kaheka hoahu, a holoholoi i ka waīe o ka waha o ianei. Aole me ke kino kanaka keia hele ana o anei .e lawaia, aka, me ke kino puhi no. A loaa mai ka ia, hoi mai la ka kine kanaka o ianei; a hele aku la oia a hui me kona mau hoa, a olelo aku la, Auhea olua, ua loaa ka ia a olua, aia i kela kaheka ma o aku nei. Ia manawa, o ko laua nei hele aku la no ia. I nana aku auanei ka hana, e muu mai ana ka ia, he maikai wale no; o ka hapukū ka laua nei; a hiki ole ke lawe. Olelo. aku la kela e hele i aweawe e hiki ai ka ia. Hele aku la ke kupunahine e uhiki la *** a loaa, hoi mai la a hoomoe ka aweawe, ka hele ia a ahu lala kukui ua mea he ia; a ua kaumaha no hoi koauka o ka hoi ana aku o ka loa. hana ka ia, pai.ua a maona, huli ke alo i la. paia o ka hale, kaka na wawae i ka piha i ka loaa a ka moopuna puhi. A i ka manawa i poeleele iho ai, hiki ana ua puhi nei me ke kino kanaka, a noho iho la mawaho o ka puka o ka hale; kahea aku la ko loko o ka hale e komo mai, hoole aku la keia me ka olelo aku, Mahope komo aku. Ke ike maopopo mai la no ka poe o loko o ka hale iaia nei, he kanaka maikai. Olelo ae la ka poe o loko o ka hale, Makepono maoli ko moopuna i ke kane lawaia, a he kanaka maikai a ui hoi. Kuhikuhi ia mai la ko laua nei wahi ma kana wahine e hiolani ai, aia ma kekahi aoao o ka hale. Olu iho la keia he wai ko lalo. O ke kumu o ko ianei noho ana mawaho o ka hale, ua makau eia e ike ia mai ka hi'u puhi ona e ka poe o loko o ka hale.No ka mea, aole i ike iki lakou hepuhi keia, ua manao no lakou he kanaka maoli no e like me kakou, eia ka auanei he puhi ka ia he oni ka iani. No ka a loihi o ke kukui o loko o ka hale, ua uhai ala aku la keia a hiki i ka ha-no ana o ka leo o na kanaka o loko, a pela no ko ianei hahai ala ana a hiki i ka pauhia loa ana o na kanaka i ka hiamoe; e puhi aku ana, keia i ke kukui o loko a pio. la manawa, o ko ianei komo aku la no ia a ma kahi o ka wahine e moe ana, hiolani aku la no hoi kela. O ko ianei moe no ia a kokoke i ke ao, o ka heo aku la no ia hoi . ana i kai, o ike ia auanei keia me ko ianei hiu nui. 0 ka moe ia o ka poe o loko o ka hale a puoho mai i ke kakahiaka nui, aole keia, ua heo aku me Robine. 1 ka po ana iho no, hoea mai la keia me ka ia; a pela mau aku no keia e lawe mai ai i ka ia, a hala he mau anahulu; a pela no hoi ka lōʻihi o kona pili pono ana me kana wahine. Ma ia hope mai, ua ano mailo a nanakea mai la ke kino o ka wahine; ia manawa, ua haohao iho la na makua o ka wahine, a lawe olelo hele aku la i na wahi a pau. . I ka manawa i lohe ai kanaka ma- kaula, ua olelo mai la oia. E, auhea oukou aole na he kane kanaka maoli, he akua na kane; he puhi kekahi kino o nana. Ina he makemake ko oukou e ike pono, alaila,me keia oukou e hana ai : [No KAHI WA AKU]