Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume IV, Number 52, 26 December 1883 — KA LA 12 O FEBERUARI. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

KA LA 12 O FEBERUARI.

! Ke oielo maī nei ke K uuuiiau hoopunipu- _ ni a ka Paeaina peneī: O Ken weaheulu sqw. u Kenwemauhili i oielo ae ;H -he wahi aiiī iitlii oia, aole oia e b oohoahanu u mai no'u, nu lia mea he a! i j aul' ' ' Na keia mau olelo no o pepehi iho i ka OSaio oia olelo ana a- Keawemu uhili ia Keaweaiieulu. A oie ioa ; uoiio mo iki o Keawemauhili me Keaweaheuiu a hiki wale i ko Keawematihili make ana i Hiio. No ko laua noho aioha me Kea wemau hi li ke kumu i hoomahuku ai o Keaweaheuiu ia Keawemauhili 1 kona paa pio ana rna Napoopoo, mahope iho o ke Uaua unaj Mokuohai. Aole na leekaln ain <=• ae . No ke aiia keia hooku u aua a Keaweaheulu ia Keawemauiiili ma i aeia noho pio ana ina he manao ino ko | a t? i s a ua kapa aku kahi i kekahi he ii ua h m <t u . N o lea m ea . he makuakane o Keaweahoulu no lie-awe-mauhili. i . • • • Eia ka Kiwa lao oleio ta Kameh < ril eha i , i ko iaua hui ana.

'Aole a kaua, o īia makuakane ka hoi o kauaP -lk Aia hoi ke hooīilo la, o Kiwaiao ia K eawemauhili ma kona a oao; a o !\ ea we > h e u ] u ma ka aoao Kamehamoha. Ma keia oleio ,ana a ke Alii Hiwalao, he mau makuakane Ueia mau kanaka no laua Pehea la i aa ui ka mea kakau o ka Paeaina'e lioole i kela olelo a Kiwalao, a ho0puka ae la i keia iuau oleio hoopunipuni imua o ka lehulehu, he oiaio. Mai Ko Keawemauhili vaha mai ka olēlo," he wahī alii ililii oia, aoie oīa e iloohoanau mai no'u, no kn mea.' he £Iii au!' Aole pela ku olelo a na alii. He oīelo keia na ke kuaaina ike oie i rt<t lini o lfe Alo Alii, a na ke kamalii uuku iluna ke alo, a0ie na ke kanaka īnakua. A me ka oielo ana a ku poe Kuluiaina nui oia wa. Mai ka wa ia Kalaniopuu ke aupuni d H a wa 1 1 , u ^iii na huakai nui a Kalaniopuu a pau, mai ka pae ana o na waa i Kaalualu ke kauu u hiki i Waiohinu, iea luku'na i Kaohai, ina Onualaa, i ke kaua i Kukulu, a h i k i i ka iniilUO ia a ha e lawe ia ;ma o Kaianiopuu e Lono iluna o kona moku, o Keaweaheulu no ma kona aoao akau a o Kaoo ina. kona aoao he-

' ma. He aiii iālii a n e i ka mea piii aku roa ka uoao o ke Alii Nui K a I a n i op u u , ka rncn iaia ke aupuni o liawaii ia wa. Ua līke ko lakou noho ana ko na nlii ia wa. A he :\kalia ke kuiana o kela « me keia «lii. | |<a Kaianiopuu lioona mua ana e holo i K n u e noho an oia no ka hoi ana aku o Kalamopuu inai na Onealua i Oahu nei a lioona aku i ka Moku o Kau, ua holo aku na wua o Kalaniopuu a hiki i Kaaluaiu e pae ai. A awiwi ae la o Knlaniopuu e pae iuka. Faa aku o Hoioae ke kahuna ia Kalauiopuu, me ka olelo aku, aiia oe e pae e nku iuka, oiai, hole i ae ko Akua e pae'e oe i uka aia a manalo ka ain,a, l liou a ku ke Ka īi o u a o Ho* ] loae; Aohe ou ka naka o keia ainn, pja o i I nei;" a kuhikuhi ae la ke Kal,u.i.i i i Keaweaheulu, a I aku, 'eia oīa nei ka mei nona ke kanaku o ke>a nina, ;.ia oi- UCI |ve ]ie{e aiaila e loau mai auanei ke kanaka. he unu liai kanaka ieou ko ke alii Aimoku; a he L'nu Hai kauaka leaokoa ko ia nei. O na huaolelo keia a poloae, a oleio ia 0 Ke- j aweaheulu oia ke lele iuka. Noliiiia, u.i p:ie uku ht o Ke-i weaheulu iuka3 a par;ee hou iu aku lu na waa o Kalani. opuu i kai, a hekau iho la na waa maloko maī o ke kuuau nalu, e pili kokoke ana i ka-

ht |Mona~w;v<t i koin w.i , a. mouo iho la ilaila. iiā W:w o Kalaiiio^nu, Hele aku o K en wenheulu a ī Painhn-'i , mnau 3 na kahu, i ko I keheleieiku a me ko Kanuuuowa ma wahi i uoho ai. [J,t ll.ii iiini h |,-e i;;,}],) hih-.» o Kawelu luihi nolio ai. I aku o KeaweMieulu, o pit kaua, ern !>-•• Aliria" o Kaīanhopuu ī k.-.i uei k.ihi i moiio a- n.i wi-n n, ;<e|o n paen i *' n0 n io..a I<c: kauali.i, ulaila. pie iuka. Ae mai la o hni. a' o 'mu pk 1I0 i5 n lūoa aLu o Ikekomieku e mahirM a,na o ke l' am m.i i m heaweaheulu, u,a hamama ae k kon.i waha i ka n\ve, n hiki mai h 0 Keawealieuiu, ike iho la l.< na, a ninou ma? >. o Ika'- kneī'ū! i ' Ktu eahiula. ke IiuAmi o ka hele una in<:ii nei o kua Hakul Pane nki; o Kea we;< heu I u, i heje [ī!»i neī a« lu oe i kanaku. -E--huli aUn oe a loaa-n-hoi- - ae maua, aia ke alil li« i kuī kahi i mouo ai, aole e pae r.ia no a !aca ke knnaka, alaik pae niai. J mai o ike eleleiku; O Jioi, a mahope aku nei au. Nau hoi paha kela ma-u iwi nu'.'-e.n kii m-n la oe e kuu llaku, aohe oo e n):, nalo i Im iwi e ae, O -hoi, 3 iiiki aku au. . O ko Keawoaheulu lioi aku la no ia me k:oi, a kukulu iho I;\ o ikekeieieiku i ka oo .< ... „ " » : "

ana i ;ca manmaiu, a hoi nku ia i ka hale, a laiī'.U ak'u ia i lea ihn o ka wahine, a j kn ihu o na keiki. a o ka iho inai A no k. Lole mai la ka wahino o apo a kaohi, pa« le ae la !<pj'i5 n. i nku o /io'u w?t keia, mai ,1 wel.i vveln inai u«ve oe ia u. Ua kn rnaj noi ka ili.ku e kaua ia'u, a e iho ana nu i keiu wa, hnni hope i ka iiiu o ka wahine, &. o ka jbo mai ln no ia, a hiki i Kanlualu, ua pn aku o Holoae ma me na kanekn, n maluna aku. Loaa aku In ua o Il<ekeleieiku a pepehi ia a make, a kau i;i aki; i kain' i kapa ia o Kāunu. Aia no keia wahi niaii» kn koke i b o o Pn lr» baa . 4 r~ «• *-> - '- K ., ] i * i! - * i || a i U «4. 1 J> ' j\*i3 J 2 I .• 1 Ii1: 1 I li'i, » ■*., <■•» i r<* Jb ?•«, , ! f ^ wi--. 1 1. 5 L' i,], ,5 i\,a ^ 1 k:t nei3 o |m ohana kauwa a «Keaweaneuiu. Pehen? A|(j |j|]jj anej o Kcawrah„uij iaa. oi:l ka ei aku nona^ke ka ;i wa i h o i ke ia 0.6 nei. Aolo! I io hoike ana kem o ka ohana knnaka I hannu ia maialo o ka Mookipalapa be kauwa makawela ia na Keaweaheulu. Oia mau o ke elii a hi lei i keia \va, aohe poiwai e manaio aī. O ka Moolelo ī maopopo me ka oiaio no k-a Ke.iwemauhili maa hana keeo, aola ne K e a wea h e u I u ke keeo ana a "Keawemauhili • aka, no Keeaumoku. I ka pau e.na q ke ka,ua I Mokuohai nei, a mahope iho, aia JhoL pa-i ae la o Keeaumoku i kona alii ma^kekahi mele, peneu O ka Haku HaJcu lei o Paua, Ka Fuulei ka Lh<ku lei o Hua, 0 na Mana o ke kapu o Kaiamakua; 1 aha-ina ai ke we o P i i keo , Loaa na ahi mai ka Puahuawa. O Laieīoheiolie a Kalamakua, Ka-npa i Hawaii moku o Umi, fice poho mana i ke kapu o Kalam"' ea, Pa i ka A u lokalan i, i-I.ii Kalan? Kea i, -• - 1 Hei ko-kea i ka lani. uu ana, pa! Pa Kiuana o na Alii, haawipa.

1 Alma! „ I alina i ka mauu hoaiiona, I hookohu a kohu me he iliee la ka aai, Ka iiAkoiui o kona maka i ke ao, He maiea no hoi ko ka uieiuiī, ilauu kapu e n 0 b o a n a kanaka ( No Kalaniwahine me ILeawekane, A Joa« mai na makua elua mea kiekie, M<fir he keiki lnr»i la na Kauahoa la Kauahoa, A Ua b i wale hoi • lee kaia e — aj Kalokalo ahi kua naia ka moku, Koolau e moe nei ilalo ke alo, vit;0 p°pio i ka iiio i'iaim. kua, Akua Mamakua, Akua i ka Ino} Kllp-ke niai ana e lele walawala^ Puoho lele liilīi i ka ino a ka makani, O ka pono iho ia e mana ai ko— i, Ē umia iho «,i moini ke an, Ēkolu la unu aikanaka a Kakpi& Kkolu inukolu ka Awalaulen.i, Awa mikomiko e manaio aī kn aina, Ai-na kau e ke kuu a moe aleu no e Mo — e! Ma keia mele i luiku ia e Keeaamoku ( Pnpaiaheahe) i niaopopo ai kona huhu ia Keaweaheuiu no kon t hoomahiika ana ia k A 'A Wa .» !•* k \ U , _ _ . _

i + ^ puei uuu u& lakou. Ma Napoopoo mahope iho o ke ka ua o Mokuohai. Ua makemake o iieeaumoku e m i ke o Kea wemaulnli. 0 na huaolelo ma ka ] < I a tl t U m ikumaHia'» koiu <i me ka umikumamaha5 he pehi ana oku ia ia Keawemuuliili i lieua ilma paa , me he Mauu iiiee' ia , oia'no kona pio ana® 1 No kahi wa aku, *****