Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume IV, Number 42, 17 ʻOkakopa 1883 — Ke Dala Hawaii. [ARTICLE]

Ke Dala Hawaii.

I keia PULlLīho n e i 7 iialIobmMfīe71T" a ku- ^ makou no kahi mau mea e piii ana i ko kakou Dain Hawaii e hana ia mai la mn kaiii hana daia nui o Amei'ika Huipuia. Ke kau nul aku nei ko kakou mau nanaina o ka loaa mai o ko kakou mau elala ponoi. Ina m;inawa i hala ae nei a inai ka hoomaka ana niai hoi. o ko kak-ou iioho Aupu-ni, a lawelawe ana hoi i ka oihana kalepa, ua makemake 'nui ui ka loaa ana i dala ponoi no kakou. Aka. īio ka manao ana paha o kahi. poo, aole e niau ana kakou ma ke ano Aupuni, ' no kahi manawa loihi: nolaila .pahu i manao j ia ai e hoopalaleha a hooka'u! na hok a hiki ! wale mai i keia n'ipnawa. ' ' ■ Auo, ua loaa mai nei ia kakou ke ana o | ua mau dahi ia, a. he maikai a Iie nani konr j mau nanama-pa aia keTiana ia In ka heluna ! nui o uu niiu elala ponoi nei o kakou. Ua ! uloloki no ka manawa o ka hana ia ana o ( ua mau dala nei; a ua hilinai ia kekahi ku- 1 muo ka ulolohī an,H, mamuii o ka hanu ia ana o ke aua a me.ke kii. Ua oleio ia. he halia nui ka hana ia ana o ke niw , a. me ka lawe ana mai i na hoohehoe ana i knpono ai ; ka paakiki kupono ana. O kekahi kumu o | ka lohi ana, ua kau nui aku no ia mnlium o j na hoolaha hewa a me na pa'i" hoino ia o Ua j inoa"rmaikai o ko laikou Aupuui e na nup .pa [ hamu o kak'ou nei, a hoouna ia oku i oa aina j e e hoolaha hele sna, ua b;inekarūpa ke A u - j ]juni, "ua hele 5 ka lio," w«bi a ka haole a { ua poho ka oihana kaiepa, a me na oihana -o , kek i rne keia ano. O keia--inau hoolaha i ■ ino ana po ke kulana o ko kakou Aupuni, o j keia iho la iaa ];ua o ka kakou mau hanai u ! mau hoowaiwai ana I na haole i heie "malo ] kahi" a iiihune mai i keia aina; a i keia mau !a i kuonoono iho nei, ua peku mai la ia kakou me !>a hoino niai; no ka rnea, ua j piha'ko laleou 3a mau kulana iwi aoao i ka j momona. Pela ko makou hai ia mai e ka poe | i-waiho ia aku ai ka hana una i u;t m:,u da- 1 la nei o kakou] a i ka ike ana a lakou i keia ; mau lono maioko o na nupepa, ua hooki ; lakou i ka hana ana, me ke kali mai o ka ! loaa aku o tm lono, ina he oiaio keiu mau j lono a oiaio ole, palia; mamna ae o ko inkou j mau hoomau ana aku i ka hana a me ka kooheliee ia o keia mau elala. Aka, raa keia mokuahi inua i liala aku nei, ua hoouna ia aku na lono i ua poe nei, o na lono i loaa aku ia lakoa no i e kuiana banekarupa o ke Aupuni, aolie hc ouiio. ia ' uianawa, ua pale lakou i kela rnau lono hoopunipuni ino, n ua hoomaka i keia manawa ; • e hana l)ou. Uu hai L mai mukon, aia aj hoi hou mni ka mokuahl Maripasa i halaaku1 1 hi i ka Moueae nr is alaila, mnlunn mal ona i e kau mai al kalii nmu hapa. Ua mana'oia, 1 e hiki aku ana paha i ka Eiua a Ekoiu I-Ja-neri T.p.usani Oala o iiuii mun' mai ana; a maaope mai ke koena; a e pau pono' mai apa : : paha ka huina i ae lika ia ai, maj)jyh ae o •' ka Ia mua o lunuai'i e niki mai ana. Ka loaa mai ua muu dula nei me ka mahuaiiua, , he mea pono loa i r«a Kuhina a i ke Aupuni : hoi ke hoohana i ua inau duia nei me ke : akauele a me ka maiau o ka aipnkiko mai- ; kai ana. He rnea inaika i a kupono uo !rci i i na liuluna ka. Iioioi ana alai i kon t rn;; u uie tna miiii , ltia he inau aie keka'hi o ke Aupuni e noho nei i keia wa; aka, me he ]u, aoko palia mau uie liilii hookau koke* o keia nia-m-iwa. No ka men, ke lioomaopopo uku nei j makou i keia mea, mamuli o»ka alapi hanu | kuii oie mui o na wnhi Alupaio maa \ ka J waha k&n-; a 'ina keia he miu wahi men i:lci J o , ke ko'u la e ko'a iiī ka walia o ke ( ino l j Aia i ka liana ia ana o ua inau elaia nei, ] u a. hai ia mai ma ko u ; o ka h n pu wa I u ka lii j raea e iiona ia ona. I ko m.ikou mamo, S mamuii o Uu uana ana aku \ ku uiio o ko kaana ia ana o na a^a'na Jdala mawae-na o ka« kou r.-ei. oole i kupono i<a hana in an-. o ku , hapawalu, a e iilaAh i i'nea it;«ano ia mr»w:»e- ; na o kakou. No ka mea, mn kiikou o hoomaopopo eiku i keia wa i\ nmmuli no ko; o | krj wawehi a me ke kukai a t;;> no no, apana i ■ehla, o ike no nuanei kakou, e hauleule ana J kekalii mau keneta a. hapa kenela paLa ma j ka WKwuhi ana. Aole lon ka mea v, wawa hi > mui una, e hoihoi i»ui i lea hoopiha pono- j ana i na hapa konela 3 hauie. ina paha ina : j

na hapa koneta i hn ulo, a mo ka wai wn i pnha. Nolailu, ke manao nei mnkou, e kwe mai nim kv Aupuni a e lioihoi iho i ka hapaumi elala, oia hol kn urpi kencta, a i like noi kona wnuv;n ;o mo ko .sre anne Ameeike' t hoolawa ia noi mawaena o uo kakon pohai ncv. I īnannvv.-, j nalowale nui aku nei o ka hap.iwoli: a me k;\ hapaumi, uaano bo-?a leakon, a ma iiolo ko komo ana raai o ke dime n. me ka liapa elīme, i ka makou munao inn ira honmaheu loa ak:i kakou ran kn hn.nr;, i kulum;> ai i ko Lahn inr. poe ka okioki arre i na liajjaha i ioaa ona nian hapawaia; a o iike hoi me ko Woiluku ke kukiiki s.nu i mau hoailonn dala okoa no lakou," Pe!a no pahn ka mea i hana ia m.a kau no.au-waliI e ne, a pela no hoi raa na mahiko. Nolaila, ke manao nei makou. e lawe mai ana ke Aupuni i ka noonoo nna. mamuli o ka lapnau.ana i keia raea, oia hoi. ke kapae una ae i ka hana ana i ka hapawala dala; o e okomo ma koua wahi i ke dime s me ka hapi dime, ' ' '