Ka Nupepa Elele, Volume XII, Number 30, 7 March 1891 — HE MOOLELO NO Ka Nani Oliana KA UI HOLO LIO I KA EHUKAI. Ka Nani e Kuko ai o ka Naau. Ka Nohea e Poino ai o ka Noonoo Ka Manu Kaokeo Ahailono a me ke Kilokilo Iniana. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO NO Ka Nani Oliana KA UI HOLO LIO I KA EHUKAI.

Ka Nani e Kuko ai o ka Naau.

Ka Nohea e Poino ai o ka Noonoo

Ka Manu Kaokeo Ahailono a me ke Kilokilo Iniana.

Ua bana manlea oae keiu laahine 3amori, a ma kona akamai piha aa >onibei aka ta ua nahea la a kana a .tlo 1«. , 0 keia qo □& mea a ka laahiue Tni~ • na i knmHiIio moa uka ai ia ka nani •)iiaor. Aka, oi« raau knhikohi ana a paa 4 aa iuabwie ia ua lilo wale no ia i »iea o!g, oiai» oa lilo ako la na nani a kakoo. Hao aka la bol aa wahi luohine la jo ke aupuni o Romera ka paha hopu Oiai iaua e lele aoa i ka lewa, ua ] inau mau'aku ua nohea la i ua wahi j la," i kaoa* e he!ej i ->411 • 0 ka olelo i pane ia mai oia keiaj kokoke naoa e hiki 5 kahi a'u e raaoao nei. Pela wale iho la no laua i haele ai * hiki \ k«J laua hoea ana i keia aupu ui malihioi. ia Uoa nei i hoea aku ai, oa pane iku la o ka nant Oliana, t>o wai fe eia & ka\>» i n)&ha&) n>ai de)? No'o no boi, )>€ttha auaoet ka mea. ako i koe, ©i» w»!e m\ o kou lilo ae i wabiiie na kuo mao keiki. 1 ka lohe ana o ua nohea la i keia mau huaoI«?o, ua kokolo ae la ka ula ohelohelo o ka īnama o kona uk\'nki, a |>ane ae la oia i keia mau huaolelo p«Q«i: O; 0® v ka'p e ke na walji hoopooiponi' aole au e ae ikl ā'na ; kou makemake ā hiki i ko'u m&n hora hape loa. Na ke au o ka maoawa e hoike mai U oe, o oe sa laahi & kuu manao a maluua auanei ou ko'u ukiuki ljope loa. Makehewa ko ua mau olelo &u e lUimailio pai uoi ia'u, no ka euea, eia o« maialo o kuutnalu, a o ka'u mao mea a puu e kamaiho aku ai ia o$ oi» wale oo kau e uoolohe ai t a i hooloUe oie oe o kou aloha ole uo ia vu oe iho. Law« K>a ia *ka la keia a hiki inona o ui mau keikialii I», a pan« uka la ua »vahi luahine kolohe ueī, Aaheu oloa e a'u' lei, eia m&i ka wahine a olua, uo olua m waiwai a >«au loa »ka. Mahaoi o«, w«h! u ka uani Oliana. Nobo malie ke na mau olelo au e ke oa wahine uui paohauHimu, t «.{,e ao kamailio aua mai, \ hea uo oe heole mua inai i kou aupuui. Aia ka oe a hiki i ko'u aupuu! «ei alaila oe hoole hou inai t he keu ee a lea apiki ooi wale. Mahope oe ike, ke kamaiho ott oe i ka <n«a a kou waha put*uka t ?K< ! ole ai. Kii ia mai la oa nohea la e ua mao keiki la a lawu ia aku !a no ko iaua ra«ai,

IloKo uae oka lana man boao ana malaua o aa nohea ]» me na lima ikaika, aole i ae iki la akn ko laoa manaOv Oia ka ka nam Oliaoa i paae aka ai i kela maa buno!e]o: E akaheie iho oe 0 n»ebeu ia inea kaiia Aia i rtianii'a ka mea waiwai Aobe oau e ka u'a paehewa. Aka, hapapa mai la na lima o ka Waikoloa, a kaoa paha e i>uana iho.ai eka mea hefuhelti i keia ««īāa *vahi lalaoi mele penei: Haj>apa hewa ana ko w la lima 1 ndia wai halnnalaua. Oiai k«t luahine 7.niana e iho ana no anpuui Pouii, ua ike mai la no oia ua lilo kana niaa minaiuina. Hoea aku la oja no ua aqponi la, ia wa koke no ua puoho mai la na kiai a pau » iele mai I» maluna o ia uei, oia no ko iu nei wa i liookahuh n« ai 1 ko ia nei k)no a iilo ae la i wa -hi nalo-i-iele aku !a ke?a. A"le hookahi knpna i ike mai īaia nei a hiki wale i ko ia nei wa i kahnii ae HĪ a l:lo ioa iho )a i wahi a lele aka la no lalo o ka rurai kahi e nt>bo pio o &Jon Eo. Nauu ae la qa kilokilo inaki»ka ]a a 0 kona wabi kopooo ole e komo ai. no ka ihea, ua p»a ua wahi a pun 16» a koe nae ka puka ki o ka rum> oia wale no kahi i koe. īa wa boo<naka aku la ua luahine la e komo a poholo «na iloko, a ike aku ia eīa ia Mon Ro e noho ana no l'aoe aku ia keia, aioha o». Aioha no, wahi a Mou Ro i pane mai ai, me ka hooajan ana i kana oleioana, owai ia oe. Owau no keia o kou kokna. Ia •wa no oa hoike maoli ae !a na iuahine la i koua kino maoli, a ike nia; !a ua Mon Ro la a lele mai la oia e honi 1 ka luahine me ka pane ana. He oiaio aohe o'u hoopakele e ae, o oe wale no. ! Wehewehe aku la oa laahine lai| na kaulahao a paa o aa Mor» Ro 'a, a! paoe aku )a ua lanakila oe 5 keia toa'-j nawa. a hoaha ana la , ka niea 6 hana | >a mai hna maīunn o kaua hemo, ' Pane aka fa oa k«ikj Ja, o ka mea! e potto ana \ kou 'maoao oia *a kaua # hana ai. Ia wa hoolilo aka !a ua Inahine Inī ana la ia MonTTo i waln nalo oieli, a 1 lele ae ]a laua a oifi aku la mailoko aku oke rumi pio kahi hoi o ua Ro la i hoopaa ia ai. | ia iaua i hemo aku ai, okawa no [ia e iiiee me ka imo ana a, ka maka ua nalo aku la iaua i ka lewa, I keia wa koke n-» ua hookahuli ae ia ua luahine la iaia e like me koD» ! wa mamoa, a pela uo hoi kona hoa. [ Maanei e waiho kaua i ke kamailio 'ana no na mea e pili ana no "lniann a !me kona hoa Mon Ro, a e kaniAih'o ae Ikaoa i hope no ke kupua Bea Ulaula. ! Oihi ua Bea la ē hoaa ana no kona enemi, a i ka hope !oa hele akh !a oik ewehe i ka rumi o ke pio. A I kona wehe ana aku, aia boi, aole ua kanaka la maloko o ka rumi. ī kela wa ua pii ino a« la ka huhu oua Bea la, e huouiaka aku la oia e la'tu t kona mau ktni a pau. Ua hoopnk» akn o\a i keia raau oielo auklalo uei penei: Mamuh o ku oukou kia! pono olt aoa ina pio mai kona !a i pa« ai a hiki iloko o kein wa i puehu aku la. Nolaila, i kullke ai me ka hewa a oakou i hana ai ke luku aku uei au i» oākou a pau i ka muke. Malalo ae la o keia mau olelo i'pan loa ai tia kiai i ka yiake t a koe ua ktipua hookahi 1« * me kana ki!ok'to w« hit«. _ Ua nui k» o ua Bea la no kona pio *ua a :ne ka haule pahu a«a o koua inaua muklo o ua maua oke kiiokilo Imaua.

Mahop» iho ō kooa awe «n'a. rae \» walania no ksba mea aloha hē knikamahioe. Ua haou ae la kona iha i ka akaa, 1 kahemaa nie. ka hikina, aohe no kana kaikamahine. Aka, i ka hope loa o fiana hann ana, aa hana j»ololei ae la oia ilona, •ia hoi, koloho mai la ka mehea o kāhi a kana kaikamahitc' i noho m. • la wa nō ua papau mai la ua Bea n«i a pokot«, a ta hookno ana no (.oho ana oia i ka aina Pakiana. Ikela wa koke no ninaa aku la oia i ke knpaa Pakianu, aohe paha ia nei kuu kiiikamahine. Ao<e au i ike iaia, a aohe no oia i hiki iki i keia aupuni. Haaleie aku la kei i ia aupuui, pupuu a hcx>leiloa uoho «na keia i ks au puoi Ani«f>i, Kiuttu ana keiai, aobe pwha ia nei kuu knikamahine. I J aoe mai la k<? laila kupua, aohe ao i ike iki iaiu ia nei a aohe ue oia i hiki ōiā» īīēī 7Yelā wahi. 1 k«ia wa, pupuu a hooleilua noho aoa i kekahi aupuni okua uku, ua kaa puoi la ua aupuri a pau e ua Bea"ta aohe uae he wahi mea a loaa iki, koe ke aop&oi o ka luahine luiana me ke aapuni o o« keiki malioe. Mamuli o keia nele, aa haua hele aku )a ua £ea la ma na aupuni n>a mao a pao, aohe nae he wahi mea a loaa iki. i No ia nele, ua hoi hou mai la ua Bed,nei a noho iho Iw no kona anpuni me ka nnan ehaeha » piha aloha no kana kaikamahin® nni nepoaepu. Nolaiia, maanei e waiho kaua e k» mea heluhelu i ke kamailie aua no ke | kapua Bea, a e hoohnli ae ko kaua [k&mailio ana ho ka Inahine Iniana a me kana hnakai no ke aupuni o na ke itd mahoe. * [ Oiai laua i hoea*aku ai do ua aapu ni la on», ua pane aku la ka luahine iuiana ia Mou Ro, penei: Auhe* oe e kuu alii maikai, e like me ka'u mea i hoike mua aku nei ia oe aia ko wahiue i ke aupuni okoa, d\> aa e ol«W aku uei ta oa i k«iu manawa m«a lott uo ho{ keia īi uoonoo aua, uo ka inea, mai o>ua juu o ko'u hana aoa i keia a hiki 1 keia hora a'u e kamailio aku uei ia oe. Aole au i ike i kekuhi hana nui hoo loloiahili e like me keia, a oia ka'u e ulelo ae uei, ina e loaa aKu ana ia'o kela wahi Inahine ino, ka mea hoi nana i ahai aku i kuu kaikamahine, alaila, e make koke no oia ia'a. Nolaila, ano e noho oe i ke āopnni 0 kaua, a e kii ae au i ko wahme ma - lia o loaa eku ota ia'u. Ae aka la no hoi v Mon Ro a pane aku la, e heie oe me ka hoomanao' mai uo'u o ioaa mai paha au i ua po-. iuo u uie ua popilikia. | Aohe uiau poiuo e hoea mai i keia aupuoi, e noho oe me ka hopohopo: ole a mai makau no kekahi mea e ae, no ka me», aoie au a haaieie ana ia oe. I kela wa hoomakaukau iho la ua laahiue i« i kaoa huakai, « i ka mi--1 kaukau ana aloha iiope iho la laua a ; hei*» aku i». tie mau miuule p<,ikole wale no in ieie aua »ku a laua, hoaa akn !» oi* no ke aupuni o na keiki mahoe Oiai uae oia e Imomnka nkn ana'e komo, ua ku koke mai !a kt»kabi iioua imna on* n ninao mai !a pensi, heaha kau o keia anponi? ! T» oe no in waln e kc na lapnwiW oui, wahi a ka !u#hin*j kUo!*ilol»if|»«. Hookiekia maoh ka hoi oe e wahi lnahine lapuwale, vc*b\ a liw*. Heaha no kou kuieana ninan iuat. wahi « ka iuahine kilokilo Inian«. O ©• ka paha ka inah'ine Imana wauia ka Uoau i r.'<no i'ī j Ai:, i»»* liu!uU)il4 īiie oo mak:» hnUil-nln o«i. Aol« i pau.