Ka Nupepa Elele, Volume XII, Number 25, 31 January 1891 — HE MOOLELO NO Ka Nani Oliana KA UI HOLO LIO I KA EHUKAI. Ka Nani e Kuko ai o ka Naau. Ka Nohea e Poino ai o ka Noonoo Ka Manu Keokeo Ahailono a n ke Kilokilo Iniana. [ARTICLE]
HE MOOLELO NO Ka Nani Oliana KA UI HOLO LIO I KA EHUKAI.
Ka Nani e Kuko ai o ka Naau.
Ka Nohea e Poino ai o ka Noonoo
Ka Manu Keokeo Ahailono a n ke Kilokilo Iniana.
I ka pau ana o keia paan haaoUlo b ke alii Mon Ro, u» noho ihola laua c > kekahi mau fa elima. A hala a$la keia m«u la, ua ho- <> oakaokou iboh ua moi ala no kaua huakai hele. I ka makaukao ana ona mea, apao ea heie maila na makaainana apaū '6 i!-r« i ke alii mamua o koua hele ana. O ka aiea a piki nae' ma kefa hoalii. Uookahi wale qo wahi kārvra !avfelawe oia oo keia wahi luahire Jcuwpun kilokilp. . _ Ua tiai ka au'a ana ona kanakai Tce fi!ii e noho aka, oia mau kaohi ana oia ka ka moi i' pane akn ai. Aolē au e hooiohe aku ana i "kfc < :ikou mea e kaihailio mai nei, no ka lieā aolQ au e aoaia 'onkou f ia kou inau porapikai,apau maluna ; q ];$ mea a kuu naau i aloha ai. IJe men ><oi da kiiu naaq e s ehaeba loa nei, ua kokoke kou jiuu w.ai e,.'ri(?ha. ; ! ' 1 , Ua ma ke hewa wale oa olelo,kao ; l)i i. ; iaia, oiai, aole 1 hoolohe aku 1 ko lakou mau Veci. 1 Mahope iho 6na kukai aloha apa vaenā c 'ukoa, ua hbomaka aku la ■ *oa e haele, o ke alii mamua, o kaua •vahi luahine no hoi mahope. Haele aku la !auā nei ina ka wawae «ole malum'oria lio» ao!e hoi malonn 0 'mau m'ea e*(e. Ua hoike mua ak-u' ka ' inoi i k'alii iiallioe ktrapuu īoa pa'ha.he f}|ki, labn <*a kaa malUma o ke kaa, 0 ia ka ua wahī luahin'e KnApuu al» ' pānē aku ai keia , jo$i, aole e ike ia māke 'wahioe -.ae kena ua hana» a£a, me ka' hele va\vae 'amo' ka Koomanawanui pu Loi ';>ela ka'fcoi e ike ia ai lia make wa : utw oe. | - Malalo aela o keia mau ī ■ie aku ai ka moi Mon Ko no ka he!«' ma me ka wawm Oiai nae laua k heīe aua a hala ael{t <ekfOai n\au lo, us an hiki o!e i ka iioi ke heie.hop aku # uo ka ua he:e oia a nialoeloe i kau a mea o ka i luna a i la!o, e hele aua hdi i ka po a me ke ao īloko ona inea ame na ©ia ka «» moi Eo ala | ,pauo aku ai » peuei. Au hea oe o kuu hoopakele, ke noi aku uei au e hoike aku nu k^ku, , 5 s •' r ,* i Y i) •; -i :* bi manao īa oe. E hoike mai ia t mau&o e kuu a!n, akahi kuapuu. E ia ioo maaio, e ho? no kaua i hope, aka%j mai!a k«u ano kapīfikii « ku manli uohoi i ka lubi keia "huakai. Pane aku la kahi kuapuu, peha auanei kau.a e hiks ai lr« hoi hou «ku 1 hope iio ka mea «m mahope o kau.i hepoalikoa mn e h<Me mai ana l.»Ko.; ia kaua e make. « I» wa, 6u|i aela ka Moi I hōpe, a ik« io aku i« oia i kekahi pualiku.i]
e tahai inai ana niahope o luua e bolo mai a»m hoi lakou me ka mama i oo ftlsu i ke ka puahiohio. ■' No.'kaua iho e ka meo heluhelu, aple kela be pualikoa mao!i aka, he pualikoa übaoe hoopahaohao wale 'noia mulalo o mana o kahi kiahiue uapīWhaĒ ii īki U>ia ke hana i keia mau;iheß apau: , ; I fiana hoi oia i keia mao mea apau i wahi uo ka Moi e hoi hope'ole ai maopopo i keia'wahi mea apau i hana ia. I keia 'wa nse n ka Moi iike aku ai 1 keia mea, qa huli afcTa oia> J>ane aeln \ li»h «iuahine. 1 .' - , ' f Pehea ana ko kaua pono? E hoomau no kaua ī ko koua hele ana imoa me ko kaita naoa ole akn i hope no kekahi mea $ hahai mai ana paha ia kaua uole pahu. . || A6le »o iīke i kekah» 1~ kama hao quj elike me keifa, a oia k&u e olelo ae uei» »ole noj>aha $,holopono ana keia'mao 'mea apau a knuae hana aku uei. i Noho wwlie kela m a u olelo au e ke alii, aole anei oe iike i khhi a ka la kau maila? - 1 :■-><•■. Ua ike «q iaia, wahi a ka Mdi. IE- hooaMinao:iUa yvith| lewa ilail»,atia ka pahohopu o kR kaua hu.-? akai, a e hoap a«»s hoi an 'ia kaua 1 a
hiki i ko kaua hoea ana Ih wahi. i Ma keiawahi i akaaka iho >ui ka Moi no keia maa olelo ana wahi laahine ala, oiai, aole i maaao io tia Moi ala, bo ia mea. Mahope iho o ko laaa hoomau ana »k¥> i k* Jaua |]uakai no, kekahi mau iaa pal«aja. ib,9,k.a. eba' o ,ka Moi ī keia ī ko ka wa . >;i ola kuūa i noi hou aku ai i ka oiuolu, i>,ksiu .e hoj hope hon iaUa. > . ji , ( , • ua wahi, luahiiie ala', pehea ia.kana e.hiki ai hoi. bou ako i hope, no ka mea, e nana aku paha oe l& he pua pipiuui mahope mai o Jsauu t e aa &ua as£i oe e hoi & e pau fc«« i kfc o hi« i& «. ka j>ipi. . j Ia lawa a,e ka hana 'o ka° Moi aia hoi, he pua pipi nu? ke hōlo māi ahp, mahope o laua. j Paoe hou aela no ka ,Moi, e pad aitip<iha kaua i ka o hia viv. e k4 pipiV •' ■ rJ Pela i hola ko laua' hafe!e 'an» a hala aaau la loihi loa a iloko ōna koi an* eliiii a *ka Moi e hoi, a i ka eoiio hoi. • i Ua horkS akfe ia fetilii luahlhe k|r a nenei. ,$ He ekolu mīie i koe uiai ke ia wa| aku a k.aua e noho tfei «11«ita;, lla'i kaua e hoolap.a ai'i t kp "kaua ' fr\a l riiio ai hoi'oe'ua hooko pqpo i$ kf>'u aie nni iā oe a e hoopau ift ai hoi kon apau. . , ' .Iloomau loa aku ia ua nei i ka hele aua, a hiki. wale ī .ko laua nei .ki* aua aka i kekahi pili aialalo o ua pali .ala e ku aua kek|»!s puka uwahi nui, a e n' ana hoi & o koua uwohi u f v pii aku hoi _ iaT n nalowale iioko ona ao 0 lewa. 1 kefa wa, huli aela u», luahiue "ah' a hoike aku la i na meā āpAU ; i tca Si» akahi no a korao iho he maria« 'ilok<o kaMoi e hooko io ia ana ka kcns makemake. , , ; Iho ako la laua uei & hik| i lalo, i\ »ia ka ua kuHpuu aja'i »ku %i i keia nuui huaulelo i 'ku Sfm pein. O kon hale keia, a e i& au kou pek i mnloko a o komo kaua mui n\akafi o>: pololei uo oi uku ,i ; piua onn ■4 kainailio »ku oe oene. Eke kilokilo, Maioiia, *(Ja wawāe m«t r.e! iui h>a! ka mftt o Deuetiiā no ka irm i ka Uo lelo Onni j Ano kuu ohe ana hoi, aia me o« 'ua ho G«ui -aU uolaiU āu e |o!elo aku nei la oe e o'ual» oo e havuwi mai s ua lio ula. | t> koni mau mea apau au i kkmaiiu* l 'aku nei U oe, oia kuu ;uau a|»uu kauaailio aku ai.