Ka Nupepa Elele, Volume XI, Number 11, 28 September 1889 — HE MOOLELO WALOHIA NO NA'LII O SEKOTIA I KE AU O KA MOI EDEWAKA O BERITANIA I KA M. H. 1296. NA LA O KA ELEELE-NA AO OMA MALU O KA HOOKAHE KOKO. HE NANEA EEHIA. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO NA'LII O SEKOTIA I KE AU O KA MOI EDEWAKA O BERITANIA I KA M. H. 1296.

NA LA O KA ELEELE-NA AO OMA MALU O KA HOOKAHE KOKO.

HE NANEA EEHIA.

no fcar Elele; 'Ka "Leo Wiwo ole o Hawaii.'] MOKUNA XXIV. KE TOTfELA NUI—IIAĒHAE IA KA IIAE BERETANIA —WELO HAAHEO K.A HAE O ] SEKOTIA ILUNA 0 KE TOWELA—UWA KA PIUE A HAALELE WALE—KE KAMAKU I WALAKA—AHU MOKAKī ESEMI, Lka wa a Walaka i haalele ibo ai hawanawana ako la oia ia me ' ka pii malie ana ae o ka ula oheloi helo ma kona mau papalina. Ia manawa ua haawi mai la-ka Earl o Mar i kona ae no ka hele pu ana aku me ia, me ka olelo ana aku: "Aole e hiki ia'u ke ae aku na na lima o Ane

lu e ]awe aku ia'a ikila," i paue aku a\ o M.urraj me ka piUoihoi. ''Aole no hoi e hiki i ko'u makuahiiie ke hele, oiai, oka auoio malnlo īho nei ame oa w»bi e hoopiiui ana i ke towela ua paa loa i ka uhi ia me ca k'mo o ka poe t»ake." , "E hookaawale aSu ia lakon!" wahi aka pane a fede Mar, "no ka mea, aole e hiki ia'u ke ae aku i na keakeal o keia auo i mea no'u e hiki ole ai ke ike aku i na mea i hana ia no ka hanohauo o ko'u aina " Kulou iho la ke poo o Murray i kona lohe ana aku i keia kauoha me ke aoo hoka, a paue aku )a; "0 kou hana ana i keia aole ia malalo o ko'u

maoa." , Mamua ae o ka puka aua o kekahi īauu huaoielo mai ka waha aku o ka Earl» aia hoi, ua ūalowale aku la o Murray a mahope o kona hele ana iiaio 6 ko kakela rip ¥ ka mii ana i ke | ala e pdka aka ai-iwaho o ke kakela ua halawai aku la oiame Sir !Roger Kikapareka e puka mai ana mai loko mai o kekahi wahi puka uuku malalo o kekahi malalo o kekahi wahi oma malu o ke kakela. He ala keia e hiki aku &i mamua iho o ke kakela. Hoi hou mai la ka Haku Anelu iaiua 0 kona makuakane a me kona makuahme, a hai mai la i kana mea i ike ai ma hai ke &ia e puka aku ai iwaho o ke kakela, Ia wa haawi aLu la oia i kona ma« hma i ka Eār! o Mar oiai e alakai ana' hoi o Kikapareka i ka haku wahine 1 hookaumaha ia mamua. Ia lakou e hele ana ua oili mai la ka la ma o mai o ka mauna o Ben Lomoua. I ko lakou puka ana aku a ku mawaho o ke kakela, ua hiki e aku la o Walaka a me Sir Alekanectery Scrym - geour īluna o ke iowela, a e welo aua qo hoi ka hae o ka EelewakaHaka pono aku la.na maka' o.Walaka i ua hae ne\ a me ka hikiwawe o koni» mau lima ua huki iho ia ola i ua hae la īlalo me ka hooho aua: "llalo oe e keoa moo «laula, a e ao oe i ke kunou ana aku imua o ka mea nana i haawi mai ka lanakila!" Oiai oia e hoopuka ana i keia mau hua. olelo ua haohne Uīlii iho la oia i oa hae nei a okaoka lulii a hoolei aku la ilalo o ka |>» kaua, |a kau ae 1a i ka hae o Sekotia ma ko»a w&hi. I ka ike ia ana mai o ka welo haao ka hae o ke aupuui o Sekotia i na welo!avi makani, ua lohe ia aku Ia! ua leo hooho hauol' uui o uu koa Se ! koeia e w awalo una i ka lewa, Haa>' iuiq ae la ka houua no keia mau hooho hauoii a ia wa komo iho U ka manao hauoli iloko o Wakka tao he la « i »ua aohe he hopohopo ana i koe uo ka popiukia. ka Makua Laui!" wahi ana ij I puana ae a» oiai oia e puili aua ī ka j p»hn bae me k« leha ana o kooa mau j maka i ka laui; *«ao!e 1 loaa iamakou hnakila ana ma ko makou ika j ika iho, aka, ma ka ikaīk* okouhanu akao i hwlilo i aa enemi i mea o!e" KokiU, oou ka kuakila a nou fca - I

* 'Peia kakou e hana'ai e hilinai aku kaioa maluna o'na Maua Lani e loaa jo auauei ia kakou ka lanakna!" i pune aku ai o Scrym<ieoiU'. " A e hooiiio kakou i keia bae a ma na wahi a pau a kakou e lawe ai, e lilo ananei ia i halelana no ko kakou iAkua. 5 '

! Ika lohe ana o Walaka 1 keia mau | huaolelo a kona hoa, hopu mai la oia ma na lima o Scrymgeo«r a olelo 'mai ! la. S£ e kuu lioaloha wiwo ole, he oiaio lua kanu iho nei kakou 1 ka laau 0 ka lanakila ma , Sekotia nei, a ina au e make ana mahope ona» e.-hoohiki mai oe. ia*u ano e kanu iio oe ia'u malalo o kona malu; aole hoi oe e kanu ia'u malalo oaa iepo oka aiua kauwa kuapaa." • "Ke hoohiki nei au imua ou," i pa - ne aku ai o Str Alekanekelo, me ke kiu ana aku i kona maa lima maluna 0 na kipoohiwi 0 Walaka me ka olelo aiia: "Ma ke koko o ko'u mau hoa wiwo ole i make aku, ka poe hoi nona ka inoa e kau nei maluna o r u; a i ma ke akea oJ3ana Anelu; a ma kou i w.iwo ole, aole loa wau e hoo 1 ka'u ■ pahi kaua iloko o kona wahi, oiai e - mau una ka ikaika 1 ko'u kino, a hiki r l k» hoi hou ana mai oka ea o ke J aupuni o Sekotia iaia !"

>1 ka patj aoa o keia, iho aka la o Walaka a me kona hoa wiwo ole. ilalo 0 ike towela a nalawai pu aka la me ka Ela a me kana .aliiwahiue e uoho aoa iluoa o kekahi papa pohaku. I k& ike aua mai oke aliiwahine īoa aki e heU aku anft, ku la o ia. Hopii mai Ia ka Haku Mar i kpna hoaloha me n« maka i piha i ka hauoli a me na hooenaikai aua, a o kana iede hoi aole e hiki ke hoopuka pODO m&i 1 .kana mail oielo oiai ua hoopiha ioa i,a Kona puuwai me na mauao haueli; mahope oaa kukai olelo ana ua uoi aku ia o Walaka i kaEla e hoihoi 4 i ka Lede Mar iloko oke towe'a oia kahi kupooo iaia e noho ai mamua o k ahi bna i noho mua ai. i Aolei'paii.