Ka Nupepa Elele, Volume IX, Number 52, 14 July 1888 — HE MOOLELO NO NO KE Keikialii Vabinia Sekotia no ka Wa Mau Loa! Ke Komo Lima Kupanaha. [ARTICLE]
HE MOOLELO NO NO KE Keikialii Vabinia
Sekotia no ka Wa Mau Loa!
Ke Komo Lima Kupanaha.
II īloiki Makna ole o'Sekotia, a i loaa lioi kona I Pono mamuli o ke Komo Kupanaha Kn I Mea i kapaia, "Kn Nani Vabmia, I i Hauie ai ka Nanro ka Ui ■ kanlana o Sibeliua, o ■ Aupuni Hoopahao- ■ hao." Kloko oleeia manawa ana e nana ■emau nei i kona aina hanau, ua hiWo!e iaia ke iuia ke uumi iho i na līilinne waimaka* e hoopulu ana i koa nau papalina-.-A inrti.u j<ji Ju/i huh lnt»J 11*»1 u hon» loha 5 kona aupum, ua pana ae la oia na kaula mua o kana Hra, a holo aku i k<; o iuka o ka aina. flioaaau aku la oia i ke kikom ana, ī&liA hōok<>mo pu ana iho i ke mele ihui o Sekotia uo ka wa mau ioa, a ia ke mele kaulana i na kupa a pau ūaninala a ka hopo ole a me ka X na makamaka, e like me ka holo nee ana.a ka moku, pela no ka pii nahenahe ana o.ke kani o.ua ' lira pia Vabima, 3 haehae ana lim i ka pi'wai oiaio o ke!n a me keia knnaka 6kotia,ao ka oi loa aku, o kana au kumukola.
II keia wa e kani nei o ka !ii*a a 'inia, o ka maka mua loa iho la paha i o ka lohe ana o ka moi o Faracii a! īe kona mnu kanaka i kekahi mea ani auo e e iike me keia, he mea kai hoi i oi aku ka maikai a m» ka naahe i na mea kani a pau o ka honua ei, e hiki ole ai i kela a me keia ke omi i kona mau waimaka. A oia na lalaui hunolelo ana i mele B ai, oia ka k«kou e heluhelu nei ī gia malalo iho: Kdu Aina Hauau e, Kuu Aua .makamae, Kuu Home hoi, ; Na kualouo ou n.'i oawa uli t Ka aheahe hau pa ahe olu e Auwe kuu aloha e, i; E like me ka pahee a ka nee ana a f ka moku ma o ke kauo ia aua iluua o ; ka ili o ka mouna e ke au a me ku makaui, pela no ka e]e u a me ka hiki waw.3 o na lawe'na» kaula e na mauamanalima o Vabinia. • A i ka manawa i auo nalowale aku !ai o ka aina, a īke koliuliu ia aku la iia pae mt»una o ka Hilana, [Hight Lat)<l] e waha mai la ma ke kua aku o ke kulanakauhale a ii. Oia uo ko | Vubiuia uianuwa i hookuu puu aku ai f i ke kani nanahe ō ka:ui rila, a uh ho- | lo pololei aka !a koia kani o a hoea r ana imua o kn puuwai o kela a me keI ia o ka aina, a he wa hoi ia a na mea I a pau i ike iu aka ai e liolo ana i o a ».ia nei me he pupnle la, me ka mnopo P po o ka lakou mea e hana ui.K' I keia wa a ka r"'h a V«binia e kani l|jhone nei, he «■« kupilikii loa ia o na Omea a pau tna ka niiui, n oia ka ka
Kupilikii mtti ka manao, Aia Ja ihea.o Maiio, / Aia paha oe i ka moaiia Na ale huli lua o ko Kai, he maiawa boi ia a kela a me keia e hiki ole ke puolo a paa na huna wai a ke aloha e hoohamni aoa i aa papalina o kela a me leeia.
A iloko pu ho.i o ia miuule i kaiu pu iho ai na kūlu waimaka o ua mea ā paa oiuna oua moku, nei. A pela pu oo hoi me ua moi mauao kaleauha nei o Farani, ua hiolo iho kona mau wai* maka a puana ae !a penoi: "Aole loa 00, au i inōuhane," wahi ana, "īna Ia ua hoopake.'e ia uo."
Ua hoopuka ae la ka moi i keia mau huaolelo oia ke auo, iua ia oia i ike mua he akamai o Vabinia i ka nookam pila, ina lu aole e laweia mai oia e kauu ola ia iloko o ka opu o ka moaua lipolipo a hohonu, aka ua hala ia manaw». He mea omio ua kulu iho na waimaka a uwe kiiwo okoa ae la ua moi nei. Oiai ka aina e nalowale aku ana, oia ka wa a Vabinia i hookani ae ai i aa mele o na lahni a pau, a i ka hiki aiia mai i ka leo iahui o Pai'aoi, ua hiki ole i keia poe Farani ke uumi iho i ko lakou waimaka, a oia ka ke kapena i kauoha ae ai i'kona mau aliiuioku no ku noonoo ana i ke kumu e hoopakele ia ae ai o Vabinia.
He aneane he 24 horn i h»ia ma ka noonoo ana i na kuma e hiki ai ke hoike ai 1 kā Moi i kapae ia ka make mai a Vabinia ae, aka aole Foa i loaa hookahi wahi kt?mu kupouo.
I keia wa i hookani ae ai o Vabiciia i ka leo meie o kona aina hanau ponoi a nunulu hele aku lamka o ka aiua, a* i ka pana hope loa ana a kona mau manamanaham, ua haule iho la~'ōift a pauhia i ka hiamoe ilunu o ka ia o ka moku, a i puiwa oia i ka hoala ia ana ua oiakaukua nona. " ~ Ia va i kii ia akij ai o Vabinia e hoala, akahi no oia a ike iho. ua hiamoe ia ka oia, iho iho ia oia aku mia ka palekai, ike iho lat>ia oa makaukau ua mea a pau i hana ia nona. a i kali wale ia no nona. ■
A oia kana 1 puaua ae ai me ka leo walohia, ka mea a na poe a pau o ka moku e poioa ole ai, a oia keia: E ka Make, e awiwi mai !a'u, E na Lani e lawe koke āku ia'u, A pehea la wau e kakali ai A hoea mai ko'u hopena! Kukuli iho la oia ilaio, leha nku 3a kona mau maka 1 ka lani, a puleaku ]a oia me ka leo moakaka penei;
'•Ma ku inoa o ka Me.a Maua l«a, owau o Yabiuia, he pnuwai Sekotia oiaio, auo ke nonoi aku nei imua o Kou ihiihi eka Makua mai i Kau kauwa, oiai eia oia ma ka meheu o ka hookolo ana aku i kahi hook.aawale ia no lakou, E pepehi ia aku au no ke kumu i maopopo ole ai 'w ku i ka he. wa, aka o oe wale no e ka Maknu ka meaii'ee—He haea keia epiliaua i na pono o ko'u aina; a nolaila au e noi aku oei i kou haopakele ana mai i Kau i haawi ma ai o ka uhane—E nana a kiai pono i kuu mau* hoa'loha a pela pu no hoi mē kuu ainn hannu —Amene,"
0 keia ae !a malunn ka VHbiuia mau hua pule hope loa, a huli ne lu ia a pane aku !a me ka moakaka i keia mau huaolele i ke kapena na'Hi :» me n» poe o ka moku. "E na hoa'ioha, kehoomaikai aku au ia oukou, o ka oukou maa t hooko aua e kau ma!una o'n i kn hoopai nna o ka make e !ike me ka manao {tun? koko o ko oukou uioi, aa oi ae ko onkou hewa i kona-—E lioomanao ae oukou, o ke ola o ke kanaka, he kukin | oiaiolino ia imuao ka la; a o ka pe- j pehi kannka, he kanawai paumneioioa ia a oukou e manao nei c hooko mai; a e hoea mai auiine; i ka nian:i\va a oneou i manao ole ai ka luwpai i ei aku ka eliaeha i ko'u a. oakou e ike mai la." 1 ka pan ana o keia mau olelo ana a Vabinia,* oia no ka \va a na lani i Koike nnu ai i ko i«kou aloha hope l<m, ma o ka hanini ana mai ona pakaua
Olapa ae la ua alelo lapalapala o ka uvsrila, kawewe iho la na kui ke ana a ka hekili, ae Ia na aie o ka ae la ka papaku oka hohonu i ke olai, a hē manawa kopilikii keia nona mea a pau o ka moku.
I ka mao auaae o keia mau ouli ka mahao e pahola nei maluna o ka moana, oia,uo ku wa i akoakoa mai ai o na "mēā nia ke Ke o ka moku, he wahi ia i huuaia mawaho mai oka iiioku, a he papa lewa wale mai uo ia [' ka wa e huki ia ai na kaula, alaila o ina mea e kau ana malaila e pau ana i ka hēlelei iloko o ke kai.
1 ka wa a na mea a pau i akoakoa mav at o oa mea a pau me Ka naau faokutiaokuahūa, me ko ake nui e ike i ka hopena r hana ia aku ai maiuua 4 ka opio uloha. Oia ka wa aua mpl hookano In i alnwa ae ai a ike i ke ku kokoke mai o "Vabiijia ma k'oua aoao a oia kaua i paa« ae a':
O ka hooko ana aku i ka hana i ha* uaia e a'u aole loa ia e hiki iee kaolii ia mai, nolaila he mea pono ke ōooko koke aku me ka hakalia ole.
Ha mea maopopo, ina pka mea e ku ana ma ke kae o koua luakupapau ua like ia me ke kula maun i palahaia e ua kaoo h'o, ka mae. Aka, uo Vubiuia, oia mau uo o kooa auo, ka papahi mau o ua heleheleua o ka piha hauoli maiuua ona, a oia kana i pane ae ai, Ma ka naoaua kai uliuli, Malaila au e hoomaha ai i A ilaiia hoi au e loaa ai Ma ua lae kahakai Malaiia au e hauau hou ia ai 0 uu lau o pa Hmu Ko'u punana ia e hiamoo ai 2sa ua inauu au e haaai mai Giai o Vabiuia i lioopuka a«. ai \ keia luau oia i, poiua i ktt malie aua i ua kau", ia o kaua wuhi pila, a ia wa i o nene* «»" «o «.V >•» - i-v. v v,v» ia. o ka m&i)awo ia o ka poe o ka moku i lohe ao ai, me he la e uwe maoli mai aua nā kaula a pau o ka moku.
lioko o ia wa i ili iho ai ka ukaoa eehia muiuua oks poe o ka luoku, aku ibo la iakou me ka piiihua, a kpe waie uo ua moi lokoiuo la. CJa hook.kiiw iiku la ua moi uei i ua ka' naka o ka moku e kau koke aku | ka hoopui mal.uuja o Vabinia 4 . aohe mea i ōnioni ae no ke eehia.
No ia mea lele o.koa aku la uo ua moi la e lawelawe lima, laieu aku la Qia i ua kaul»ii.ao i hoopaaia me na eke oue, a aku la ma wawae o Vubiuia, me ka puaua ana ae i keia Ke awaiaulu akp nei au īa oe, Ko kou hopeua mau ioa, Au e hiki o}e ai e lawelawe; a i ka paa ana, ialau ae ia oia i ka hae o kona aupuui a hawele ae la, lalau pu ae la oia i ka hainaka a hawele pu #e la ia mau mea i ke poo.
I ka makaukau aua o kem mau ir ua kaiioha koke ia ae la na mea i}a e paa ana ke kaula hooīewa e huki, & 0 ka mānawa koke no ia i huki in,o ia ai o ke knula a knho aku la ke keiki opio iloko oka hohonu. Iloko oia wa ua haule pu aieu la me k« moi ilok© o kd kai maniuli o ka lele koke ole e ana mai a kau i ka oneki, oiai e hoo* maka ūai'ana ua moi la e pii mai ka papa lewa mai mahope o ka nakii ana 1 na wawae o Yehinia me eke one. a ua lilo i mea uui la wa ka hoao ana e hoopakele ae i ua moi la, oiat ke kai e kupikipiki o ana, !
Mahope o ka hhkokoikaika non o ka poo o ka moka e hoopakale ae i ka moi lokoino iiiai kona lilo aha ! moepun no ka hohoau, «a loaa ae ta ka nlia laki o ka hihia ana ao i na kau la lehulehu i kiola iu aku, a pela 1 Uu* ki la ae a pakele.