Ka Nupepa Elele, Volume IX, Number 52, 14 Iulai 1888 — AHAOLELO. [ARTICLE]

AHAOLELO.

I>& Hana 26. Haiawai ka lial© ro©_ka man, Na Kikila Balauiia mai Honolulu noai'. 62 inoa. e uot ttna e welieia i alamii ia:;i N-īlk'li.- j- , ■ : ! o .-li A'ii'; J aii L.:i< | §o~Fi K.n'Huna mai ]iivpa aianui I īaai o Koolaupuko mai, e uoi nua i *o,woo uu u uwai-o :j, p .lo^.. 1 . kahawai o Kaneolie. Haawiia ia komite hookahi no. 2*a Damela. īiiai, e noi ana ehookaawale ia i $2,509 »0 na alauui o Honuaula. Haawi ia uo ia koxmte hookahi. Naua mai no, e noi aua e iīookaawale ia i $500 uo ka palewai o Makeiia. Haawiia no ia komite. Na kikila Ealaunu mai Koolauloa mai, e uoi aua e hookaawale ia i $SOO 110 na alauui o ia apana. Haawiia ia komite uo.

Na. F. Balacuiu o ke komite pa'i i hoike mai ua pau i ke pa'i īa he 3 mau bila kanawai :• (1) Kanaw&i e hoomana ana 1 ka hookaa ana aku i »a lilo o ke aupuni a hiki i ka wa e hooholo ia ai ka Bila Haawina o 1888 me 1890. (2) E hoololi ai ike kana■wai i kapa ia, he kanawai e hoopono?i oiio ai i ka malama ia ana o ka k fc>abati i apono ia ma ka'la 15 o Okataba 1886, (3) E hooponopono ai i ka malama ia ana o na Buke Heln t ka poe i loaa ia lakou na laikini kuai kukaa me kuai liilii.

'Na kini i hoike mai ua pau i ke pa'i ia ka hoike & ke Komito i Kakaako. Haawiia i na hoa. Hoolaha mai o Kikila RaHumu * lawe maiana oia lie ln!a kauawai o pili ana i na uwea telogarap:i uwila me telefone. Nana mai no he olelo hoouolo e kanoha an» i ke kakauoU la o ka kak e kahea i na inoa o na hoa a ka hak, i hiki mai a hiki ole mai i k<rla a mu keia la. Hooholo loa ia Hoike mai ke Kuhina Kaiiua, eia ka hōike kakaulima a ka o ka Papa Hoonaauao. JvaaoUvUa e pa'i. ke Kuhiua Kalina i hooiaUa mai I e l&we imū aua oia i o pili! , aua i ka Inla Haaw iua o lt>cxS mo ldiKi. KapaoLa na rula, keiuUeiu k ka bti ; UM ke no ka mauawa U iua, ; luawi ia na kopo i na L0... Heluhelu mai o Waua uo ka mauam mua i ka hoololi kanawai i K ) fe« lavFela\vt) ana i na mea ]ioo|vūn;. hoia i ke Komiie Pa'i Sa lega i hookha m.a a ll)?i %ua oia he kanawai o l ko tonaw;ū ao k« U.vA., i ,»uvi nim m U i'WeW *"

kapae ia ana o ixa iia heluhelu mai o Hikikoki ika lioike a ku hapa uuku o ke Komite kookolokoio, iio kahi mau hana a na Kiaaina .__ i lieakaka ia ma ke kauawai, ao.ie nao ia mau uiea i komo iloko o ka bila kaaawai hou a ka hapa nui o ke kpmite i waiho aku ai, a e pono o hoololi liou ia ua kanawai 'la. "Wuihoia ka hoike ma ka papa a uoouoo pn me ka hila kauawai, ke pau na 3ioike inua a keia komiie i ka unihiia. . !Xa Kikila Balaunu he olelo liooholo ; e iiupai ia ka njpouoo ia aua o ka Biīa Haawiua iinua o ke Komito o ka Hale ma ka Poakahi, Poakolu me Poaono o kela amo kola pule. Hoolioloia. Na Diakona i lioakaka mai no ko ke Alii'Tonng hala ana aku i Koolau no kekalii liana. ; . Ma ke kapaeia ana o na ruk , holu mai o Nakaleka lie hoopii māi a Wahilani mai e noi ana e aeia kana keiki i loaa i ka mai lepera e lapaania mawaho nei, me kona hoike mau ia ana aku hoi i ka Papa 01 a, oiai na emi kona ma'i i keia wa, a iloko paha 0 4 mahina oka pau no ia. "Waiho ia 1 ke Kuliina Kalaiaina. ISĪoho hou.ka Ha]ft£&a£aJ p.ia. ~ Hapai ia ka noonoo at\a i ka bila kanawai e hoomaopopo aua i ke a-no o ka malama ana ina buke oihanu o na hale kalepa kuai kukaa ma kuai liilii. Waihoia i kekahi komite wai, o ke Kuhina Kalaiaina ka lumiliooiiaiu o ia komiie. ' * Noonooia ke kanawai telegorapa moe moana tue ka hoike a ke komite wae no ka pauku 4, e pili ana i ke ano oka auhau ana ina hoouna olelo ma ka moana. Hooholo loa ia ka pauk u 4 ine ka hooloii a ie komite. Pela no na paukuō ameka 6. Heluhelnia ke poo o ke kanawai a hopholo loa ia. Waihoi.a no ke kakau poepoe, a heiuhelu okolu ia ma ka Poaonō. ke ' lii Poster ma ke kapaeia una o na rula, i heluhelu mai no ka manawa mua no ka bila Kanawai e papa ana i ka piepiele ana i na waiwai kelepa. Koho ka Peresidena i ke kornitc ia lakou ka noonoo ana i ka bila kanawai ao ke ano o ka malama ia ana ona halekuai kukaa me kuai liilii ; KuLina Kālai&ina, Wakkaliauki, Hoium, Hikikoki me Young. Hora 1.85 hoopanee ka hale a nolin . 1 '. ua ii< t ? l'n'-i r-i ; i j .'īi l!7 . ; iioia 10 no: »h- k i Halwa Kn m.mo. x u te we ' Ipule. K_ihe:i ia r.a oua Lor 1k j «. 'i.'i l> -1<; M A'" n ~ _ | makaainana i hiki ole mai ia wa. Heluheluia ka moolelo o ka la |hala. Aponoia ka. moolelo. A Jsa P»ehaole mai Honolulu piii, e noi ana aole e hooholoia ke Kanawai eJiQūpatLAna i. ka__ oihana Kiauina. Waihoia ma ka papa, a noonoo p;i me ka bila Kanawai.

Kamauolia, he hoopii m&i a Kapahu mai, e uoi aua e aeia kahi mea ma'i e noho iki ma Kakaako e lipaauia ai eJ. Kealoalii. Haawiia ko Knhina Kalaiaiua. Na Hana o ka La_ Walhoia ka bila kauawai o na kaa ole. a ke komite hookolokol® i waiho mai ai, no ka uuuhi īa aua. | 1 Helohelu elua ana i ka biīa kauawai 'no na uku o na pailata ma ke awa o Honolnln. Waihoia i ke komito kalepa. Na K&kina i hoolaha m&i e lawe ma? aua oia he elua mau bila kaaawai: (1) He kanawai e papa aaa i ka hookomoia ana mai o ka mai ma ka l&u o k» k©pe. (2) He kauawai uo ku hoohoihoi ana i ke kanu kopo. Hova 11.53 hoopuxw kahalo.auoho nia ka hora 10 Poaono. La H?na Halawai ka llale mo ka maeu Kawainui ho nn\u hoopii lehukha mai ka Apaūa mai o Hana 1— W.OOO ao na alauui a mo na alahaka no ia apaua; 1.500 uo ka halekula ma Kanpo; 1,000 no ku lialekula ma Kip«'hn!«; e hookaawaleia kekahi rumi o Haleh oeko!okolo i ruuii Kauka »o ka nan:x i na niai mai ka h&lepaa ha© akn. ,

Hhsw !\ ; \ \ Komilō ia\A Pal*j>Ala huikau, * Kuhm» Kakiaiua ao ka luaa kwA muA i holwholu *aai i ko kaiuno ka hōlhoi i ke kanu a»A, a « ' HftA, ao i*3 kuki.lu i ka H»i kanu kope īloko o kti* aai»ani' > iN» Karaa^ohs, he lioololi kaiuw «u ka P«uka 3 u»<»kttaa LIX o k»» nawai h«>opai Karsima, » iuo ka li V i > ioli i ka PiMiku <>80 o i; i KAc»w4i KiviJj». ks H&k a uoho hou k»| ii««* 10 au La B»i*s «, , >4 . *

Na Daniela mai Honuaula- e noi ana i kula haole no ia apana. Haawiia i "ke Komite Hoonaanoa. Nn. Pariria mai Kona Akau mai e ' uoi ana* aole 0 hoohni ia na apana koho oKoua Akau a me Kona līema, e like me ka moa o noonoo ia nei ma ke kana'wai Koho Balota. Haawiia i ke komite wae. N a Wiiikoki mai Kalalau Kauai mai, e noi ana e hoopaia ka laweia ana o'na ma'i lepera i Kalawao; E ae ia na ma'i e hoihoiii i ko lakou wahi; a e hoopau loa ia ka Papa Ola. Haawiia i ko komite wae. Nana no e noi ana i 1 lawe leta mai Hanalei a K alalau, aole hoi e like me ko koia 'w.a he elua, a e hookaawaleia i $240 ma ka Bila Haawina o 1888 no ia lawe leta. Na Gay mai Waimea Kauai, he noi e r pau ka lawe ia ana ona mai i Kalawao a e hoopau loa ia ka Papa 01 a, a me ka Peresi<lena o ka Papa Ola. Haawiia i ke komite Malama Ola, Na Paris mai Kona Akau mai e hookaawaleia ma ka Bilā Haawina i 5,0(H) dala no ka hoolimalima ana ia Kauka -e lapaau i na pōe ma'i lepera. Haii\v iia i ke komite Malama Ola. Na Makuea mai Kohala Hema mai. he hoopii mai ia U. S. Bell e hoihoi ia aka iaia na dala he 10 no ka auhau papalua ia ana ma ka makahiki 1886. Na Kamauoha mai ia S. Kawelo o Hilo e uku aku ke aupuni i na dala 500 no ke oki ia ana ō kona aina e ka. papa %lanui me kona ae ole. Haawiia i ke Kuhina Kalaiaina. Ka Nakaleka mai kekalii wahine o lleHeka Kuka kona inoa e hoakaka mai ana aole ona ma'i lepera. Haawi ia i ke Kuhina Kalaiaina. Na Hana o ka La. Heluhelu 3 ana ika Bila Kanawai :. oihana koa. Heluheiu 2 ana i ka bila kauawai 110 na lilo c ke aupuni ma ka Bila HaJ awina o Mar. 31 1888 a i Mar. 31 1890 Hon. C. Baraunu Lnna Hoomalu. Lawe ka Hale i ka noonoo ana i ka Bila Haawina penei: No Moi.ne k« ohana lii $40,000 Koi mai o jfftkslek i $30,000 Holo e.like me ka Bila $40,000 No ka Moiwahine $ 10,000 Woi mai o \Vaterbouse i $5,000 Oiai, uo aoouooia aua ku bila haawina, noi mai aao Waterhouse e hoopnaee ka Hale a hora 1 . m. Auina La, Hora 1 akoakoa hou ka hale. O likila Balaunu ma ka noho lunahooaalu, Hapai ia ka Bila Haawina, Noonoo ia Ve noi 1 $5,000 no ka Moiwahine. Ninauia a haule. Ka ukit o ka Hooilina Moi $10,000, 1 like me ka bila. Noi mai o *F. Ba--4 aunu $15,000, hoololi mai hoi o Ka- - aauoha i 8,000. Haule na hoololi a hooholoia e like me ka bīla Ka Mea l£iekie Kaiulani, $4,800. ioololi mai o Nakaleka i $4,000. Ni-

lau ia a haule. Ninau ke 'lii Yotmg f ke Euhina o na Aina E, e manao ia ' ana anei e hoouna i keia kaikamahine 7 i na Aina e no ka hoonaauao ia ana?| Pane ke Kuhina o k® na Aina E. E ninau aku ana kona makuakane no! keia mea. oiai aole J ninau Al\a Kuhina iaia i keia "wa, Hooholoia e like me ka bila. Puuku o ka Moi $6,000* Hooholo ia. Na lilo o ka Halealii $16,000. Nii>au o Walakahauki; No keaha keia »iau d»la? Paue ke Kiihina Waiwai: Ko kekahi mau lilo lehulehu loa o ka •H&lealii. No Kaiulani f1,200. Noi o Kamika e hooholoia e like rae ka Noi »iai o Walakahauki e kapae loa ia. oiai o ka wa kupono loa keia ia lakou « hoopau ai i keia mau o na haawina. Hooholoia e Lke ka bila. Mre. Emma samard.... T fs,o(o Noi o Kamik» e IkkiLolo e like uio ka bila* Koi o W*Ukahau<ii e kapae loa. Hooholoīa e like me ka bil a . Mrs. P. Kahaolelua. $ 600 Noi o Kamikn e hwliolo. Wakk»Uauki e kaloa. «ooliolo e like me ka bik. Hi« Ei. 9obn Dumitu»i .$3,600 Noi o Kakela e hoopauee i keia iUissu a mahope uku neouoo, oiai he bila kanawai hoopau Kiaahva kekahi" © waiho nei ikeia wa, a ho m<m pono hoi ke kali a maopopo ka hopeua o ia Kasawai. Ahaolelo me AhakuUamalu, Na lilo Ahaolele $25,000- Hooholo ia. Kakauolelo Ahakukanuilu $200. Na Lako Palapala a lilo e ao $100, Hooholoia. Oihana o ko na Aina Ē. Uku Kuhina $10,000. Noi mai o Kakaleka i ?8,000. Noi m;ū o Kami j ka e hooholoia e like me ka Inla. Hooholoia e liko me ka bila. Uku o le Aakauololo $5.000, Hoolioloia. l'ku o na kakauolelos4,Soo- No'i ¥») F«jsvK*jp \ tor-

Ahaolelo o 1886,Ha haawiia he $2,400 no keia ano kakauolelo. A heaha hoi ka lakou noi hana oi loa aku i keai wa? Olelo niai na E.uhinft, e hoenai ia na lilo, eia ka, e hoemi ma kahi wahi a hoopii ma kahi wahi. Xinau .0 Kamauoha i ke Kuhina o ko na Aina E. Ehia la ka nui ona kakau - olelol * Pane Kuhina: He elua Noi mai o Kamauoha e hooholoia i $2,400. Hooholoia e like me ka bila. Uku oka Elele $1,200. Hpoholoia. Uku o ka Eleīe Aupuni ma Wasinetona $12,000. Hooholoia. Kokua Kakau a'me na Lil© Ōihana | Elele ma Wa6inetona $3,000. Hoohoīoia. .. . Uku o ke Kauikela Nui •ma Kapalakiko $8,000. Ma ke noi ake Kuhina oko na Aina E, i $6,666.67. Hooholoia pela. Uku kakau a me na lilo oka Oihana Kanikela ma Kapalakiko $5,000. Ma ke noi a ke Knhina o ko na Aina E, i $4,166.67. Hooholoia pela. Uku luna aupuni me Kanikela ma na aina e 8,000 holo. Ka lilo o ka oihana o na aina e 4,000 holo. Kokua a'o o na opio Hav. aii ma na ainae 10,000 holo, Hoihoi hou ana mai i na Hawaii pilikia mai na aina e mai 1,000 holo. Ka Puali Kiai Moi 50,000, hoololi a pakui mai ke Kahina o ko na Aina E 1 62,000, a ua hooholoia pela. Puali Puhi Ohe, Hae a me na Ki pu aloha37,oCK) holo. Kokua i na Puali Koa Pualu 15,000, holo. .

OIHANA HOOKOLOKOLO. Uku 0 ka Lunakawai Kiekie ,$12,000 " " K«kuaMua.. ... . .$lO,OOO " .. .. E1ua...... $10,000 . " " " Ekolu $10,000 Uka kaa ole ..(1,260 Huina a pun ?11.250 Eha. f 10,000 Ueu kaa 01e...... .$1,250 Huina» pnu ..... ,$U'25O • Kakauoielo Aha Kiekie $6,000 " Hope Kakauolelo Aha Kiekie. .$4,000 " Kakauolelo Ekolu Aha Kiekie $3,600 " " Kakau Poepoe. .$4,000 j " Maheleolelo Aha Kiekie me | * Aha H00ma1a....54,800 Noi mai ke Kuhina Kalaiaina no na itamn e pili ana i ka ukn o na lunakanawai kaapuni e hoopanee ka iioonoo an«, a mahope hooholoia. Uku L. K. Hoomalw o Honolulu $6,000 Hilo ..$3,000 a noi o Kakina 1 3,300 liolo e iike nie ka hoololi. Uku Lahaiua. ~$2,000 Wwluku. ...\53,000 '• Kohala Akaa $2,400 •' lihae.. ...$2,000 '' Apana o Hilo Akau $ I.ooo^ " Puna ........SSOO Ilookuuia ke koaiile 0 kahale, a hoike akn ka lunahoomalu ika hale ina mea i hanaia, me ke noi e noho hou i ka Poaha, Aponoia ! Noi mai ke Knhina o ko "'na Aina S, e kapae ia na rula; a hoike mai ua apono a kakaniuoa ka Moi i ka bila kanawai iieln 60 e h&ua al i na aelike hoomoe uwea telegarapa moe a ūft waiho hou i» aku kekahi mau bila no ke kakau inoamai.

Hoopane« ka hale a hora 10 a. m. apopop. La Hana 30. Halawai ka Hale me ka mau' Na Kamauoha he ninau i ke Kuhina Kalaiaina o kekahl apana aina o Kaeo e waiho nei ma Kikihale nona kn ili. 860 K. P. knea i manao ia e ke Arlpnnf ē *" Na Paehaole i koi mai e waiho keia hoike ma ka papa a noonoo pu me pu lea bila. i Na Paehaole he olelo hooholo e noi ana i ke Kuhina Kalaiaina ma o ka Luna Leta Nui la e hoike tnai i na lilo oke Aupuni ina lawe leta a puni ka pae aina. Noi mai ke 'lii Waterhouse e waiho loa i'leeia olelo hooholo. Aponoia. Na ke Knliina Waiwai he hoike "ho na loaa o na aina leialii no 10 makahiki ae nei i hala, Haawiia i ke kom!te o na aina leialii. Na hana pau ole o ka la oia ka h eluhelu ekolu ana i ka Bi!a Kanawai helu 54. No ka loihi loa o keia bila, nolaila ua noi mai o Ta\inasani e hoopanee a hora 1 p. m. Auina^La. Hora 1 noho hou ka liale. Heluhelu ekolu ana i ka bila kana wai helu 52 no ka mana lioopaa wai wai oka poe haua. Noi mai ko 'lii Foster ē aponoia, ma ka ninau ia ana ua aponoia. Heluhelu elua aiui i ka lnla kanawai helu 51 e piii no i ka aie kaa ole, lawe ka Hale i ka noonol> ana ma na pauku o keia kanawai. Mahope ona uoouoo (>akahi ana ua hooholoia na pauku mai ka 1 a hiki i ka a heluhelu ekolu ia ma ka Poano, Heluheiu elua iu ana o ka bil i ka j uawai kue i ua kiuie. a ito ka pilikia o |ka Loio Knhina, nolaila ua hoopmoe ia ka uoonoo aua. elua ia ana o ka bila kanawai e pili ana i ka lawaia ana me mea psjha.

Bila Kanawai hoolioihoi leanu Kope. 1 'Haawiia i ke Komite Kalepa. j Heluhelu elua ana nia ko poo i ke Kanawai j>ale i na ma'i m lai lau oko Kope. Hajtfviia ike Komite Kalepa. Noi niai ke Alii Smith, e lioopanee a hora 10 a. m. Poaha J"uly 5. Apo-j noia. .