Ka Nupepa Elele, Volume IX, Number 33, 3 Malaki 1888 — Pane i kahi Koa Hulumanu Wekaweka. [ARTICLE]

Pane i kahi Koa Hulumanu Wekaweka.

O kake akake kekake, X kakcr mnk&ke mai aei, M& ke leeleak» Paeaiaa, Owai kekake ke hobo, O kake makako koa hohe wale. Ma ka Paeaina o ka la 25 o Febemari nei ati i ike iho āi i ka pane a kahi koa Halumanu wekaweka, meka i ana mai ika popopo o ko'n puniu noonoo. Ua hene iki ka aka a kahi Pinaau ma ia wahi, a i iho la iloko ōna, ua hiki, e hookuu aku i na_ kamalii e paani. Ma ka nana ana i kau pane mai ka mua a hiki ika panina hope,na hoike maopopo mai.no oe ikou. hawawa a a mQ kou hupo hohe wale maopopo, a aohe mea nana e pepehi nei ia oe me ka hookikina %na e hoikeuniaopopo lea ae i kon kulana hohe waie imua o ka lehulehu, aka, na kou pulima ponoi

no me ko poo lolokaa, a ua hoike ae liei oe i ka lehqlehu peoei— Ka oaua—No ko 11. W. Wilikoki nonoi ana i ka manao o na koa a me na kanaka e honlnulu^pkahi me ke kupaa a hohe ole; nolaila— Aloha oe nō ka manawa mna—-Aole l anei oe i haawi aku i kau hoohiki paa i imua o ke Akua mana loa malalo o na i hoohiki kanawai koa, "e. hakaka no i oe me ke kue maopopo ana aku me ka I haawi. aua i kou ikaika a pau no ka pono a me ka hoomaii ana aku i ke kuokoa o kou aina"—A aole anei au i hai aku ia oe mamna a e hai luau aku t ana no hoi, o kā hana ia a na Alihii kana a me na aliikoa i ike a puni ke i ao holookoa, 9 ka houluulu i ka manao o na koa mo ka lokalii, a puka ai ko Amerika moto,"Unitecl we stand, 1 Divided we fall!" Aloha oe bo ka manawa elua—Ua lawe mai nei oe no ka' manawa elua i kekahi haj*a-. o k&' heiolelo a Na|oliona a lloaina ae nei imuao ka lehu-] Jehu penei—"E kuu mau pokii, e' hilinai maluna o ka ikaika o ka oukou raau mea kaua iho, a e manaolana lioi no ko oukou aina iho," a pela aku. 0 kela mau huaolelo a ua Kene~r.la Napoliona la au i olelo mai nei no ka pono ole, o kou liaule maopopo ana iho la ia malalo o ke koloka o ka hohe wale no ka manawa elua. Ke hai aku nei au ia oe, ina aole kela mau huaolelo kaulana ana "ke aloha i ka aina a me ka hilinai i ka ikaika," alaila, penei, aole loa oe e heluhelu i na mea nei nona ke kanlana a puni ke ao nei, no ke aha ? No ka mea aia ke aloha 0 kona aina ke lalapa mau ala iloko o kona pauwai, a ke hai hou aku nei au wiwo ole iloko o na kanaka Farani, penei,aohee haakilu o Eurōpa holookoā, a no lakou na inoa hanohano au e heluhelu mau nei, e laa na Opuu Pua o Farani, na koa Imeperiala a pela aku. .-Ua puka mai keia mau manao hohe wale o kahi koa noloko mai o ka hawawa o Jia Hapa-Kenela a me na Ha-pa-Aliikoa maluna ae ou, no ko lakou lomaloma ma ka lakou hana, o ka hana mau ia a ia poe o ka houluulu i ka manao lokahi ilokp o na koa, alaila puka ae kaena, lie hae Hawaii, he Aupuui Hnwaii, a na makou no makou e rula iho, a ina e like mo kou 111H1180 hohe wale a o ka ike paikano pu wale iho no aohe ike hoohana, aohe ikaika e hilinai ai, alaila, e po»o oe e waiho akn i kou kulana koa, aohe kupono, he hohe wale. Aloha oe no ka manawa ekolu—Ua hoike hou ae nei oe no ka manawa ekolu, oia hoi, no na mea e pili ana 1 ke Keikialii Kasarioli o Italia a me kona moi aloha Fediiieda a uie kona li ia ana maluna o ka ia mua o ka moku alii Minewa, a me kohai pu nna ae noi hoi 110 ka mamao ok> aku o Wilikoki mai ia mau liana niai a na Keikialii la, a me he la makou manao maopopo, ua makemake oe e kau akn i ka hoopai like maluna o Wilikoki e like la me ua Keikialii la. Kahuhu! Kupaiauaha o na kupaianaha' Pau loa )vaha auaiiei na a pau i ke kupaianaha' *Heaim hōi keia? Uh«: O kahi koa hohe wale « , pa hou ana ke ]Kx> i ka laau o ka pu« j pan* a Pikoiakaalala. wi ka uiho o ka | iole, hanane ke kikala o ko Hilo kiwi 1 Hoi luuluu i ke ouo o Hauakahi, | Akahi ko loaa jxh»o. j l ka hauna laau a Kawelo. I Heaha hoi keia- Heaiia u>at ka hoi ■ kau i kahi k<>a, ua law* mai avoi j ka ; ukh>l**lo o ko koiki alu KAsari©li.a oia 'kana kumu hoohaliko me Wilikoki II hu. I a hiki no' E! anhoa 00. « i | aku vh> e pii ae a kau |K»no ihuia o ka ivdi kaka laau a Kawelo. a nau ia o o wohe aku i-ka alu o ka maka on >. i ike pom> aku' ai .1« 'iaia. 1 ;in l oi ;i« i k 1 iukin.; v • ; ku Ih> hjUioh;Uu\ o i a;;-l . , ~ 0 \\\nm aku ia oe « kahi k»va ina ho hu-

kē naoōlelo kāa o ka A ina he bake mppklo io e«, alal3i&,lp. ? kaakāa na maka, a e .iiamama koi I k^ J < lena ike, a e heluholu Oe m& kahi © Ua keiki atii la i hookolokolo ia ai m& " ke keena maliope o ka laoku o k& Ha- 1 kn Nelēkona no liookaln manawa, a ina e maopopo ole, e hale ae oe ma ke keena o ka Elelk, keiki hoonoko hiui o laila e wehewehe mai ia oe i kahi e koe akn ana ia'n no i na mea e pili ana i na keiki alii la.

Kahuhu! Aole anei i hoike aku ke. keiki aiii imua o ka poe nana e hookolokolo aua, na kokua ia oia e na alii k;ui Farani, a he mau moku liilii hoi kona me na bae Farani e welo ana, fi aole ane e hakaka ana oia no pono.o na kanaka Farap? He mea oiaie, ho tnau liana kipi maopopo-io n6 ia a • ua keiki alii la, aka oka mea e lawe mai ana ia Wilikoki a hoohalike me keia keiki alii; be hupo maopopo oia mahope iho o kona hoomaopepo ana i kana mea i heiuheiu ai no ke keikialii £asarioii a me koiia aina hauau. A ke manao nei au e puhi hou aku i ka pu imua ou i lohe pono ai ko pahu kani, aia ihea ko Wilikoki hoao ana e hakaka me ka lahui Hawaii ma ke ano līke me ke keiki alii Kasarjoli au i hoike ae nei, malalo hoi o ka paipai ia e na aeahankae e like rae oe a me ka ona o ka Paoaina? Aole anei i haawi ke keiki alii Kasarioli i kona manao kne malalo oka hae Farani me ka hookokono ia ana maihoi e hana aku ia mau hana kuo i kona aiiia hanau? Ua haua anei o Wilikoki me ia i kona aina hanau, malalo o ka hookikina ia mai ena aeahaukae? Aole! No ke aha? He aloha oia i kona aina hanau, a ma o na k.maka Hawaii la oia i paio iho liiki wale i kona ilio nei i nf aekai o kona aina hanau aloha. A owai ke kipi? Eia, eka Elele, o kahi koa hohe wale, a me ka ona oka Paeaina, ua kuha* ua puhi leo nui ae keia nupepa i ka hewa o ka nohoalii no na makahiki he nui walo i hala ae nei, me ka haawi ana i kona ikaika a pau no na aeahaukae, a o ke kupono loa koia ke hoohalike ia me ke keiki alii KasaMoli e like me ka kahi koa hohe wale i

paikano ae nei. ; O oe e kalii koa, aole loa oo i kupono 110 kela kulann ia oe, no ka mea, aohe ikaika, aohe aloha, aolie manao i kou aina, e hiki ai ke hilinai ia aku. Makapo anei ou raain maka i na elau pu oka la 30 o lune? A heaha ka mea i hoohaliko ole ae ai ia lakou me ike keiki aiii Kasarioli? Hinuhinu ae Nolaila, ma ka nana ana i kau mau pane a pau e kahi koa hohe tfale, ua ike maopoj)o ia kou ku kohana ana mai imua o ka lahui me ka huipa ma kekahi lima, a. aohe mea oo r»»*na e hili nei nau ponoi ihono. Makehewa kou L»wo mai i na ninau ano ole e like 11:0 na mea e pili aua i ka ukupanee o na kala a ke aupuni i hoolilo ia ni no ka uku ia li. W. Wilikoki. no ka me& o na uinau pili i ka hoonaauao a me ua ninau pili i ka kaua kumuhana he mea okoa loa ia.

i » mai nei oe i ko'u pai ia It W. Wilikoki, aole keia lio pai aku iaia, aka, hemau leua ike ko'u elua a ke Akua i liana mai ai, i ike ai au iuai ka raua a ka hope o kana mea i kamailio ai, a he mau }>epeiAO hoi i lohe pono tvi i na huaolelo, a aole loa i pili aku kaua mea i olelo ai ma kahi o ke kipi*i a hookahuli i kon% aupuni, malia l>aha, o ka huaolelo maikai ia oo hd ino ia, a o na huaolelo ino he maikal ia ia oe, | A»vle keia ho nuku aku ia oe, aka, Uo makee aua ia i ko kunkoa o ko'u «iina hanau, kahi hoi i waiho ai ka iwi aloha o ko'u mau kupuua, ano lakou na leo hanehane e i mai ana, o ke aha ka oukou pouo i ko kakou aiua aloha, i oha ai na ili o makou i na ihe lauuaeki i na keneturia i hala hopo a« nei, o haawi aiu'i ma ka paaui walo ia mai «o e na malihini o ua aiua e, aofe: e ku{>aa a liiki i ke k*nnka hope loa, e liko nie na huaololo a ke o Welinetona ma ke kahoa kaua o Watalu, Me ko aloha uo, J. M. Aikonw