Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 29, 15 January 1887 — Ka Hoopao Limahana Pake. [ARTICLE]

Ka Hoopao Limahana Pake.

Ua kamaiiio cn«koa no keia maa mea i bekahTk i hakae aei, a ua hookui ia mai • kekabi mao makamaka PaWe, Nolaila, i mea e pau ai ke pehihihi ao ke kalaoa o keia Aapani aa ia ninau, ke p- 'i nei tnakou i~oa olelo hoakaka a ke kuhina Nui W. M. Kipikeeaimua o ka Abo«lels o 1886, e pili ana i keia komahana, penei: « O ke kal ina a ne ka makenake o ke Aapuai ina manawa a pau, «ia oo ke kaupal« aaa «ku i ke komo nui ana mai o na litnabaoa Pske kaae waie n». Mamua koke aka nei, ua ike ia ie mea pono ka papa lea «Ba'ku i ka hoopae aoa mai la ano iimahana iloko eia manawa. Mamuli o keia mea, ua heoioii iar tia rula hooponopono no ka hoopae mai ioa limahana Ēnke. Ma keia roua aku,aole loa e ae ia kekahi ohua , Pake e kome mai lloko nei o ke «wa, aia waie no a he palapaia ae bolo kona e ht>lo mai. aua p«pa lea ia aole e loaa kekahi palapala ae e holo mai i kekahi Pa'«te paahana. lioko oo aae eia maoawa hoekahi, ua makaokao mau ke Aopuni e hooUomo m&i ina wahine ame na keiki aaa Pake e noho ana maanei, a e hookipa mai no i ka iahui Pake roa ke ano eiawe aaai» m wahine a lilo i poe nohopaa iloko nei o ka ■aia»." **No kekahi maa oaea hoakaka hoa aku ina m«nao ame na hana a ke Aupuni no na mea pili i ka hoopae mai ina iimahana Pake, ke makemake nei au e hoomanao aka i na" Hoa Haneha#io i ka'o palapala o lalai 23, iBB5, i ka Mea Mahalo ia Count lDO«ye K«ora, ko ka Etnepera lapaoa Kuhina oko «a Aina E, a me na palapala kukai mawaeaa e'a a aae k%Hut Alahiko a . jateobma Limaiaoa oAlaeui o keia Npaui»>w wmHto hoala i'aEEemu heokanaiua i ka oiaioe na hoao ake Aupani e kaupale i ke kqfiui. m»' f> T\a Pak- »■ 1 11 oiaio a pan'e piHana, e like me ia ehoikeia aku nei Imua oka Ahaolelo, na mea nana e hoole l«'ku i ka oiaio o keia mau oielo hakOepa wale. Aoie no he iiaoa mama keia.; E noenoo kaulike kupono ia na kuleana a i me na pono ena Pske iaeia e kome mai! iioko nei oke Aupani, a lawelawe ina oi-i hana mikiah maloko o keia aina, ameka malama pu hoi i ka pono o ka poe mahike, kapoe hei no lakou oa kokua ia'ku mg ka hookomo ana mai i kekahi heluna kakaikahi ona Pake paahana iloke o na maaawa mamoa akunei, noiaila, mamuli oia mau komu, he mea pono e hoomaio akehele ia ka hoopaaana'ku 1 na kaula kaupale, ka mea hoi i hoaluia a hoohemahema nui ia i ka manawa mamua aku o ka noho ana ae o keia Aha heoponopono Aupuni.

"He mea pooe ia'u e hoike ae ma keia wahi, no'u iho a me ke'u mau hoa ma ka oihana, i na manae mahalo i ke Aupuni I'anaiaau o Hoūokaona. no ke kupaa ma kana mau hana kokua i ka makou mau hoao e papa aku ike koma lauiaha mai o na Pake limahana. Ua bana ia kekahi rula malaiia iieko • na makahiki lehuleha i ha!a hope aenei, e papa ana i ka holo »ai o na Pake paahana i keia Paeaina, aua ae wale ia no he iwaimlaa-kamamalima ohua Pake, aele e oi akn, e haalele ia awa maiuna o kekahi moku e hoio mai ana l keia Paeaina. Mamuli nae o kekahi kumu i j maopopo ole m'u, ua kapae a ua rula nei iioko ona la mua e 1883} a mnhope mui, i ka manawa a ko kakeu Moi Aupuni i hoike aka ai i kona mana® imua ona Mana Aupani oua Panalaaa nei, e pili ana i keia kumu%«na : ua hoihoi koke ia mai la ka maoa e ua rula nei, a ua malama ia me ka paa> ilok« o na koi ikaika i waiho ia aku i kela makahiki i liala o kapae hou ia, mamuii • na Pake i loaa na palapala ae holo. I ko'u lehe ana i na mea hope lo*'e la, ua kauoha koke aku la au i ko ka Moi Kani-kela-Kenerala ma Honokaōna e hoike akv« i ke £uhi»a Nui e ke Pamlaau, aoio i kutikc m« ko k&kou makemake ka poioai ntu i ke Aupuni o Honokaona e kamoe aku i aia »• na Pake paahana kane e hiki mai ai i keia P&eaina. "Mehe ia e h»oina<»popo u'ku ana ke> kupono e hoomakankau ia kekahi ra;tu ha-; na hou Do ka hoa|ft)nopoijo i hooiaio poiio ī ana i k* poe e huio iuai ana niv na palapila j ae e hoi hou mai, aka. i ke'n maiwwa, ke . iawelawe ia nei me ka holop.ino na -kaupaie'" ana aku, a ma kahi o na tauf..u;i l\ike e kaheawai mau mai'ai ina kau Hoo.io [vm i hala ae. i».i iko ia iioko o k» ia kē emi ana, aho w»iii lieluna kakaikain waie oo kai komo mai. " I