Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 82, 24 ʻApelila 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki hou Ka Moolelo Walohia o Hainakolo KA UI PUA KA-MAKA-HALA O KA WAILELE O HIILAWE [ARTICLE]

Me na Pomaikai o ka Makahiki hou

Ka Moolelo Walohia

Hainakolo

KA UI PUA KA-MAKA-HALA O KA WAILELE O HIILAWE

MOKUN A V [hoomauia. ] Koe&nka mai la nohoi oia imuao lakeu ma ia po iho e haalele iho ai. lakou ia Kohala a hoi aku i Waipio, a ua mal:.c;/ial:e hoi ia i na 'lii apau o na Kohala nka, e nee ana mai Kaipuhaa aku a heea i Hooleipalawa, i na Ohialele ame •>. Kawaihoe-uka, e maalo ole mai v;aho o ko lakou mau hele, oiai ka huakai a na lii e hoi ana no - — ame na makaainana apau o ua Kohala-uka i keia mau olelo a Leimakani, ua hooia aku la la laWu imua ona, ma ke ano, e hooko no lakou i na mea a ! :a i hoike aku ai imuao lakou. Mahope iho o ka pau .ana ae o ka ai ana a ka lehulehu, ua malamaia na lealea mawaena ona kamaaina. 0 ke kulakula'i nohoi, o ka uma, o ke kamakoi, o ka honunonu, ame na lealea eae nohoi he nui. Ai ka pau ana ae o ka n.a kamaaina mau lealea ana, ua koi aku la lakou e ku mai kekahi aliikane o Waipio e kupapa pu me ko Kohala mau lae eo ma ia hana, a koe nae o Leimakani, oiai ua ike lakou a ua kamaaina hoi i kona ikaika ma kaaa mau hakoko mua ana. Ia wa i eu mai ai o Loheloa a hele mai la oia a ku ma ke kahua lealea, a pane mai la oia imua o na poe ikaika i akoukoa aku. E aho au e moe ilalo, huli ke alo iluna. Aia wa i umi kanaka ikaika o oukou e paa i kuu lima akau; a i umi nohoi ma kuu lima hema; i umi ma kuu akau a i umi ma kuu wawae hema. E hoao nohoi au e ala ae mai ko'u paaia ana e keia poe kanaka he kanaha. I hele nohoi a hiki ole ia'u ke ala ae, alaila, ua ikaika ole maoli au; aka hoi, i hiki ia'u ke ala ae a ku iluna, emanao iho oukou, he wahi ikaika ko'u i kupono ole i na kanaka he kanaha ke hoaano mai; a e imi aku oukou i poe ikaika hou mawaena o oukou. A i hai aku au ia oukou, haahaa ole kuu ikaika i ke kanaka e olelo ana he Kohala ia, alaila, aohe puni na moku i ko Kohala nei kanaka ikaika ole. I ka lohe ana o Leimakani i keia mau olelo akekupunakane, o Loheloa, ua ike iho la no ia, he'mau .olelo no ia e kono mai aiiii iaia e ku'ae oia.ma ka aoao o Kohala a ' hakoko aku' ike kupunakar:e. īa wa o'ko ' Leimakani oli aku la no ia i keia mele; ■ • "Ke hea mai. nei ka po ia'u—e, Ke o'e. iwai mi k-a' ppua i kuu maka —

ku no au e kupapa me ka makani, 0 u.a makani apaapaa o ka aina, Ke hoopa mai nei ka makani holopopeo, H uwehe ana i ka. lau o ke ko, Paa ko-kea wale o Kohala, i iiala ole au e ke kupuna, I Ke pakika oe ia'u i ke ala o Mahiki, ; I ke ala kupa o'i a kamahele, Hele ka ua me ka makani, Noua i ka maka o ko Waimea kini, Kohu ale hulhua 'la no ka moana, Ka hooukauka i ka ihu waa, Owau nei la o Leimakani, • • Kama no au a Loheloa, j Aohe ioa o ka hana, | . I hakalia ika olelo, j E na'i au i ko ikaika, | Eia au —e —6 Leimakani. I ka pau ana o keia mele a Leimakani i oli ae ai, o la wa ia ana i lele aku ai a ku ana ma ke kahua mokomoka pali ke kua, mahina nohoi ke alo, aohe puu, aohe kee. Iloko o keia wa a ke kupunakane ame ka moopuna e ku nei, he alo no a he alo, eia no na hoailona alii ke lulunā nei maluna ae o laua. He wa keia no ka ilihia i kau iba? ai maluna o na mea apau, na'lii ame na makaainana, oīa% ua ike lakou i na helehelena e kau ana maluna o na mobc? alii e hooliuliu a e hoomakaukau nei ia laua iho, ua hele at noho pono ka ula okooko elike ke ahi maluna o laua. I kela wa i pane mai ai o Hainakolo i ka makuakane ia Loheloa: "Auhea oe, e ka makuakane, e akahele aku oe ike moopuna." wa i huli ae ai ua Loheloa nei a pane aku la m Hainakolo: "E kuu kaikamahine, aohe pela e ikeia ai ka ikaika x kuu moopuna, ka hua ponoi hoi mai loko mai o ko oliia mau puhska, oiai, he hana makamaka ole keia o ka ana ike koa, ke oolea ame ka ikaika iloko o ke kanaka 7 elike me kuu moopuna e ku mai nei' imua o'u, a pela au, ke kupunakane* eku aku nei imua ona. Nolaila, &ok au e hoolohe i kau, e kuu kaikamahine, eia au mamuli © ka ikaika a'u i na'i aku nei ma na kukulu apau o KahikiIna e lanakila kuu moopuna maluna o'u i keia laalaila, kupunakane au nona; aka, i lanakila ole kuu moopuna maluna o'u, a owau ka mea nana e pa'i.i kona po: £- lilo oia i mea kolo malalo o kuu mau kaj>uai wawae i . elike me ke kolo ana a ka elelu kikeke ame 'ka alaila, aole na'u keia moopuna; aohe nohoi" keia he wele mai Joko mai o ka. ohana ikg.ika i loaa mai ai au o Lohf~ loa, ; - '. V • AOIE I