Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 75, 15 ʻApelila 1908 — Masiliona ke Koa [ARTICLE]

Masiliona ke Koa

— A ME — vIaī>-a iio]ia ka IDO ! -18 |Booie»o no Ka Paumai Hopo Olj aie «e &icr.a &ei* MOKUNA IV [HOOMAUIA.] O ku kikala nae o ka moa luahine ke loaa ana i kau laau hilii, a oia wale iho la no kahi mea hiki ia oe ke hana. A ina o oe ke kanaka i hoounaia mai nei au no ka paio ku lakula i ana, alaila, he mea pono ia oe, e ke kanaka opio, e h°ni mua ae oe ī ka mu o ka wahme opio ui e ku pu la me oe. Malia hoi, he ipo no oia nau, alaila, e maikai ana no ka olua anai ihu ana, a pela hoi me na hoopili ana a ko °lua mau lehelehe. Aka, e kala mai ke keonimana i ka hupo o ka'u mau olelo, a pela hoi e ka Iede, e wehe mai oe i ko'u ano opulepule. O oe, e ke kanaka opio, e ku mai nei imua o'u, he oiaio, he wahi ano kulana ikaika kou, a ehke no me ka'u ī olelo mua ae nei, aole e pohole ko'u ili i kou ikaika. Pehea he aa no oe e hakoko kaua i keia wa? Aohe ou maka,u mai i keia ikaika nui au ame kou mau hoa e ike mai la uoko o u? Ina hoole mai oe, alaila, he hohe wale ia ouj a ina e ae mai oe, alaila, he hookomo ana mai ia ou ia oe ih° iloko o kahi e ike hou ole ai oe i na hauoli ana o keia ao^. Heaha kau pane? -E ninau aku au ia oe i keia ninau; O oe anei ke kanaka nunui a ke kahuna o ka heiau Iaahia o ko Helene nei akua, i hoounaia mai nei e hakoko me ke kanaka koa e loaa ana ia oe ma keia wahi? Owau ua kanaka Ia i lohe oe, e ka opio, wahi a ua nu nui nei i pane mai ai me ka hoomau ana mai hoi i ka olelo ana: "Ua makaukau anei oe no keia hakoko ana?" Ua makaukau loa au e hoolilo aku ia oe i iole i mea paani ia i ka waha popoki. Nola ila, e ka lapuwale nui, o kou ikaika au i hoonana mai nei ma kau olelo, ua hiki loa ia'u ke hoolilo i mea ole loa," wahi a'u i pane aku ai imua 0 ua nunui nei. I ka lohe ana mai o ua nunui nei i keia mau olelo a'u 1 hoopuka aku ai, akaaka hou ae Ia oia me ka leo nui pahenehene. A ku maoli nohoi keia ano hana a ua kanaka 'la i ka hoonaukiuki. Alaila, pane mai la ua kanaka nei ia'u:] Ua makaukau au no ka opa ana aku i kou kino ano wahine, e kena wahi keiki omo-waiu; aka, pehea la kou makemake no ke ano e mu o īa ai kou ola mai īa oe ae ma ka Iawelawe ana'ku a kuu lima. Ma ka pahikaua paha, a i ole, ma ko kaua hakoko maoh ana paha ehke me ko'u kuleana i hoounaia mai nei ia nei. E hai mai oe e kahi keiki i kau kulana hakaka i makemake ai e paani aku au ia oe." Ua Ioaa iho Ia ia'u na huaolelo kupono e pane aku ai ī ua kanaka nei, nolaila, pane aku Ia au iaia ī ka olelo ana aku: "Aole o'u wahi kanalua iki, ua heluia kou ikaika ma ka papa ekahi o na poe ikaika mawaena o na holoholona o loko nei o ka ulul|au. Aka, ua'hiki nae i ka noiau o ke kanaka naauao a piha hoi me ka ikaika, ke hoonawaliwali i kela.ikaika ou a lilo i ihea hookauwaia malalo o ka noiau o ke kanaka piha akamai. "Nolaila, i hai aku au ia oe, he mau mea like wale no ia'u ke kulana hakoko ame ka oi o na mea kaua. Aole no ^ nae he hewa ke hoao mua kaua ma na oi o na mea kaua i keia wa." "Pone — maikai — hauoli;" wahi a ua kanaka nei i pane mai ai me he pupule la ke ano, ame ka lelele ana ae hoi I ' 'k '* '• •

i:una, a pa'ipa'i ae la i kona mau lima. Alaila, lalau iho la oia i kana pahikaua nui, a unuhi ae la mailoko ae o ka wa-hi. Elike me ka hiki maalahi i kekahi kanaka ke oniu ae i kekani pauku laau liilii ma kona lima, pela ka hiki maa- „ iahi i ua Nunui nei ke oniu ae i ua pahikaua nei ma kona hma. A pau kana hooniniu ana i ua pahi la, ka'ika'i ae ia oia iluna a nana iho Ia ma na papalina o ua pahi la, a pela hoi ma ka maka, me ka hoopapa ana iho o kona manamanalima n'ui, elike roe ka hana a ke kanaka e makemake ana e ike i ka oi o kana pahi umiumi. ( ) kela pahikaua a'u i manao ai, he eono a he ewalu paha kanaka na lakou e kaikai. alaila, hiki; ua like ia me he wahi pahi pelu la rua ku iima o keia kanaka. I La pau ana o ka hoopapa ana o ka manamanalima nui o ua kanakainei i ka maka o kapa^pahi. ua hoihoi hou iho la oia ī ua pahi nei iloko o ka wahi. Alaila, huli mai la oia a kamailio mai la ia u i ka i ana mai: , 1 a ma la no oe^ e ke kanaka opio hupo i ka nui e ko u īkaika. X hai aku au ia oe , aole hiki keia pahikaua ke ka in:a i ae e pa kanaka eha. He hiki apuepue i na kanakae ivma; , ikalka hulia o na kanaka ewaln, o ia ka-ikaika e hiki hoio leo ai keia pahi ke oniuia, me ka maalahi, elike me ka u i hana ae nei. A ma ia aho e hiki ai ia oe ke hoomaopopo mo e ke kanaka opio hehena. o ka ikaika o koJu mau io uala, ua like no ia me ka ikaika o na kanaka oolea he ewalu lakou nui * J 1 J3r O ke ku ana o na Kalahu a puni ke Teritore, kekahi o na alahele e holomua ikaika ai ka Aoao Kalaiaina Kuokoa nome Rula, a e apo ai hoi i na kanaka apau iloko o ka aoao kalaiaina oiaio o ka lahui Hawaii. Mamuli o ke ohohia nui o ko makou mau hoaloha oiaio e noho Ia ma ka aina o ka ehaeha ma ka Mokupuni o Molokai nui a Hina no ke kukulu ana i ko lakou Kalapu, ua hoouna mai la la- • kou i kdia kope malalo iho no ke pa'i ana i 200 kope. Ua ae ko makou mau keiki pa'i e hana no ka pono o ka Aoao Kalaiaina me ka uku ole, i na kauoha apau no na balota e hoouna ia mai ana ma ke keena nei, elike me keia ame kekahi mau hoololi paha. E hoouna koke mai na kauoha mamua ae o ka manawa kupono.