Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 73, 14 ʻApelila 1908 — Masiliona ke Koa [ARTICLE]
Masiliona ke Koa
— A ME — \ ka Liio ! • . , ■ y' 13 Aooleio ao «a Fauaj5i Hopo Ol» a-se *3 feiosa «eia MOKUNA IV [hoomauia.] Ike ae la au ia Aremana ame P^pine e u-hoomakau-kau ana i ka Iaua mau kaula kakaka ma ka o mau ana iho i «a pua pana ma na kaula o ka Iaya mau kakaka. Oiai, ka ilio a ka nunui i holo mai ai me ka ikaika, o ka wa ia a Guisiuma i oili aku ai mai kana wahi e ku ana, » * a lele aku la oia me ka mama loa ame ka hikiwawe loa nohoi. Hoko o ka wa pokole loa, ua paa aku la ke kani-ai o ka ilio a ke kanaka nunui. Ua hoomaka ae Ia ua ilio nei a ka nunui e ka-ka ae i kona a-i me ka ikaika loaJ e hooikaika ana ia e hemo mai o Guisiuma mai kona a-i mai, eia nae, ua lilo kana'mau hooikaika ana i mea ole loa ia Guisiuma. 4 i Ke nana la ka nunui mai ka piha hauoli o kona mau nanaina, me he mea la he hana lealea loa ia ī kona noonoo ka hakaka ana o na holoholoha elua, ehke me ka makou īho ame kana ilio. Ēlike me ka pipili o kekahi pupu maluna ō kekahi pohaku, pela ka pipili o ua Guisiuma nei ma ke kani-a-i o ka ilio a ke kanaka nunui. Ua lele ae la ua ilio nei a ka nunui ma o a maanei, me ke ka ana o kona a-i e malele a hemo ae o Guisiuma; aole no nae he wahi mea a hemo. I ka ike ana o ka nunui i ke kulana pilikia o kana ilio i ka iliō a ka puulu kanaka malihmi i halawai ai oia, ua ha pai ae la oia i kana newa iluna me ka oniu ana ae me ka ikaika, a me he mea la e uhau ana oia i ka ilio a na malihi ni, oia hoi, o Guisiuma. He oiaip, ua holu aku la oia i ua newa nei ana maluna * o kino o ka ilio e aaki paa ana i ka pu-ana-i o ka holoholona. Eia nae, mamua o ka pa ana'ku o ke kmo o Guisiuma i ka hauna laau newa a ka nunui, la wa i ka ae ai ke poo o ua ilio nei i ke kino nui puhuluhulu o kona hoa paio a lele ana i kahi e. A iloko o ka wa pokole loa, ua lele ae la ia a paa ae la ka lima akau o ka nunui, oia nohoi ka lima i uhau iho ai i ka laau newa ana. Ua paa ae la ka lima o ua nunui nei i na niho o Guisiuma; a ia wa i kahea aku ai o Masiliona i ua ilio la; "E Guisiuma, e hookuu oe i kena kanaka, i hoa kanaka kona e paio ai.'t He mea^oiaio, ua hookuu aku la o Guisiuma i kana nahu ana i ka lima o ka nunui. A ia wa nohoi i pahemo iho ai mailoko iho o ka lima o ua nunui la kana laau newa. Nana iho la ua nunui nei i kona lima ma kahi i paa aku ai na niho o ka ilio malihini, a ike aku la o Masiliona ma i ka mino aka ana iho o na papalina o uā nunui nei. A mahope nana mai la ia i ka puulu o rfa malihini, a, hoomaka mai la oia e akaaka me ka leo nui a pahenehēne nohoi; "E na wahi keiki paani me na pua pana, he mau mea aha kena a olua e hookeikei mai nei imua o ko'u alo. Ma nao^anei olua, he mau pua ka olua e hiki ai ke hoomailuhe'u mai i ko'u kino? E aho paha ke aki a ka makika, he pohole iho ko'u ili mamua o kena mau wahi pua pana a olua e milimili mai'la. Ina he makemake ko olua e ike i ka oiaio o ka'u mau olelo i hoike aku la ia olua, e hookuu \ mai olua i mau pua e kii pololei mai i kuu mau onohi maka a e ike auanei olua e na wahi keiki, he mea apo-apo lima walp ia aku no ia mau mea e a'u," wahi aua kanaka nunui nei i pane mai ai. Ma ka olelo Farani maopopo ua kanaka nunui nei i
kamaiho mai ai; a ua hoopahaohao loa ia hoi ko'u noonoo no keia mea. Ua ike ae la au ia Papine e ka'ika'i ae ana i kana pana, a, anehe ae la e ki aku i kana pua i ke kanaka nunui a, ia wa au i papa aku ai ia Aremana me ko'u anehe ana ae e hoopuka aku i kekahi mau huaolelo. Aka, ua lele e aku la ka pua pana a Papine me ka hikiwawe loa. O ka mea kupanaha hoi, ua apoia mai la ua pua pana nei e ke kanaka nunui me ka palamimo loa; a, akaaka ae la oia me ka leo nui a piha hehena hoi. Ua wawalo ae la o loko o ka ululaau, a oia mau wawalo ana, ua like loa me na leo kupinai he mau tausani ko lakou nui e loheia aku ana. Alaila pane mai la ua kanaka nei: "Kiola hou ia mai ua pua au, e kahi keiki ike ole i ka pana pua." U a mino aka iho la au ia wa no keia mau olelo hoomakeaka a ua kahaka nunui nei i pane mai ai ia Pāpine. O kahi Papine nae, he keu aku ka nui o kona huhu ame kona hoonaukiuki i ke kanaka nunui. Ua hoolale hou ae la ua wahi Papine nei e onau iho i pua hou ma kana kakaka no ke k i hou ana 'ku i ke kanaka nunui, aka, pane mai la-ua nunui nei ia'u. E aho paha oe, e kena wahi keiki ai-waiu mamua o kela mau wahi bebe e milimili mai la i na pua? Aka, he kanaka ike ole nae oe i ka lawelawe ana i ka pana pua. O kahi laau hiki ia oe ke milimili, oia ke kookoo hao kila kumumu.