Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 72, 10 ʻApelila 1908 — Masiliona ke Koa ME Ingauolia ko Lpo! MOKUNA IV [BOOMAUIA] [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

Masiliona ke Koa ME Ingauolia ko Lpo! MOKUNA IV [BOOMAUIA]

Mahope īho, pane aku la au ia Aremana ame Papine, he make loa au e ike lihi aku i kela kanaka nunui i haiia mai nei la maua, o ko'u kanaka aku ana ia e hakoko pu ai ma ke ano kulakula'i. Ia wa i hane mai o Aremana ma ke n01 ana mai ia'u e hoike aku au iaia i na mea apau a ke kanaka Helene i hoike mai ai ia'u. Ua hoike aku Ia au īaia i na mea apau a'u ame Maga noha ī lohe ai mai ke kanaka Helene mai: A i ka pau ana 0 ka'u mau olelo, pane mai la o Aremana: Ua ike au i kou ikaika, e kuu haku, ma ka oniu ana 1 ka pahikaua, ka hoolele ana i ke laau ihe, ame ka awala ana i ke ko'i kaua; aka, aole au i ike i kou makaukau ame kou īkaika ma ke kulakula'i ana. O kekahl, aole no ma ka nui kohu pah kuahiwi o ke kino e manaoia ai ka ikaika 0 ke kanakai a°k. Aia ma ke akamai ame ka makaukau 1 ke ano o ka olepe ana ae i ka hoa-paio." Ia wa ī puiwa ae ai makou apau i ke pa'i ana ae o ua wahi Aremana nei i kona pepeiao akau, me he mea la ua komoia aku kona pepeiao e kekahi mea lele makalii. Alaīla, ninau aku la au' iaia me ka uumi ana iho i ko'u aka: Heaha keia, e Monesiu Aremana?" Pane mai la ia ma ka olelo ana mai: "Eia hou no ua an° ™lau hoopohala nei au, e kuu hakn? Aka, he mea'ole ■a īa u; a e hai aku au ia oe, penei; he mau kapuai mama 0 kekahi holohoIo„a ka'u e lohe nei, me he mea la he mau kapua, ,a „o kekahi, ilio. Eia oia, ma ke kukuln hema kah, , holo mai^ai. Ke manaoio loa nei no au, o Guisiuma iho ae keia." Ua hooku'iia mai la ko'u noonoo e keia mau olelo a ua wahi Aremana nei, oiai ua ake ino loa au e hui hou me kuu īho a hoaloha nohoi oia o Guisiuma. A ina he oiaio ' a Aremana 1 koike mai la ia'u alaila, e hauoli ana au. Aole i liuliu mahope iho, lohe aku la makou apau i ka hae ana mai o ua ilio nei. Lohe aku la makou, o ka Ieo no la o Guisiuma. Ua nui ko'u hauoli ia wa. e hui hou ana ka hoi au me kuu hoa pili. He aneane hapaha hora mahope iho o nei lohe ana'ku a makou i ka hae ana mai o ua iho Guisiu'ma nei, aia hoi, hoea mai la oia ma kahi a / makou i hele aku ai. Ua kokoke loa makou e komo aku iloko o ka ululaau. Holo mai la no ua ilio nei a lele mai la iluna o'u me ka piha hoihoi loa. Honi mai la oia i kuu iima. Ia wa' lke ino ia au he palapala ua hoopaaia malalo ae o kona a-i. Lalau iho Ia au i ke kaula i hoopaaia ai ua palapala nei, e wehe ae la a hemo. O ka palapala keia, wahe ae la au a nana iho la. * f O ka mea mua a'u i nana iho ai, oia ka mea nana ua palapala Ia i hoouna mai ia'u; a ike iho la au i ka inoao kuu pokii mahoe, o Don. Roderigo de Masana. Ia'u i nana iho ai i na olelo o 'oko o ua palapala nei, ike iho la au, aia oia ame kona mau mokukaua ke holo kiei la no na mokukaua powa, na moku hoi i hoopilikia nui i ko Sepania oihana kalepa moana. E hoike an^ nohoi oia, he kanaha ka nui o ko Sepania mau mokukaua, ma ia mau kai; a he kanakolu niau moku mai itaha mai; a he umikumamalima hoi mau mokukaua mai na kaiaulu hema mai o Farani. Ua like me 75 ka^iui o na mokukaua Europa. O ka nui o na mokukaua powa, aia ma kahi o elua haneri a oi aku, aka, aole nae i piha ka haner; o na mokukaua nunui a eolea maoli. .

^ mau moku apau, wahi a ua palapala nei i hq- . ai, aia lakou malalo o ka mana o kekahi kanaka i kapaia ke Kahuna Kiekie o ka heiau o Zeuma; ka mea a'u i lohe waleai, oia ka mea e hoala nei i ke kaua huliamah i maloko o ke aupuni o Helene, kahi au, e ko'u hanau mua . i hele aku nef e Iilo i alih'ikaua nui. Eia mai ka kaua ilio aloha, oia o Guisiuma, a oia ka'u elele e hoouna aku nei e iavve " ' 1 ---a palapala a loaa oe. O kou wahi e loaa ai iaia aole au i ike, oiai ua loaa mai ka lohe ia'u mai ke kulanakauhale alii mai, ua nalowale oe ame MaganoIia mai loko aku o ke kulanakauhale. Aka, ina loaa oe iaia, e nana oe ■ keia palapala, a e hoouna palapala mai oe ia'u ma ona (Guisiuma) la. E hoike-mai hoi ia'u i na mea hoi ✓ au 1 makemake ai ia'u e hana aku no kou pono ame ke aupum. He mea oiaio nae, aole o'u kuleana ma na haunaele kuloko o ka ama, na ke aupuni no ia mau mea e homalu. ua heluhelu iho la au i na mea apau o ua palapala nei, mai ka mua a ka hope, a ua hoomaopopo iho la au ia mau mea. Ua hoike aku la au ia Maganolia ame na wahi hoaloha o maua i na mea apau a Don Roderigo i hoike mai ai maloko o kana palapala. U a komo aku la makou iloko o ka ululaau, a ia wa i ike hou aku ai no makou apau i ke ano e ana ae o Aremana, a hae ae la hoi o Guisiuma me ka leo nui e hoowawalo^ana ia loko o ka ululaau me ke kupinai nui; a pe iho la ua ilio nei ilalo.