Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 61, 26 March 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki hou [ARTICLE]

Me na Pomaikai o ka Makahiki hou

Na Palapala a na Makamaka. « O kau palapala e Mr. W. P. Kahale o Kailua, Hawaii, e hoike mai ana i ka hui lokahi o na kanaka Hawaii o Kona, ua hoi mai na, poe Demokarata ame kekahi poe i manaoia he Repubalika a ka aoao Home Rula, a ua lokahi hoi oukou no.ka haawi ana i na kakoo ia Kahiliaulani ma ke ano i mohl> Elele na ka lahui, ke kanaka i ikeia kona naauao ame ka hopo ole no ka paio ana i ka pono o ka la„hui popilikia, imua o ka Papa Ola, ke haawi nei makou i na ■mahalo nui me ka hauoli no keia ikaika i Ioaa ia kakou ma laila. Ke pahola pu aku nei nohoi makou i na hoomaikai nui ia S. K. Maa, no kana leta e hoike mai ana i ka piha uwila mau o na Home Rula oiaio o Hawaii, elike me ia e ike ia aku nei i keia mau la ia Keolanui ma. Ua lawelawe ia na hana Kalana me ke kaulike, aole hoi ma ke ano hoov kae ili. Aohe hooulu ia o na manao alakai Demokarata a Repubalika aumeume malaila, he hookahi no wai o ka like ma ke ano Home Rula. O keia ke kulana kalaiaina maikai e hikS ai ke hanaia ka pono o ka aina ame ka lahui me ka ulu ole o ha paonioni haunaele. O ka noho lokahi o na mea apaū, ua oi aku ia mamua o ke gula maemae. — "Nani wale ka noho lokahi ana o na hoahanau;" wahi a ka Buke Nui e a'o mai nei ia kakou. O keia ke kulana kalaiaina pookela a na Home Rula e alako nei i ka lahui, e kapae ke kuee — hoi mai kakou apau i Home Rula. Aka; mau ka mahae o na Demokarata ame kakou, pela no e mau ai ka ulu o na kuee, e lilo ai na hana no ka pono o ka lahui i mea epa wale ia. E nana aku i na hooiaio no keia manao; ma ka wa a Hon. H. M. Kaniho i lawe mai ai i ka Bila Kanawai e hoopau ana i ke Kanawai Hoohuoi Ma'i Lepera ma ke kau Ahaolelo i hala, ke kanawai hoi nana e ulupa nei i keia lahui. Mamuli o ka uuku o na Home Rula ma ia kau, ua umi maoli ia keia Bila Kanawai e na poe Repubalika Hawaii ma ia kau. Aohe nana ae i ka pilikia ame ka poino o ko lakou mau hoa lahui, aka, o ko lakou mau pono iho ame ka pomaikai o na waiwai kalepa o ko lakou mau haku, ka lakou i hana ai. Ahea kakou ao kanaka e ka lahui i keia mau hana make a īpoino? E kapae ka hookuli, a e hoolohe i ke a'o a na Home Rula, i ola. O ka pahola like ana o keia kulana kalaiaina a puni ke Teritore o Hawaii nei, oia ke alahele e loaa ai ka maha j ka lahui. Ua loaa pu mai nohoi na leta ia makou mai Maui mai; e hoike mai ana i ke ala like o na kanaka malaila e paa i ka Home Rula. Ua hoike mai hoi o Huewaa o Kipahulu, o ka Home Rula wale no ame ka Repubalika ka ikeia malaila, aohe ikeia o na Demokarata. He kakaikahi loa lakou ma kahi mau apana e ae, a me he mea la e kuikah£pu mai ana lakou me na,Home Rula. Me he rnea la, o ke kumu nui o. keia nawaliwali o na Demokarata malaila, mamuli no ia o na hana hoopili wale mahope o na

Repubalika, a hui pu nohoi me ka haalele ana o Kini i ka noho lunahoomalu ana, a o kekahi nohoi, aohe kokua o na poe oia ahahui i ko lakou aoao ma na hana e holomua ai, pela ka lohe ia mai. Ua hoea kino mai o Mr. Kaaipolani o ka mokupuni o Kauai-o-Manokalanipo imua o makou i kekahi mau la i hala ae a hoike mai la ia makou i ka ikaika o ka manao o na kanaka o laila mahope o Kahiliaulani. Aohe o Iakou puni wale i na a'o lalau a kekahi poe, hookahi no mea nui ia lakou.e nana ai, oia na a'o naauao a ka nupepa Kuokoa Home Rula e hapai ana i ka lahui iluna. A o kahi mea i maikai loa ai ka hana ana a ko Kauai poe, oia no ke a'o aku o kahi i kahi a loaa ka ike ame ka makaukau, a o na poe apau o kekahi mau aoao kalaiaina e hoea aku ana imua 0 lakou, aole e nele ko lakou haawiia mai i na ninau like ole e hiki ole ai ke pane, me ka hoopaapaa pu ia mai a hiki 1 ka hoka ana a holo. He nui na Repubalika i hoohokaia e ka makaukau olelo ame ka ike kanawai o keia poe. A no na Demokarata aohe o lakou ikeia malaila, pela ka lakou hoike. A ina no e hoea aku anaia poe malaila, aole no e nele ka paio ia mai a hiki i ka holo ana, a hoka nohoi. He nui na lefti i loaa mai ia makou, e hoike mai ana i ka piha nauki i na waha olelo Repubalika, no ko lakou hana ole i ka pono o ka lahui iloko o keia mau kau eha q ko lakou lanakila ana. Hookahi mea i ikeia, o ka hoopoino i ka lahui, a hoopomaikai i na poe kalepa, a o ka hele iloko o rfa ahaolelo e kula'i ai i na bila maikai a na Home Rula, a o na bila ino a lakou, koho lokahi ae la. Ua kapae iki makou i "ka hoopuka ana i keia mau palapala a na makamaka no kekahi mau kuia a makou i ike ai, aia paha a loaa ka wa pono, ke pau na hemahema i ka hooponopono, alaila, hoopuka aku. Ma ka hakilo pono ana aku i keia mau manao o na makamaka, ua hiki no ke ikeia ma ka akioma ana, aia moku o Hawaii Nni-a-kea ke paa ia la e na Homp Rula, a hoopili pu mai na wahi Demokarata kakaikahi, a o na Repuhalika ma kekahi aoao. Ae; a, no na Hono kaulana hoi a Piilani, ka heke o na moku nana i ahai ae ka lanakila i ke kau koho Kalana mua loa o ke koho ana he poe Home Rula wale no, ke ikeia aku nei no ka oni like o na Repuba lika me ka Home Rula, a he kakaikahi loa na wahi Demokarata, i aneane loa e kakoo mai i na Home Rula, aia no nae i ka lakou wahi e lele ai. A no Kauai hoi, ka aina i ka auwai hoola a ka menehun, he ikaika na Repubalika ha ole, a o na Home Rula nohoi ma kekahi aoao, a nalowale \ na Demokarata aohe ikeia. A no ka mokupuni o Hina., ma keia hope akn makou e hoike aku ai. He nui ko kakou manaolana malaila. No Honolulu nei, he oia mau ka onipaa o na Home Rula, a no kekahi mau Repubalika ame na Demokarata, eia lakou ke ku nana mainei me ka makaukau Ioa e apo mai i ka Home Rula. Ae; he auhulihia keia o na Repuba lika mamuli no o ka lakou mau hana aloha ole. Aka, e hi linai aku Iaia, i ^a mea nana e hoohuli mai i na poe naau paakiki, a loaa ia kakou kajlanakila. I >