Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 56, 19 March 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki hou [ARTICLE]
Me na Pomaikai o ka Makahiki hou
f jgasiliona ke l\oap • — A ME — • \ ^lao^aiiolia ka Loo ! ■»8 «ooieie do «a Paaaai ,Hopo 0i« ai:e se hioua te;« MOKUNA IV "O Maganolia, ua palekana oia i keia wa, a o Auria, ua paa hou oia malalo o ko kakou malu. He elima haneri koa aupuni i hele mai nei me makou, a ua paa mai nei o Auria ame kona poe ia makou ia lakou i huli hoi ae nei mai keia wahi ae nei. Ia kakou e huli hoi nei, e halawai aku ana kakou me kau Maganolia aloha, ka wahine puuwai hao kila o Farani. * "O Auria ke alakai o na poe hookahuli aupuni, aka, aole nae oia ka mea e pue nei e loaa iaia ka nohoalii o Helene nei. He kanaka okoa no ia. O keia hoaloha ou e hele pu nei me kaua, a o ka mea hoi nana i haawi mai i na kokua ana he nui no kou palekana, e kuu haku, aole no oia i ike i keia mea nana e hoala nei i keia hana eleele loa. "O ke kanaka i hoehaia ai e oe i kekahi po i hala ae nei, aneane ekolu la i kaa hope ae nei, oia wale no ke kanaka hookahi i ika i ka mole o keia hoonee hookahuli aupu ni Moi. O kahi ou i laweia mai ai a hoopaaia ai oe; a lawe loa ia mai hoi oe ia nei, o ka helu eono ia o na pa kaua o keia poe kipi. A o Auria, oia ka alihikaua o keia pakaua. O kou mau hoaloha apau, o lakou ia e hoopuni kiai mai la ia Lede Maganolia. "O ka la a makon i haalele aku ai i ke kulanakauhale alii, a hookolo mai la mahope o kou meheu, malalo hoi o na alakai ana a keia hoaloha ou, he la i ala like ae ai ko ke kulanakauhale apau me ka piha inaina. A ua lilo hoi oe, he mea kamailio nui ia e na kanaka o ke kulanakauhale, no kou wiwo ole ame kou maka'u ole. "A ke manaoio nei au, ua lilo keia hana ana au, oia hoi, kou aa ana e hele hookahi o oe wale iho no, i mea e omau paa loa ia mai ai ko ka lahui paulele ana maluna ou. Aka, e kuu haku, e makaala loa oe ma keia keehina hana au i hoomahui iho la i ka hana ana, no keia mau mua aku. Aole hoi i liuliu ka makou hele ana aku, ua hoea aku la makou i kahi a kuu Maganolia e kali mai ana ia'u, a pe Ia hoi me ko'u mau hoaloha, oia o Kahilaka, ke Kapena Italia, ke Kapena Helene ame kekahi poe e ae he nui. Oiai makou e akoakoa ana ma ia wahi, ua hoohikilele ia ae la ko makou mau noonoo i ka hoea ana mai o kekahi kanaka elemakule; a ma kona mau ano apau ma ka'u hoomaopopo aku, he kahuna ia no na heiau o Helene. He mea kupanaha hoi ko'u ike ana aku i na kanaka Helene apau i ka lele awiwi nui ana mai luna iho o ko lakou mau lio, a kukuli iho la lakou apau ilalo imua o ua kanaka nei, me he mea la e hoomana aku ana lakou iaia.
No'u iho ame kuu Maganolia ame na poe apau mal ka aina kumupaa (continent) mai o Europa, ua nana aka la makou i ua kanaka nei me ko makou houpo i hoopihala e ka ilihia no ua kanaka nei. He oiaio, aia ma na helehe.--lena ame ke kulana o keia kanaka, he ano kapukapu laa— hia no ke kau ana maluna ona. Ua namunamu ae la ua kanaka nei he mau huaolelo pohihihi, a, ano e; aia wa i huli mai ai oia a nana mai la ia'u ame Maganolia. He elima minute paha ka loihi o ka manawa ana i nana mai ai, aia hoi, hele mai la oia a ku iho> la mamua pono o'u alaila, kuhikuhi ae la kona lima akau i ka ponaha lani; a hoopuka mai la oia i keia mau huaolela i ka i ana mai: "E Masiliona de Masana, ua pakele oe mai loko mai o ka'make i upu ia ai nou e ka manao ino o na keiki a kanaka. Aka, mamuli o ke aloha o na akua ia oe, ua hoopahuaia ko lakou mau manao ino. Ae— *-ua pakele oe mamu li o kou hei ana i ke kipuka ili a kou hoaloha oiaio. Anor e hoolohe mai, e kuu keiki, ua hooholo na akna o Helene nei, e hoi oe ame kau wahine nei, ame elua mau kanaka ou oia hoi, na kanaka akamai loa ou elua i ka pana pua malalo o ka'u malama ana. A ua ike ko Helene nei apau, aohepuuwai eleele e hoea i ko'u wahl ke ole au e ae i ka hiki ana oia kanaka ma ko'u wahi. Ma ko'u wahi e hooneeaku ai oe ijna ha.Ha e anaiia ai na enemi o ka nohoalii o» Helene nei. "Ano," i hoopuka ae ai ua kanaka kamahao nei ia huaolelo; huli ae la ia a nana aku la i na kanaka Helene ekukuli ana, a pane aku la oia: "E ku ae oukou iluna. E kau maluna o ko oukou mau lio, a e hoi aku no ke kulanakauhale alii me na poe pio i loaa ia oukou. Eia au ke lawe nei i ko oukou alihikaua no ka malama ana iaia no ka manawa. A e hai aku i ka Moi, ua Alahabera, ke Kaula o na Pae Kuahiwi o Urarfia, aole oia e hopohopo no kona nohoalii, nokamea, iloko o dekana la (oiahoi, 10 la he anahulu ma ka helu Hawaii) a anaiia no na poe kipi mai lun&i aku'o ka ili o Helene." "A o oukou hoi, e na kanaka Europa," wahi ana i 'hu li mai ai a kamailio mai la ia Kadilaka ma, "e hoi oikois no ka halealii e ai e inu a e hauoli ko oukou mau naau,. E hoomanao oukou, owau ka mea nana e paa nei i ke Kl o ke ola ame ka make o keia aina." Ua hele mai la kuu hoaloha Helene a haaawi mai (a I kona aloha ia'ū, me ka olelo ana mai: "E kaawale ana kaua no ka manawa. Aole hoi ne ka wa pau ole, a ike hou no kaua i kahi ame kahi. Ke Iat'na nei ko'u manao iloko o ke āekana la mai keia wa aku u. hui hou kaua iloko o ka hauoli. E hele oe me ke kanaka Helene, ke pookela loa o na kanaka hemolele ma keia aīne holookoa a puni." v Ua aloha pakahi mai la ko'u mau hoaloha apau ia'u, ' a pela nohoi ia Maganolia ame kuu mau wahi kanaka, o Aremana ame Papine.