Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 52, 13 March 1908 — Pehea e Loaa ai ka Pono ia Kakou? [ARTICLE]

Pehea e Loaa ai ka Pono ia Kakou?

9 O kela kuko lalau o na wa i hala me na olelo hoonuinui e paha ana, aia kakou a.hui me Amerika, nui mai ka hana ame ke dala iloko nei o ka aina, nui na moku ukana e komo mai ma Puuloa, he hao kapala wale no ko ke dala no ka nui loa; he mau moeuhane palaualelo loa ia e ikeia nei i keia wa. Aohe wa ilihune loa o na kanaka elike me keia, eia ke hele maolj nei kekahi poe e ohi i na nanahu helelei o ke alanui, na wahie, na omole, na eke mauu, a pela aku, a kuai aku la no na wahi keni keni liilii i loaa ai kahi ina'i e ola ai. Hele ae nohoi ma na ha na uwapo, he laki ka loaa o kahi la hana hookahi, he nui loa iho la ia. Auwe; ka pilikia! He poe ike pono makou, aole keia he poe ona rama e olelo ae ai, i pilikia no ka uhauha i ka rama, elike nohoi me kahi poe haole inu rama. Eia ke ulu mai nei na hana ino iloko nei o ka aina i jieia wa, a he nui aku koe o na hana powa, elike me kahi mau wahi o Amerika. Alaila, aia iho la ihea ka nui o ka hana ame ke dala a na Kepuhalika e haanui nei? E ahu ana! Pehea no e loaa ai, ke hoouna i ka Elele Hepuhalika hoopi limeaai mahope o lakou nei; o ka lakou nei mea e kauoha ai, oia kau e hana a'i uo ko lakou pono? A no ka ne e nui, ua onou aku la i ke Keikialii e hooikaika i na papu kaua no Hawaii nei, i ae mai ai o Amerika a loaa ke dala. O na haole kamana ke pomaikai ame na lako kuai ame na papa a lakou nei i ka papu, a o keaha iho la ka na kanaka, — o ka hoolilo ia aku anei i mau koa ame na wahi hunahuna palaoa helelei . \ Mai kinohi mai a hoikeana, aole i ikeia ka ke keikialii noi ana e loaa na aina hookuonoono i na Hawaii ma ke Kan^wai Amerika. Aole nohoi he mau kupiuhana ano nui e pono ai na kanaka. Aole i haiolelo imua o ka Hale. A o ka alaala palu i loaa, oia|ka hoopau ia mai o ka olelo Hawaii ma ko kakou aha ole!o i keia mau makahiki ae, A pehea iho la la, i hiki ole ai i ua Repubalika nei ke noi aku e hoomauia ka olelo Hawaii elike m^ ka Wilikoki i hana ai? He oiaio, aole kakou e ola ke koho i na elele hoopilimeaai a maka'u wale no ka hele ana i Amerika, aia wale no a he kanaka koa a maka'u ole elike me Kahiliaulani, ka mea liiki ke haiolelo naauao me ka wiwowiwo ole. A nana auanei e hopika jka hou no ka hoomau ia ana akn o ka olelo Hawaii ma na paia o ko kakou Ahaolelo. Ka Home Kula 1 « •