Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 46, 5 Malaki 1908 — Okoa ka Olelol Okoa ka Hanal Ku mai ko Kino paa i ka Ole —A he Oie wale no Kai Ko Waha ! [ARTICLE]

Okoa ka Olelol Okoa ka Hanal Ku mai ko Kino paa i ka Ole —A he Oie wale no Kai Ko Waha !

Ia makou i hoani aku ai ma ka pule i hala i ka hoa o ka "wili" wahine, elike me ka hoani ana i ka welu ulaula imua o ka maka o ka bipi ahiu a hoomaka mai e piena, pela no kela hoaloha wahine o Mr. \1 alaka i lnailuku naaupo mai ai me ka maopopo ole. Ma ke kamailio, he ikaika me 1 e makani puahio hio 'la, aka, ma ka hpopakele ana ae ia WalAka ka mea n«na i hoopomaikai ia laia. a ikeia ae nei e na kanaka; he lohi loa ame ka nonohue. aloha ole maopopo. He mau olelo pololei loa kela a W alaka i h*- i ia mai a( ja niakou e ke kiai nana i kii aau iai t. La nui niaoii ke dala i loaa i kona mau haku. aole nae he kokua ia aku ona- Ua oi aku ka maikai o ka hoolilo ana ap i ke (lala no ka hemo o Walaka, mamua o ka hoolilo ana i ke dala no na manao hooka m emae a hoowalewale iloko <0 na. nupepa, no ka haanAi wale iho no i ka aloha i ka opio Wa la,ka, ka momi'makamae a ka lahui, aole nae he 'nana aku i ka hana aloha oiaio. O ka olelo wale iho no anei i ke aloha — nui ke aloha — aol-e nae he kokua aku, he aloha anei ia? Aole. Aole loa. No na Home Hula, ina he alahele kekahi e Iotya mai ai ka ae oluolu ana o ka Papa <Ua īa \\ alaka e lapaau i na lepera o Kalawao, a ae o Walaka e kakauinoai ka aelike, ua makaukau loa o Kahiliaulani roe kona Mana Hooko rae na lima aloha e hopu aku ia Walaka, a hapai hou ae iaia iluna imua o na maka 0 ka lahui. Aka, ke minamina nei kakou i ke aka, aole ka mea kino maoli. rTa hala loa ka wa pono no ka Papa Ola e ae h<>u mai ai. Mamuli wale no oina a o kuhihewa a kela hoaloha wahine i loaa mai ai keia pilikia, a o Walaka nae ke auamo i na ko'iko'i oia hana. Ua hoike mua aku na alakai lahui Home Rula i ka pilikia o ka ae ole ana e kakau i ka aelike. Aole loa e hiki i ka laikini oka hoaloha kane ke hoopakele ia Walaka mai ka hopu ia ana no ka lapaau laikini ole me ka ae ole o ka Papa Ola. Aka wahi a ka hoa wili wahine: "O! Aole loa e hiki ke hopu ia o Walaka malalo o ka laikini o kuu kane. He 6koa loa ua ma'i 1 hoomaluia e Papa Ola ma ke kanawai, oia na ma'i lele ame na ma'i laha." A pehea iho la keia e ikeia nei no W^alaka? Aole anei ua pololei ka na Home Rula olelo? Heaha ka waiwai o ka ohikau a hapuku wale uo i ka olelo me ka ike ole i ke kana wai? H6*"mau hana wale uo ia e hookomo aku ana iloko o kapīlikia. Ke minaipina nui nei makou i ka ae ana o ko makou mau lima hana, na keiki pa'i pālapala, e hoolauna ia oe me Walaka no ka wa mua Ioa ma ko makou keena nei, mamuli o kou uhai mau ame ke noi mai me n® olelo pahee e hoolauna ia oe, oiai kela mau la au e poalo mau ana i o makou nei no ka wehe ana i na halawai; ina me neia, n°le loa e loaakeia poino ia Walaka A penei, ua hoomaka koktf ia na iawelawe l/paau ana maluna o na ma'i popilikia o Kalawao. He keu keia a ka mea walohia. Elike no me kau i lio.)le ai no ba l10Pn °-le la 0 ^ a'aka, pela no/oe i l^oole ai ma ka nupepa hao e, aole na ol .a i a'o o Walaka e hoole i ke kakauino» ana i ka aeliae, nana no; aka hoolaha mai no nae ka hoa o ka wili kane, nana no i a'o. Oielo mai ka wili kane maloko P ka nupepa, nanu i a o o Walaka e ae i ka hejva; kuhikuhi ka wili wahine r,a 1ca oopa. Ohlo na poe ma'i nau i kaki ia lakou mai ka 12 dala a pn aku. la oe e ike mua ai, a' mahope o Walaka. Hoole nae oe, a le nau ia kaki, a kuhikuhi na Walaka- Maloko nae o ka nupepai naole, wikiwiki ka lima i ke kakau a °lel° ae' ° ko olua kuleana ia e kaki ai, ka mea nona ka laikinl* Me nui na poe ma'i i hana ia pela, a o ko makou mau lim»Kana kekahi *me ko makolu luahoohana nui; he wahi puupuu wale no ko ke poo o kana moopuna kaki ia mai e oe i 12 dala no ka hamo wale ana no i ka aila. Ua hoole ia aku kela kaki hewahewa au. A oia ka wa a Wala ka i olelo mai ai e hoi. aole uku 1 hookahi keneta. Ua hoike mua mai o Walaka no kona makemake '"e 1 K' * 1 1Jiau hana alu nu a olua ia makou, koe nae n° °^ua Ul' 1 ' Ka'u> ua ike no oia, ua nui ka makou kokua!n°na 111,1 11,1 I " a k.ke ole. Ua kauoha maoli mai 0ia ia makou e bele poloh i a . i iaia( aore e hele ia olua, S