Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 40, 26 Pepeluali 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki Hou [ARTICLE]

Me na Ponmikai o ka Makahiki Hou

Ka, xloolelo Walolaia H a i n a k ° 1 ° ka ui pua ka-mak4-halao ka v allele 0 hlilawe MOKUNA V [hoomauia] Alaila, ninau hou mai la no o Lemakani: "Aole anei he aina o Puuwepa, a i ole, o Hikapoloa hoi i kapaia o Ha unakamaahala? ' Pane aku la no o Aniani: "Ma na hoike a ka moolelo hMi honua a na kahuna o Hawaii nei, mai ke au mai o Kamoawa, oia nohoi, o Maueleka, ke kahuna a Wakea, aohe aina maoli o Hikapoloa i kapaia ma ia inoa; aka, he wahi kumu puhala ia. Oia wahi kumu puhala kai hea ia ma ka inoa o Haunakamaahala. A e kokoke ana i keia wahi kumupuhala, he wahi pohaku kakelekele. He punawai hoola ia. A nolaila, ke hooia nei au au ike io oe ia Kohala. A ke hai hou aku nei au ia oukou apau, e na'lii, ina e ike ke alii nui i na wahi pana kaulana apau o Kohala loko ame Kohala waho; a koe keia wahi kumu-puhala o Hauna kamaahala; ame keia pohaku kakelekele, alaila, aole oia i ike ia Kohala. O ka makou hana wale no a na kahuna, oia ka imi ana'ku i ke alahele e hehi hou ai ko Hainakolo mau kapuai ia Waipio nei. Eia ka wahine la ua aa-ia. Ua ai i ka hua ulei; a maona i ka hua hawane ula o ka nahele. Eia ka, he naauauwa ko ua wahine akua nei i ke aloha o kana kane, o Keaniniulaokalani. I keia po e ku ai ka'u papa hana. I ka pau ana o keia mau kuka ana a 'na'lii me na kahuna, ua hookuu ae la ka lakou akoakoa ana. Ua hoi kela ame keia o lakou no ko lakou mau wahi iho. A noho iho ia o Aniani me na wahi kahuna o Luukia. Olelo aku la o Aniani i ua mau wahi kahuna nei: Au hea olua e na kahuna o ke aliiwahine. E noho olua i keia po, e imi nohoi olua i na mea e ko ai ka makemake o na'lii i waiho mai nei ma ko kakou mau lima a i ko kakou ike hoi. A e hoi nohoi au i ko'u wahi pupupa hale, e ku ai i ka'u papa kahuna. A ina i loaa ia olua ka r ono ma ka olua.papa hana, a nele au; alaila, ua naliu Ke akua i ka olua ulono ana. A ina hoi e nele olua ī ka ike, a ku hoi i ka'u papa hana ka ike ana, alaila, he pono like no ia no ka kou apau. A ina hoi, e loaa like ia kakou ka ke akua hoike no ko Hainakolo hoea hou ana i V, : e i' a'aiia, ua hoolawa like loa mai ke akua ia kakou c t .a u ka haawina e ko ai ka makemake o na hanai a kakou. I ka pau ana o keia mau olelo a Aniani, o kona honi \

" — . . aku la no ia i.na lima o ka moopuna, o Leimakani, pela no hoi i ka lima o Luukia, a hoi mai la oia no kona hale. Ma keia wahi o ka kaua moolelo, e kuu makamaka heluhelu, e waiho kaua i ke kamailio ana no Leimakani e hoonuu ana i ka wai kau pa-a-la o na kahawai o Waipio, pela nohoi me na'lii e ae o ua aina ku po lua nei i ka lai; s e nana aku kaua no Keaniniulaokalani e hoinainau ana 'me Hapaimemeue. Ma ka wa a Keaniniulaokalani i lilo ai ia H apaimemeue, ke kaikamahine a Makaliinuikuakawaiea me Ma-u, kana wahine, ua lilo na la mua o ko laua noho kane a wahine ana i mau la momona loa no ko laua ola ana. Ua hauoli laua i na hauole ana i ku i ka- ii o ko laua mau naau. Iloko o ia mau la, ua nalohia pu ko Keanlniulaokalani mau hoomanao ana mai i kahi hoopiina hoopaupauaho o Koaekea i Waipio, aole hoi i ka hanahanai kupou poo o Holokuaiwa i ka ehu kai o ua aina huli lua nei o na pali. Ae — aohe ona wahi hoomanao iki ae no Hainakolo ame ke keiki a laua. I ka la nae a Hainakolo ame Leimakani i haalele aku ai ia Kuaihelani a hoi mai ai no Hawaii nei, maluna o ka waa a Kanaloa i hoomakaukau ai, he la ia na Keaniniulaokalani i lapaku ai kona houpo no ke aloha wela ikaika no Hainakolo. Na keia aloha ona i ka wahine i kono mai iaia, e haalele i ka hale a laua e noho pu ana me Hapaimemeue, a hele aku la oia ma kahi mehameha loa. A malaila oia i noho hookahi iho ai a uwe no ka wahine no Hainakolo a pela nohoi no ke keiki no Leimakani. Oiai hoi oia ( Keaniniulaokalani) e uwe ana ma keia' wahi, eia o Hapaimemeue ke huli nei iaia me ka pukalakj nui, me ka noke ana i ke kahea me ka leo nui: "E Keanini — e! E Keanini! Auhea iho nei oe i lalau iho nei? He keu hoi keia a ke kanaka hoolalau nui wale. Aole ka paha i pau ka maloo o ka puu ona i kahi wahine alauka ana mai Hawaii mai? Aohe ana wahi pono i koe e hana mai.ai maluna o'u, e nei kanaka a ka hoolalau nui wale. Auhea iho nei oe? Noke aku la ua wahine nei i ka huli ia loko o ka hale, pau na kuono apau i ka huliia e ia. Pau pu hoi me nawahi apau o loko o ka hale i ke kuekaaia e ia; aohe nae, he loaa o Keanini. Haalele ua Hapaimemeue nei i ka huli ana ia loko o ka hale, nee aku la oia i waho o ka hale a hele hul: aku la ma na wahi apau i maa mau ia laua i ka hele ia C: laua wale no. Aole no he loaa. A pono hele wale ak:ii la no oia me ka maopopo ole o kana wahi e hele nei.. Iaia i nana aku ai i ka lele mai a kekahi auna kofea' maluna ae o kekahi wahi kula oneanea, ike aku Ia ia i ka lele ana mai o ua auna manu la a kikaha iho la maluna o ua wahi la; kai nohoi o ke kuu iho o ua auna manu nei ilalo, ua ike aku la no keia i ka lele hou ana ae ua auna kolea nei iluna, a mahope hoi hou aku la i hope, a hoi hou mai la no a ma kahi mua a lakpu i kaha iho ai, alu hou iho la no ka lakou lele ana.