Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 31, 13 Pepeluali 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki Hou [ARTICLE]

Me na Pomaikai o ka Makahiki Hou

ICa Moolelo Walohia f4ainakolo KA UI PUA KA-MAKA-HALA.0 KA \1 AlLELE O HIĪLAWK MORUNA V [hoomauia.] A pau ka lakou uwe ana, ia wa komo aku la lakou iloko o ka hale. A la manawa i kuhikuhi ae ai o Luukia ia Owakailunaikeaouli ame Hina i ka malihini, oia hoi o Lopaikihelewale, hanai a Kaholoholouka ame Kaholoholokai. I keia manawa hoi i pane mai ai o Aniani, ke kahuna, i ka olelo ana mai: "Auhea olua e a'u mau alii! Aohe keia la he iwi okoa aku, aka, ma ka'u wahi ike, he moopuna kualua keia nau e Owakailunaikeaouli, a he moopuna hoi keia nau e Hina. O ka hua ponoi keia mailoko mai o kuu alii o Hainakolo. I Waipio nei no ko ia nei wahi i hookauhuaia ai, a i Kuaihelani hoi ka hookanaka loa ana o ke akua. Ua haiia mai nei ia'u o Lopaikihelewale keia. Aole nae oia ka mea oiaio. O Leimakani. keia keiki a Hainakolo ame Keaniniulaokalani o Kuaihelani." I ka lohe ana o Owakailunaikeaouli ame Hinaaiulunui i keia mau olelo a ke kahuna a Aniani, ua hoomaka ae la laua e uwe, aka, ua pane hou mai la no nae ke kahuna i ka i ana mai: "Alia olua e uwe e o'u mau haku alii i ka moopuna a olua i keia wa. Noia mea aku he uwe ka nui o ka manawa. E uwe olua me ko Waipio nei a hainaka (oia hoi, niolowa, lele wale ae no ia mea he uwe.) A e hoolohe ma olua i ke koena aku o ka'u mau olelo e hoike aku ai imua o olua. "He mau makahiki loihi i kaa hope ae nei i kali ai au o ko'u ike pono i ka oiaio o na ouli kupaianaha i ku mai ai inaua o ko'u mau onohi maka a hiki wale mai nei i keia vva. Akahi no a hooiaioia na mea apau a'u i ike ai mai , ja wa mai a hoea mai nei i keia wa. Ua hoomaopopo no au mamuli o na ouli kupaianaha a kamahao i loaa ia u a i ikeia e a'u i loko o na makahiki loihi i hala ae nei, he alii nui ua hunaia iloko nei o ka aina. He nu^ na wa a u ' '^e ai i ka puai o ke okooko ahi ulavvena mawaho o ka hale o na wahi elemakule; a ua ninau a-ku au i ke akua, aka, ua paa mai ke akua i ka hoike ana fjiai ia u i ka mea oiaio. Nolaila, ua manao iho la no au, fae ki-ki ula no ia o ka Ia i pa iho maluna o ka hale o na wahi e'emakule elike no me ka mea maa mau i na kukuna 0 ka La i kekahi wa ke pa iho ma kekahi mau wahi. Aka, aole nae i pohala loa ko'u noonoo no keia nele

ana o'u i ka hoike mai ke akua mai. Ua manao no au, ua hoike ole mai ke akua ia'u no kekahi kumu kupono. A hoea mai nei nae i keia wa, eia kakou apau ke ike nei i ke akua, he maka no a he maka. Nolaila, eia ko'u manao ia olua, e na kupuna na laua ka moopuna a huipu hoi me keia kupunawahine, e huikala mua oukou ia oukou a pau ko oukou hala i kahi ame kahi, alailā, ike oukou me ka moopuna a oukou. Alaila, nohoi, uwe ka uwe a oukou a na kupuna i ka moopuna akua a oukou. Ua apono like ae la o Hinaaiulunui ma laua o Owakailunāikeaouli i ka manao 'a ke kahuna i hoike mai ai, a o Luukia nohōi kekahi i apono pu i keia manao. Nolaila, wehe mai la o Luukia i kona mau manao apau imua o ke kaikuaana, oia o Hina, a imua nohoi b ka makuahine o lakou. Mihi mai la no oia i kona mau hewa apau, oia hoi kona lokoino, kona aloha ole ame kana mau hana ino a'pau i harta ai i na kaikamahine a laua, a o ka oi loa aku no ia Hainakolo. A pau ka Luukia mihi ana, ia wa i kala aku ai o 3ina aiulunui nei: "No'u nei la, aohe a'u mea i ohumu ai nou, e kuu pokii. Nolaila, aohe a'u noi ana'ku ia oe, e ke kaikaina, e kala mai oe ia'u. A me he mea la, pela no me ka luaui makuahine nei o kakou. Oia like ana no." Elike nohoi me ka mea mau ia Hawaii nei, i ke au kahiko a hoea loa mai no paha i keia wa, mahope iho o na mawaewae olelo ana no ka wehewehe ana i na hihia mawaena o kahi ame kahi, oia no ka ike ana o na mea elua a oi aku paha i kaupale i ko lakou ike ana ia lakou iho; a pela no o Luukia ame Hina i hana ai ma keia ike ana. He hana hoopau manawa wale no paha ka hoolilo ana i kou manawa, e ka mea heluhelu, ma ka makaikai ana i na mea apau e pili ana i nei ike ana o Hinaaiulunui me ke kaikaina me Luukia, oiai ua ike ae la no kaua, mawaewae ae la no laua i kahi ame kahi, a ua wehe i na hala ame na hewa a ka muli i hana aku ai i ka mua; a he mea pono ia kaua ke nana aku no na mea epili ponoi ana ia LeimakanL Mahope iho o ka ike ana o Hina me Luukia elike me ia i hoikeia ae la, aia hoi, ua lele okoa mai la no o Leimak ani a honi i ke kupunawahine, ia Hinaaiulunui, a pela nohoi ia Owakailunaikeaouli. A mahope iho, huli ae la ia a pane aku la ia Luukia ma ka olelo ana'ku: Auhea oe, e Luukia, nau ke kauoha i hiki mai nei au i kai nei. A nolaila, e hai mai oe i kou manao nui o k ou kena ana ae nei i k; lele e kii ae ia'u i ko'u wahi e noh® ana me ka maikai ame ka oluolu. "He makemake au e ike i kou manao. Eia au i 1ca aina hanau o ko'u mau kupuna. No'u o luna, no'u o lal® Elike me kou kuleana, e Luukia, ma Waipio nei, pela ko'u kuleana ma keia aina. Nolaila, haiia mai kou makemake." Aole i pau,