Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 129, 1 ʻAukake 1907 — HE MOOLELO NU; KAMEKAMERA I. [ARTICLE]

HE MOOLELO NU; KAMEKAMERA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

I ka paa ao» o keia moka i kapiliia ima fli!o, a makaakau na mea e pono ai ka holo ana o ka moku; ua kau iho ii o Kamehani-eha a me kekahi o kona • mau aiii, a pe!a oohoi o Vanakoua kekahi maluna o ua moku la. a helo no Kawaihae. 1 ka niki ana i Kawaihae, ilaila, haawi o \ar,akona i ka bipi, me ke kauoha ana aku o Vai akoua ia Kameh uueha, aole o Kamehameha e kalua i ka bipi, aia a hala na makahiki Ke umi mai ;a wa aku. Ua kaapuni o Kamehameha ame Vanakooa maluna o ua moku la i ka mokupuni o Hawaii me ka hanohano nui. i 1 a hoeu ana o I a n oku ī Waioahukini, ma Kau, ua kuhikuhi aku la o Kameln meha i kona wahi i po nūa ai i kahu akua oia ho, o Kokuilimoku. Ia wa i ninau aku at o Vanakoua w Kamehameha, i ke ano ola k« o KuKaiiimoku'. Ua hoike aku la o Kamehameha imua o Vanakooa i kekahi, wihi puniu i ka ia i ka a-ha puln niu. a me ka lauoho o na knpuna alu kahiko. A ua hoomaopopo aku o Kamehameha, ua hele mai ka manawa o ka malamaia ana o ua pumu ia, mai ke au mai o Iiukaohiaalaka a hoea mai i o Kihanailulumoku; a ua likeia me na lau makahiki elima. (Elima lau makahiki, ua likē ia me 2000 makahiki ma ka helu o ke;a au. A iua o ka M. II., 1 < ia, i ka makahiki A. D., 206 ka hoomaka ana e malamaia keia pnniu, A o ka A. D„ 206 ia; oia ka wa, a i o!e. o ke au ia o Kukaohiaalaka. A o Kihanuilulumoku ' hoi, aia no ia i ka A. D , 1794. Ma keia wahi, aole i maopopo loa ka maoao o ka mea kakau meolelo. Mr. Peleioholani? Mea Kakau ) O ka inoa o ua pumu ia, o Ilolau Alii' He īpn m olelo. Ua kaao nui ia e na kanaka o ia wa kekahi meolelo e hu ai ka aka jahenehene a kamahi hele kula o keia mau 3a; a i olelo ae ai hoi ke kanaka Hawaii i mo'a maikai ka puiehu, wahi a kahiko, he moolelo lalau wale no ia. A oia iho keia. "I ko Kamehaeneha hoike ana aku ia Vanakooa he ipu olelo o. Ilo'au Alii, ua makemake loa o \'anakoua e ike i ka oiaio o ia mea. "No'.aila, huki ae la o Kamehameha i ka. lauoho o Wakea, a hoopili aku la i ka wahi o ka ipu ī ka pepeiao o Vanakoua, a lohe maopopo iho la o Vana koua i keia mau huaolelo: "Hoomakaleho oe! Haomakaleho oe!" Ua akaaka o Vaūakoua i ka lohe a:ia. Alaila, ninau o Kamehameha i ua ipu olelo nei: "Hoomakaleho ia wai? " "0 ka pane i hoikeia ae, oia keja: Hl -'mLl - j ,1, 2ss L'.ii: v- < *-/,