Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 115, 10 Iune 1907 — E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono ! [ARTICLE]

E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono !

Ka ]V£oolelo "Waloliia

I, , Haioakolo

— K v ur PUA KA-MAK.4-HALA 0 KA WAILELE 0 HIILAWE MOKUNA V. Ka Weū-Kaun Mawaena o Loheloa Ame Kuwahailo—Ka Hua kai a Keuumiki me Keauka i Kahoupoakane—Ka Ui Hoo kahi i Loaa i na Elele o Kuaihelani ma Hatoaii-Ku-auli — Komohia o Keaumiki me Keauka iloko o ka Pilikia. 5 "Nele mai la olua, e na moiihini ma ia man moupu ni ; ]je nej kun manao i ka ui o ka moiu u « u tiSl o Lele. O aa hoailona a o'lua ī hoike mai ia, ka We° ula o ka opuu maia Iele; ka leno o ka lau i ame a laoaalama opiopio o na kukuna malamalama o ka 8ohe o'u kanalua iki, ua pau akoakoa !a».uu apau ^aluūa o ko makou aliiwahine kaph. oia o Lihau. °be ona lua ma ka ui ame ka maemae ma ko makou ^okupuni, koe nae paha ka ui o luna o Haleaka ' Cla o Waialohiikalauakoiea. k- . A eia ko'u manao 10 oukou e na 'lii ame na maūI ^Ui e ^oouna aku kakou i kekahi elele e kn i ali>« ^a°G ia Lihau, i ike aku ai na malihini alii nei mai h.Uaiheiani mai i kona mau helehelena ame na hio jl°na > ke kuiike a kulike ole me na honilona a laua a, Qja' Dei ma' Koaihelani ma?. Aohe 0 0 kana ° lki no ka ui ame ka nani 0 keia aliiwahine 0 Maui aei.'. Un ■ ho°holo:a keia manao o Kapoulo, . a -,0" | ko r , ' Cu la kekahi mau elele alii e kii i ke aii.v.' \ ilur Jlhau. 0 kahi i nohō ai o keia aliiwahine, aia no hi 0 ku pali e kapaia r>ei 00 i keia wa 0 Lihao, ka na lehua kaulana i kapaia na "Lehua o Lihau." ° °a hoa noho 0 keia aliiwahine, oia no na manu CkUahiwi apan; a maluna o ko lakou mau eheu e l(e ai oia ma na wahi apau ana i makemake tho]j 6 0la 1 ka auaukai ma kela ame keia CPUni 0 Maui, maluna no 0 na eheu manu oia e aku a'* kela ke hele oia i ka hee nalu, a pf.ia wale M ^ahine ui io maoli no keia, Aohe lua e loaa , 01 Maui a puni, koe wale n0 0 0 ke ki ^ J!0a' ke aliiwahme i hanaiia iluua 0 ka k' °lih3Uahiwio Haieakala. 0 keia kaikamahine hoi Vh U' oia k© kaikamahine a Pa'upa'u ame Aalalo» He ^ alii nui U0 na kuahiwi 0 Maui-komohana; , '^Paa nohoi laua ma kekahi ano. A I ^uo\V °U mail°ko mai 0 Lihau-ula, kekahi hoana ^L. akea- He mau keiki keia na Kahikoluamea * ''

(k) ame Kupulanakehau (w). A mamuii o Lihaiu ula ka hoahanau 0 Wakea i heaia ai keia kaikamahino e Lihau. 0 na elele i hoounaia ai e kii ia Lihau, oia 0 Kauapaupili ame Kaualilikoi. I ka hoea ana aku 0 ua, mau elele nei imua o Pa'upa'u ame Aalaloloa, ua ho^ ike aku la laua i ka hoaolelo 0 ka laua huakai o ka h°ea ana'ku ilaila; oia hoi, i kii aku laua i ke aliiwahi ne ia Lihau, e iho i kai o Lele. Hahai aku !a nohoi laua i na mea apau e piii ana i na 'lii mai Kaaihelam mai, oia o Keaumiki ame Keauka. 1 ka lohe ana 0 Pa'upa'u i keia mau olelo. a pela nohoi rde Aalaloioa, ia wa i pane mai ai 0 PaWpa'u r na elele: "He ho, kai ano nui ka na -lii 0 ka aina 0 Ku« wah-iio ī hoea teai ia i Plawau nei, Auhea olua :e na elele i hoounaia mai nei i 0 maua nei. i hoike aku no maua ia olua penei; e ku ana ehia hoailona a ua mau alii nei 0 Kuaihelani i hoikeike mai la ia oukou iluna 0 ka maua kaikamahine; a 0 ke kolu o na hoaiiona, oia he, ka hoailona i ka lihilihi opiopio 0 ka La, he u <{ □ paha ka loaa aku o ke alike-a-like o ka lamalama 0 ua mau kukuna la 0 ka La. Ua kau no he mau hiohiona o ia ano maluna 0 ke aliiwahine ae nei, a koe aku no ka piha pono an«; aka, aohe no paha he hewa o ka hooko aku i ke kauoha a na alii nni 0 ka« kou. Noloila, e hoi olua a e olelo'aku i na 'lii ame aa malihini mui Kuaihelani mai e pii mai lakeu iluna nei 1 ka wana,iO. A iluna nei kakou e noho ai a hooma ka ae na kukuna opiopio o ka la e o ae i ke kakahiaka nui, a oia ka wa e īkea ai ke kulike ana o na hoai lona ekolu i makemakeia p\ q ke alii opio 0 Kuaihelani, ota hoi ka ula weo o ka opuu maia lele, ka memele oka lau-i pala, ame ka lamalama o na kukuna opio pio 0 ka la. Hookahi wa e_ ike like ai kakou i keia mau hoailona ekolu; a hookahi nohoi manawa o ko kakou ku i ka moku 0 Kuaihelani ame ko kakou ku ple ilaila. I ka lohe ana 0 na wahi elele i keia mau olelo a> Pa'upa'u, o ko laua.huli hoi mai la no ia mai lana mai 0 Lihau. Pupuu no a hoolei loa, noho ana ua mau wahi kanaka nei imua 0 Kapoulu ma. "Pehea mai la?" wahi a Kapouiu i ninau aku 1 ua mau wahi kanaka nei. Pane mai la nohoi na mau wahi elele nei: "I kauoha mai uei na makua o ka Moiwahine opio. i keia wanaao e pii aku ai na alii a pau 0 lalo nei a hoea ilaila. I o ae ia 0 na kukuna 0 ka la 1 ke kakahiaka. 0 ka pau no ia o na hoailona ekolu i ka ikeia e kakou apau ame na malihini alii o Kuaihelani mai, ke ku ame ke ku ole maluna 0 ke aliiwahine opio. ■— ■— m— 11—