Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 54, 15 March 1907 — Mai Haaleie i ka Olelo Makuahine [ARTICLE]

Mai Haaleie i ka Olelo Makuahine

O ka olelo kupa a kekahi lahui elike me ka Olelo Hawaii a ka lahui Hawaii, oia no ka mea ī kapaia he olelo makuahine na ke kanaka Hawaii. Ma ko makou hoomaopopo ana, ehia la o na Hawaii opio i hoonaauoia iloko o na Kulanui o kakou iho nei, a mawa ho aku nei hoi o kakou i kuonoono maoli ko lakou i xe me ko lakou makaukau ma ka olelo makuahine o ko lakou aina hanau. Ke ike nei kakou i keia mau la e nee nei, eia na aapo aua a na opio ma ka olelo Beritania, a ua nele maoli ko lakou manao ana e huli i ka ike i ka olelo oiwi o ka aina hanau. Ua maopopo loa mamuli o ka hoopauia ana o na kula aupum olelo Hawaii, ua hoopau maoli ia na poo wai nui e loaa mai ai na auwai o ka ike ma la olelo i oa opio o Hawaii nei. Oiai makou e kakoo aku ana i na iini holomua o n-< poe ike oielo Beritania. ma ke ano, he mea pono i ko Elawaii nei lahui oaio ke hoomaamaaia ma ka olelo Beritania, oia hoi ka olelo Enelani, i mea e loaa ai i ka opio na keehina holo mama ®e ke aa awiwi o ka holomua e mee nei maluna o ka hapanui o ka ilihonua mamuli o ka hoonee am a ka olelo Beritania, eia nae, aole no he mea hewa no ka op;o hanau o Hawaii, o ka ui aku nae. o ka Hawaii kanaka maoh, ke ike mao popo i ka olelo a koua mau kupuna. E a na haoie naauao o ko na aina e, ke hoea mai nei ma ko kakou mau kaiaulo nei, a ma ko lako i wa e niuau mai ai ī kekahi Hawaii oplo maoh i ke ano o kekahi huaoielo kahiko i īkeia e lakoa ma kekahi mau bukc « auoepa .Hawaii kahiko, e olelo aku ana keia opio, "I don't know," oia hoi, "Aole aa i ike." īie ike oiO ka hpiUo'ia;, oa hoohemahema sii .o» mo O'a i ka ike ame ka makaukau i kuna oleio po ; »i iho. E hoea raai ana ma keia muu aku e lilo ai ka hapanui loa o na huaolelo Hawaii i kamaaina a kakou i keia wa, i hoaoielo poh.ihi.hi i na Opio Hawai: o keia mau mua ae, 'Ma ko makou maoao, 'iwaena o umi poe Hawaii opio e hele ne: i a kula hiole o nei mau I v , ao'.e paha e ioa.a he eiimaō a oe i hiki ke ka kau i L< u olelo Hawaii me ka pololei. 0 ua wahi wule* no e loaa ai na ikeo.elo Hawaii-i / keia poe opio oia na Kuia Sabati Hawaii. na iuakini, e ha'oleio ia an-i ma ka' olelo Hawan, a anaina i ikoui. 0rt āi na Hawaii maoli. na buke amu n t nupepa Haw ti: naho . 0 ka launa an=- a ue ke kc huilio ana me Uii Hawaii ma k* ol.elo Uawaii no ka iuii anā i ka ike oielo Hawaii, he mea nc ia loaa a; k>. ike ame ka makuukau.