Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 38, 21 Pepeluali 1907 — Ahaolelo Teritore o Hawaiii M. H 1907. Kau Mau Helu Eha. [ARTICLE]

Ahaolelo Teritore o Hawaiii M. H 1907. Kau Mau Helu Eha.

IKa ka Poakolu nei, Feb. 20, i noho ai ka Ahaoleloo ke Teritore nei, no ke Kau mau-, elike me ke iuhikuhi ana a ke Kanawai Ku» nu. Ua noho na Senatoa ma ko akou keena halawai; a o na lunanakaainana nohoi ma ko lakou :eena halawai mau. Mamua n ke ani ana o ka hora 10 o ke kakaiaka, ua pihakui ae la ria keena i elua i na Solona o ka aina ame a poe makaikai. Ua ikeia aku a hiuhiona kuoo ma'luna o kela a ie keia wahaolelo lahui. Ka Aiia Senate Ifora 10 a. m. ponoi noho keia ^ lia no kana hana. O Senatoa

Hewitt o Hawaii ma ka noho. Pui ke Kahunapule Kaiino o Mau , Kohoia o William Savitlge i Ka i kauo:elono ka manawa. ; Kohoia na Senetoa Ooelho i Maui; Gandall o Kauai ame M Carthy o Oahu nei, i komite nani i na paiapala hookohu o na hoa < ia Hale Hoihoi mai ke Komite ka hoike, a, aponoia. He ekoli mau >Seh atoa aole i hiki mai, oia e 'A oods me Brown o Hawaii', me Hayselden o M-> ui. Kiila ka Lunakanawii Kiekie e hele mai e hoohiki oihana i na hoa. Hoohikiia na Senatoa apau i hiki mai. Mahope iho, waihoia mai na inoa o na Luna mau o ka Aha Senate e Senatoa Ooelho. Peresidena, E. F. Bishop, mai Oahu ae nei. Hope Peresidena, E. S. Kalama mai Maui mai. Kakauoleio Wm- Savidge, no Honolulu nei h okua Kakauolelo, N Lyman. Makai o ka Hale, C H Oiark, no Honolulu nei. Kanunapule, J Kaiino, no \Taui. Elele, K lsruger, no Honolulu nt i Mahuaa Hale, K Nahaie no lawaii i

ono Kd 1 eresidena Eihopa ma ka noho, a olelo mai oia, e hooko ana oia i na rula ana i ka Aha me ka nana ole i ka Aoao Kalaiaina, a noi mai e kakooia oia e na hoa ma ia hana. Ma ke noi a Sen'atoa Coelho, e lilo na rula o kela kau aku nei o ta Aha Senate i msu rula no keia , ^ha, koe nae ka rula e koho ana kekahi mabele-olelo; a e lilo ke ( Cakauolelo kokua i m ihele-olelo. : Kohoia i komite o ekolu hoa ma r alo o ka hoololi a Sanatoa Dowett i ole ai ka elua hoa wale nooM e Komite elike meke noi mua, e l^ .1° i hana makamaka ole i ka Ha p i o na Lunanaakaainana. AponoiaJi; Noi mai o Senatoa Kamika e hoi > p e aku ia komite hookahi i ke Kia k na, ua makaukau ka Aha Sena- 1 h no ka hana. Ua kue mai ka h eresidena i keia noi, a mahope i p >na ike ana i kona kuhihewa, ua jl lokoia ke noi a Kamika.

Na Komite o Ka Aha Senate: Hoike mai ka Peresidena i .na lala o kela ame keia Komite. Luke Helu — Kamika.Lane, Wood Hoonnauao — Hewitt, Mc Carthy, Chillingworth Komite Inii Loaa — Dowsett, Mc Carthy Coelho. bia Hooliio Aupuni — Hayselden, Woods, Lane. Komite Ola — O'oelho, Smith me Dowsett. Oihana Hookolokoīo, Smith, Hayselden, Chillingworth. Komite Pai^-Laue, Gaudall, Mc 3ar.thy ,

Komite Bula — Clandal , Br wn Coelho i- u- i ela me K^ia — Kalama, Hewitt Makekau Hooponopono Bila Kan'awai — o T) Brown, Hayse!den. Makekau. Hooholoia e noho mau ka Aha ma ka hora 10 a. m. o kelh ame . keia la hana, ke hoopanee ka Aha. ^ H ra 11 me 50 minute, hoomaha ka Aha a noho hou ma ka hora 2 auinala. Hale o na Lunamakaainana Hora 10 a oi noho ka Uale o na Lunamakaainana iloko o ka ulu mahiehie o na makaikai he lehulehu. L a akoakoa na m<>ho Home Rula apau ma kahi hookahi. Ma kekahi, alihi o ua poe Hon.e Eula nei o S. •. Mahoe a ma kekahi lihi o H. M. Kaniho, a mawaena o laui o Simon K. Kahana o Hilo. J. N. Keouli me David Alawa. Ua lilo ke noi niua o nei la ame ki hoonakolokoLo ana i na pnia o { ii ka Hale'ia S K Mahoe, ka Home ' Rula, ma ko ih ho ikaka ann e lilo ' o Chalres Akau, lunani ikaauiana mai ka Apai a Lunamakaainana 1 ' Ekahi mai, a i loa i hoi ka he-una j I: balota kiekie loa i Lunahoomalu j ao ka manawa. Ap noia.

I ka noho ana o Mr. Akau ma ka nolio, ua kahea ma; la uia iu Hon. H. M. Kaniho, kahi okumu kumu ko-kea o Kohala, e ku i ka pule; a oiai he "Levi" oia no ku Ekalesia o Iesu Karisto o na P°o Hoano o na La Hope nei, a he Home Eula oiaio hoi, ua ku ae la oia e molia i ka pule. Pau ka phle a ka Levi kuikawa > ka Hale, ua kohoia o John H. N'aauao (Wise) i kakauolelo no ka nanawa. Koho ka noho ia Chas. RiCe o Kauai, Phillip Pali o 1 ilaui ame W B Nailima Jr., o Hn>aii, aohe hoa mai ko Oahu ae nei ' 'oe Solona, i komite nana i na paipala hookohu. Hoomaha ka L lale oiai ke komite e hana ana i ana hana. Aole nohoi i liuliu, e oike mai la ia komite i ua hoa i oho pono ia elike no me na poe i ' uka ma ke koho balota nui ana ^ io nei. Ma ka makou helu ana, he 25 a

ka nui o na Repubalika a he 5 Uome Rula. Aka, na ke kani ana . nae e hoike mai, he "ka-ka" kekahi, a he moa Hawaii maoli ke kahi. Kiiia ka LunakanaWai Kiekie

i' rear e hel-> mai oia*e lioohiki i na i hoa apau o ka Hale. Ku hou no o S Mahoe, ka ione Hom^ Ruler" wahi a na nupepa haole, a waiho i ka inoa o H L Holstein o 'Kohala Akau i Luna hoomalu mau nf> ka Hale. Apo- , noia. Haawi mai o Mr flolstein i kona mahalp i na hoa no ka hookauia ana ku oia hanohano maluna ona; me kona hoakaka pu ana mai e huki like na lioa apau o ka Hale i mea e holomua ai na hana a no ka pomaikai hoi ° ke Teritore. 'I Kohoia o ChaVles E. Rice o Kauai ma ke n : a W. G Raw!i s. i

, Hope L'unahoomalu, oiai nae o S. K Mahoe, ka IIome Rula/ i ' wa ho aku ai i ka inoa o Mr A. >S , Kaleiopu. He 21 balota o Rice a he 9 o Kaleiopu. Kohoia o John H. Naauao i Kakauoleio, e 21 bal°ta ia 9 balota no E. Woodward. Kohoia o Rev. W N. L»no o ka Ekalesia o Kaumakapili i Kahuhapule no ka Hale HaKOKO Ikaika na Kakaolelo Noi o H. M. Kaniho e kohoia o Mr. A. G. Kanlukou Opio i uiahe- ! le-olelo no ka Hale kokua o S. K. ' 1aroe i ke noi.'me ke noi e pani ia ka puka no ka waiho ana i kahi inoa e ae. La ku ae o Lunamaka ainana Kelekona o Kauai, e hool°li > ka huaolelo "mahele olelo" i Kokua kakauolelo ' ka j;ono. la wa i pane mai ai kahi okumukumu Ko kea o Kohala; "Ma ka wa i apono ai keia Hale J ldp na, ruia o ke kau o 1903 a i nau rula no keia Hale. a, aia maoko o na Rula oia kau, e kohoia na mahele-olelo, alaila. aole hiki leia noi ke koinp mai i keia wa, nu ke ano hoololi, oiai, e piīi ana a hoololi ma ke ano kue i ka rula ku nei i keia wa. O kenoi kupo-

no wale no a ka mea hanohano mai Kauai mai e noi mai ai ī keia wa oia ke noi mai e kap ie ia na rula. \ A hooholoia ia noi, alaila, kaawile ka rula, a hiki ke komo mai keia noi. A >le m nnua ae m i ka wa e paa ana ka rula, a i kapae ole ia hoi " Nolaila, ua koho ia o A. G. Kaulukou i mahele olelo no k > Hale. Kohoia o R. A. Kearns i maa kikokiko hua. Henry Kawewehi i makai no ka hale. D K Sheldon i Elele a o GeorgJ Kalilikana i burumi hale \jS ke noi a A. S>. KHeiopu, ua ^oho ka noho i a Kaleiopu Hughes ne H. M. Kaniho i komile e hoike iiu i ke Kiaaina aine ke Senate, ta makaukau ka Hale no ka hana. Maniua koke iho o ke kaoi ana 1 ka lipra 12 awakea, loaa mai la ■a palapala a ke Kiaaiua. A ua leluheluia ka pauku mua ame ka 'auku hope o ua palapala'la elike aa ke noi a H. M. Kaniho. Hoopanee a noho ma ka hora 1 uwina la.