Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 38, 21 Pepeluali 1907 — Masiliona ke Koa A ME Maganolia ka Ipo ! He Moolelo no k Puami Hopo Ole ame ke ālaha Wela MOKUNA IV. Ks Ahele i Cadilaka Kakela — Ka Pana Pūa — Ke Kakele Pahikaua Aiwaiwa. [ARTICLE]

Masiliona ke Koa A ME Maganolia ka Ipo ! He Moolelo no k Puami Hopo Ole ame ke ālaha Wela MOKUNA IV. Ks Ahele i Cadilaka Kakela — Ka Pana Pūa — Ke Kakele Pahikaua Aiwaiwa.

He 25 ka nui o ko kakou poe kanaka i pau i ka nalowale. He 35 wale no ko kakou nui i keia wa. Mai ke 60 mai nei ko kakou heluna a hoea i keia huina 35. Ile keu keia o kahi diabolo a ke akamai nui wale i ka pana pua. Maanei kakou e kali ai a hoea mai o Auria. He uina ana o kekahi unea ka laua nei o ka lohe ana'ku.'aia hoi lohe aku la laua nei i ka paapaaina o kekahi mea, oia no oe o ke ka-kani a ka pu wili e hoolele ana he mau he heiuna poka lahuiehu i ka minnte hookahi: "Tak! tak! tuk! tuk! t k! tik!" ka laua nei mea 0 ka lohe ana aku, a olo mai la ka pihe mai ka puulu kanaka holoiio mai. "Eia hou ka luka a ua diabolo nei— e! Papa pau kakon i ka make i uei daiu/onio!" A haule a make aku la he 6 kanaka iloko o ka wa pokole ioa, a hoomaka aku la ka nui kanaka iho i koe e holo roe ka ikaika apau o ko lakou mau lio. Aka niiimu i o ko iakou mamao ikf ana'ku mai kahi a lakou i haalele iho ai. aia hoi lohe hoi oku la laua nei 1 ke "tuk! tok! tuk! tik! tik! fcak! tak! " oia no oe o na kulu paka ua koikoi e hiolo ana maluna o kekahi honua papaa kea ke kawewe; a lohe aku la laua i ka heleleiana iho o kekahi poe mai luea iho o ko iakou mau lio, a puia ae la hoi ka lewa ia wa i na leo hooho: "Diable! diabīe! le demou rouge! le diable !' (Diabalo! diabalo! ke daimouio ulaula! ke diabolo — e!) lloko o ka wa pokole ua meha pu mai la ke kahua a laua nei i lohe akd ai i na leo walaau o na poe hdo lio. A emoole hoi inahope iho, ku ana ko laua hoa loha, oia o Aremana, me kana pana nui hewahewa e paa ana ma kona iima; a pane mai la oia: "Iloko au o kekahi ipnhao wai weia a hoea mai la. Aka, e na hoaloha. ua hala ke ku-a-ua, eia kakou i ka malie e hele nei. 0 na wahi kanaka o Aoria, ua pan loa aku la ī ka puhee. He 10 a he 11 paha ko lakou nui i holōkiki aku la. 0 ka'u mea mioamina nui wale no. o kuu mau pua pana i pau aku nei i ka haaleleia e a'u maluna o na heana he lehulehu loa o kela poe puuwai ho -he wale i pau mai nei i ka lukuia e a'u. O ko'u poho ma keia hana ana, ua like me $500; oia hoi, he $10 no kela ame keia pua pana, I kela wa i ninau aku ai au i ua wahi hoaloha nei o maua, ma ka olelo eka'u. Ke hoopahaohao loa mai nei hoi kau mau hua olelo ī ko'u wahi noonoo haiki no ka mea e pili ana i . ke kuiiiuiiuai o kau pua pana hookahi, ma ke ano, he $10 no ka pua hookahi. E ae mai oe ia'u, o ninau aku au ia oe, e xa hoaloha: Pehea hoi i KO'iko'i a i kaumaha loa ai Ke kumukuai o kela ame keia pua o kau kaula kakaka? Kai nohoi ua like no ia mau pua me na pua maa mau i īkeia mawaena o na loea aka mai o nei mea he oihana pana pua? llo-ho-ho! ī pane akaaka ae ai ua wahi Aremana nei, me he mea la e akaaka p,ahenehene mai ana oia ia'u; a hoomau mai la oia i ka olelo ana; E ke koa puuwai wiwo ole! E Masiliona! O ke kumukuai o ka pahikaua i hanaia noloko mai o ke kila o Tolido, aole

anei īa i oi aku i ke kumukuai o oa makakiia uiaa mau i oniu ia e ka iima o kela ame ke>a olohe o ka maka kila? Ua maopopo ia'u, e ae mai ana no oe i keia ninau. Aka, e kuufchoaloha, o ka'u mau pua. keia ame ke'a me i pakahi o lakou, ua haoaia lakou me ke akamai loa i kulike me na loina akeakamai o ka oihana pana pua. O kela ame keia hulu i hoopili ia m a ke kumu o aela auie keia pua, ua haoa.a uo ia ma ke ano he hoeuli e kia pololei ana i ka lele ana o ka pua a Ioaa ke kiko waena i makemake ia. Ina hemahema ka hoopili ana i keia mau hnlu, oia ka mea e hoewa a e hoolele !:apakahiia ai ka motio o ka pua a ku ole oia i kahi i makemake ia e ka mea paoa. A eia hou kekahi, he nnea pono ke hana ia ka maka o ka pua i hoolohe ai oia i ka p.ia an\ a ka hoeuli hulu e kia ai^a iaia iloko o ka wilian a ka ea. Pela no me ke ano o ka laau. He mea pono no ke hanaia me ke akanaai loa. I ka honluulu ana i keia mau mea apau a paa r iloko o ka pua pana hoekahi, i hai aku au ia oe. he hana nui maoli no; a e lilo ana he puadala mahuahua loa, aole no e emi iho malalo o ka 810 ka lilo no ka inea hookahi elike me ka'u i hoike aku la ia oe. Ke ike la au nna keia mau hoakakia ua wahi Aremana nei, ua nui io no ke dala e lilo ana no ka laau pana heokahi elike me kana i iioike uiai ai. A pane hou mai la no oia: O kekahi nohoi, na'u ponoi no e hana ī keia mau loaa pua pana a'u; nokamea, owau waie no kai ike i /ka hana ana i na pua i hiki ke hooiohe i na loina aia Kai a'u i noonohonoho ai iioko o kela ame keia m&hele. Aole hiki ia'u ke kanalua hou iho no ka oiaio o ka Areaiana mau olelo naauao pili akeaaamai i hoike mai la ia'u. A ninau akd la nae au iaia: - "Mahea de,i luko mai nei i kela puulu kao ahiu a Anria, ka puuwai maka'u v)ale?" Pane mai la ua wahi Aremana nei: Mai luna mai o kela kumulaau paina a kuhikuhi aku ia Kona lima i ke kumulaau loihi a kiekie a 1 erone i hooma hui mua mai ai ia'u; oia hoi ke kumulaau e ku ana aneane he 30 kapuai ma ka akau ae o ke kiekiena nona ke alahele oolowi a makou e ka ana, me aa hooaiau ana mai nohoi o ua wahi Aramana nei i ke kamaiho ana. , ^ m — — — — m—