Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 19, 25 January 1907 — Ma ke Kalaiaina o ka Politika ke Alakai. [ARTICLE]
Ma ke Kalaiaina o ka Politika ke Alakai.
He manao hiki ole ke ku maluna o ka oiaio, ka oleio aua ae o kekahi kanaka i noho poo no kekahi oihana, mamuli o kona kakooia ana e kona aoao kala' aina. ma k^ koho balota ana a ano e ae paha, ke olelo ae; maloko o kana lawelawe oihana ana. aole oia e nana ana ia m a he politika, nokamea, na ka pohtik» oia i kaikai ae a noho ma ia kulana. Ala ka io maoii o ka lawelaweia ana o ke kalaiaina, oia nohoi, ka politika ma Hawaii nei, aia no ia malalo o na alakai ana a na pohai kalaiaina ekolu — ka Home Rula, ka Bepub ilika ame ke D9mokarata— a o na aoao e ae, he mau aOāO Kaomi kaumaha wale no ia, e lele ana i o a ia uei, elike me ke alakai ana a na pdo oia mau aoao, no ke ake ana, e loaa na pomaikai e noa ana iloko o ia mea he po!itika; elike la me ka Hui Kiv;la (Civ c Fed-ratiob) ame ka Aoao "Labor Party— Limahana." Ma ka wa e loaa ai ka n^ho poo oihana ana i ke kahi hoa o loko o kekahi o na Aoao Kaiaiaina poo i hoikeia ae la. elike me Konela C". P . Iaukea i heL; ae nei ma ke kulana Makai Nui no ka Mokupuni a Kalana o Oahu nei, ua pii ae oia ilaila, "ma ka lapa manu" i alakaiia e ka Ao.ao Demokarata a i kakoo ia e na Hui Kivila me Limahana, a i kakoo hapa ia e na koho balota kuokoa ana a kekahi man Home Rula; oiai he poe lakou i hoopaa ole ;a e ko laKou Pohai Kalaiaioa iho e haawi i na kakoo lokahi ana no kekahi o na moho hoio Makai Nui ma ke kau koho i hal i aku nei. He kanaka pili aoao ka'aiaina o Mr. Iaukea. Aole oia he kanaka i malele ae mawaho oia mea be kaiaiaina. O kPna aoao pol tika i ku ai he k:no a he uhane, he Demokarata no īa, Ua loaa iaia ka oihana e paa ia nei e ia ma oia mea la he kalaiaina. A ma ko auakou manao, he mea pono iaia ke nana mna i konan>bai politika iho. mamua o kona Dana ana i na poe, e ae. Aia a nele koaa poai 1 ke kanaka i kupono no kahi hana i loko o ka oihana ī noho poo ia e ia, o ia kona wa, e kikoo ae ai iloko o na pohai kalaiaina 1 kakoo iaia. Aka, ke olelo mai nei no nae o Soiomcna: "He auw<n ka naau o na'lii." A oia ko makou manao ana, o ka olelo ana: "Aohe pol t ka o loko o ka oihana," he mea pouo ke hopnaikiia ka hoohanaia ana o:a mamala olelo ma ke ano, peneu O ka mea e waeia ae ana a noho i makai, a i lienahana lawelawe paha no kekahi o.hana, aoie dodo e hoounaunaia kela limahana ma na hana hoo ikaika balota. Eiike la hoi me ka mea i hauwawaia no na hana oia ano i ke au oihaua kaiko mamua aku. Aole ho: e pooo e hoopili ia na rula ana a keia enamala olelo i bo keia ae la, ma ka wae ana a ke poo oinana i na poe o loko o kona Poai Politika. i ikeia e ia a e na alakai paha oi i pohai, he poe kupono ka lawelawe haaa ana; oiai o ke ola īho la ia o ka aoao.