Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 148, 22 November 1906 — Moolelo Hawaii Kahiko. [ARTICLE]

Moolelo Hawaii Kahiko.

Eoomal-aak-auia e J. M. Poepoe no KA NA'l AUPUNI, MOKUNA VI. NO KA MAKAHIKI. Iloko o keia mau la, e hoomakankania ai oa mea ai no ka malama ana i ka Makahiki, a o ua maii mea ai la, oia no ke kuiolo, ka eeiee, "oia hoi, ka ulu pala i opeia iloko o ka lau maia a kaluaia iloko o ka imu: ka poi no hoi, ka maia, ka i'a, ka awa a me kela a me keia ai. Ma ke ahiahi oia )a uo, oia boi o Oleleukahi, e kai aua ka akua hulu; a ma ke ahiahi hoi o Olekulua, moe kaoo 0 ka huakai ana kii (oia m, akua kii lanu). Ama ke kakahiakn o Olepau, hele na kauaka i ka hona. a me ka hoomakaukau ana no ke akua Makahiki, oia o Lono, i kap.u'a no hoi o Lonomakua. O keia ke akua i kapaia he nhia īoa. I kapaia hoi keia akua ma ka inoa ahia loa, ma o ke kaapuni hele ana o nei ekua a pnni ka mokupuni. O ka pii ana e kna a e kalai i keia akua laau, oia hoi ke aleua īoa, e hele pu ana na kauaka me ke akna hulu; a o ka hana ana ame ka hoomakaukau ana i keia akna, ua kapa ia be ku-i-ke paa. O ke ano o keia hnaolelo huihepaa, oia ke ku ana o na kanaka a paa i kahi hookahi. O keia kn ana o na kanaka ma ia ano, he leu ana ia a paa. He ano liko no keie* me ka olelo aoa, h.ilia i ka paa; kulia i ha nuu. O keia akua lea, oia nohoi ke akua Makahiki, he laau 1 01 hi ia o aneane elua anana ka loaj a o kona ana-puni he 1Q iniha he laau loihi pololei keia; a i okioki puna-puna a paukuku ia, mai kona kumu ae a hikl i ka welau, E hoopaaia iho ana ma kona welau luna he laau kea\ a ma keia laau leea i hoopaaia aku ai kekahi | au p Q j a (oi,a no paba ka paia-a? L. H.). Ama kela ame keia mana o ka laau ke'a i kauia akn ai he mau lei hulu manu i hanaia a paa. Ua hoopaaia aku he kapa ea-upa-u keokeo nui huinahs. 0 kahi kae o keia kapa, ua hoopaaia ma ka laau ke'a, a kuuwelu iho la ilalo, me he pe'a 'la o ka moku mawaena o kah.i i a ame kahi i-a. A pau ka hanaia ana oua akua kii nei, ia ahiahi iho, halihali ae la na'lii a me na k&naka i ua laau nei me kona mau hihimanu a pau, a hamo aku la iaia me ka aila manoi, oia hoi, ka aila niu. Ua uleloia, o ke kumu i kapa aku ai na kanaka o ka wa kahiko ia Kapena Kuke, o Lono, mamuli no ia o ka like loa o na pea o kona moku i ku mai ai i Hawaii nei, me ko ka lole pa-upa-u o keia akua kii o Lonomakua (Lono the father.j O ke kokoolua e hele pu ai me ke aleua loa oia ke akua paani, O keia ke akua nana'e hoomalu ina hana mokomoko, kulakulai, hakoko, uma, a pela wale aku. . He hana ano nui ka hana e pili ana i ke akua loa, oia hoi ke akua Makahiki. O keia ku ana o ke akaa Lono, he ak.ua kai huakai a •puni ka moku i kela a me keia makahiki," oia anei ka mea i loaa ai kela inoa o Lono-i-ka-Makahiki ? Ma ke abiahi o ka la o Olepau, e pau pono loa ai ka. ' hanaia ana oke akua loa. Ama ka wanaao ohpo o Olepau e ao ae ai, a o Kaloakukahi ia la, e hocf ia ana na puu ahi a me na laaialama ma na lihi kahakai a p.au,a pnni ka • mokupuni, a i keia wa e hele ai na alii a, me na kanaka i ka auau kai a auau wai no hoi. A pau ka auau ana/hoi mai la . na mea pau a hoopumehana iho Ia ia lakou ibo ma ke alo - o nā puu ahi.-, Aolft aeia kekahi "mea e hele e mahiai aole ■ hoi ika lawaia. E mau ana koia k,apu ana no eha la» E naOMAUIA AKU ANA. . '