Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 117, 18 October 1906 — MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele. KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U. [ARTICLE]
MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele.
KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U.
(liooM AT T JA.) Paoe mai la no o Iliiakaikaalemoe. "E kala waie kana liaalelo ana ae ia 'makou. 0 kona wahi nae i hele ai, aole au i ike, me he mea !a no iiae, aia oia i keia wa i kai o Keaau i ka manewanewa ia aikane ana o Hopoe. Pau no n'ei mau olelo a lliiakaikaalemoe o kona hoi aku la no ia uo lalo; a ku iho la nohoi ua Kauakahīapaoa nei. Hoi aku o Hiiakaikaalemoe a hoea i lalo. Hoea oia imua o Pele, a ninau mai la ua Pele nei iaia. Pehea mai nei ka hoi ua kanaka nei? He keu paha hoi kel.a a ke kanaka eepa nui wale. la'u hiki aku nei iluna, a halawai nohoi me kela kanaka, haawi aku nei au iaia i ka a'u ī paa aku nei, me ko'u oleio ana ako hoi [aia e kakua ae hoi a paa ka hope ame ke alo, hoole mai ana kela, me ka olelo ana mai nei. aole oia e ae e kak.ua i kuu pau, aia a ku kana makaia i ka wai koolihilihi o Puna nei. A maoao ae la no au, o na lihilihi no ia o Awihikalani. A oia ka'u i hoike mai la e hoi ia oe* Pehea la ke ano o kela kanaka? He oiaio na olelo a ua kanaka la i hoike mai la ia oe, e Hiiakaikaalemoe. Ua hoohiki io no oia elike me kana i hoike mai la ia oe. aka, o ka 10 nae o kona manao ma ia hana ana, he manao naauauwa. TJa' makemake oia e kupu ae ko'u inaina nona, no na huaolelo ana i hoopuka mai ia, a kii aku au e pepehi iaia, a hookahi kona make ana me ke aikane ana. Aka, aole nae oia e make ana ia'u. A o kau hana wale no, oia ko'u kena ana aku ia oe, e Hiiakaikaale-i', e kii oe a loaa kela kanaka, a lawe mai ilalo nei i ku ai kana makaia. 0 ko Hiiakaikaale-i pii mai la nohoi ia mai lalo mai a hoea ana iluna ma kahi e waiho ana ke kino pohaku o Lohiau, a o kahi nohoi a Kauakahiapaoa e ku ana. A hoea o Hiiakaikaalei imua o Kauakahiapaoa, haawi mai Ja oia i kona aloha ia Kauakahiapaoa; a pela nohoi na keiki Kauai nei i haawi aku ai i kona aloha ia Hiiakaikaaale/. 1 kii mai la au īa oe e iho ilalo, I kauoha mai nei o Pele e iho oe a hoea īlalo, alaila, kukulu oe i kau makaia eiike me kau i hoike ae nei i ka wahine 1 pii mua mai nei a halawai iho nei me oe, wahi a 13ii. akaikaalei i pane mai ai ia Kauakahiapaoa. Ae aku la o Kauakahiapao, aia wa laua i iho aku ai ilalo oka lua. oko laua nei iho nohoi ia a hoea ilalo, a hui o Kauakahiapaoa me Pele. Ia wa olelo mai la o Pele. Ua lohe mai r.ei au i kau makua o ka olelo ana i Kauai. He makemake oe ina lihilihi o Awihilani. Heaha la hoi; ia mau lihilihi noho paha e manalo ai ko makaia. A mamua nae hoi o ko'u hooko ana'ku i ko hoohiki, ea, e hele mua oe i kela hale o makou, oia o Halema'uma'u. Ilaila hoi oe e paina wahi ai mua ai a maona. alaila, hoi mai oe ia nei. i Mauliola, a ola nohoi paha ua kanaka. Alakaiia aku la keia (Kauakahiapaoa) e kekahi o na Hiiaka a heea i: Halema'uma'u. Iko ia ,nei hiki ana aku ma ka puka, pane mai la ka Hiiaka nana keia i alakai aku: