Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 98, 26 September 1906 — Page 1

Page PDF (314.41 KB)
Na Hawaii i x
iv* i,\ Hawaii.
Kahiliaulani ka Elele Lalmi i Wasinetona
rOAKOLV,815FATJBMABA 26 1006
KA HELU APAU, 2*7
BUKK H, UKU 1
Moolelo
Kaliiko.
Hwmakaukauia eJ.M Poepoc no KA A/4'7 A UP OKI
MOOLELO JTO
Ka Na-i Aupuni o Hawaii.
Ua koho nohoi oia i fcekij.bi coo ka^ak* nkamai a naa ao onn, i poe kakauoltlo uani, i poe kaa'taia a i mnu boa olelo u kntoa pu mo 1 1. 0 k^n-i ah» kakn-main no paba la. ke elclo ao kakou ma ke ano o ke kaluiHina avpuns o ko auo Euivpi. 0 «ia joe boa kuka la o Kamebanu»h«, «a M a-io. ou o Kai i Ka--a lanu, o Kialoi urne KimkahiakAnau a.
E kuka mo a an v o KAmetnmeha me ke a poe: a o ka laboa mea ho >holo ai, oia iho la ki Kim^bauieln G hele aku m a hoise imua o koaa Aha Kuhina. O na poe o !okn o keia Ana Kuhina, oia Keeaumoku; Keaweahelulu; Kamee amoku a me Karnanawa.
Ma ka hooponopono ana o Kamehameha i kooa auptini, La ikeia ka pono o kana nva lawelawe ana. Ua rna'ama oia ' mvlu; aole oia i kaih wale mai i ko lakou mau a'm; ua haawi oia i ai na lakou. a me ka i'a, a me ke kapa a me ka malo, a me ka p*u. E haa-wi ana oia i beta mau mea i kela a me keia mauaua o Ijko o kela a me keia makahiki.
Aole hoi o na'lii wale no kaua i mahira aka a\\; aka, o UA makaainana no kekalii. Ua hoolako aka O'a i na mea e pau ai ka nohona hemahema o kona poe makaainana; a ua imi nohoi o a i na mna e pono ai lakoa.
loa bolo n a i kd iawaui a boi mai, ua piha na anwai i ka i'a; alail?, e haawi aaa oia i ka ra i na'ln a me na kaoaki. Hele no oia i ka mahiai a ka ka ai iwaena, ka ma^a, ke ko a pela aku; a ike oia i ka nele
0 ke kanaka ia man mea a kona nma alii i Jawelawe
paka ai, haav?i no oia i ai na ka mea nele i ka ai; a o
ka mea paha i ono mai i ke ko a me' ka maia. Aole
loa oia i imi i na mea e kaumaha ai na makaamana.
Ke holo na'lii a me na kanaka e kuai a e kalepa
1 ka lakou mau mea kuai iluna o na moku haole, a
loas mai ka lole ka hao ame ia mea aku ame la mea
aku, aole oia i nonoi aka i na kanaka e baa^wi raai i
kekahi hapa o ko lakou mau loaa.
0 kekahi hana a Kamehameha i hana ai oia kona malama pono ana i kaoa mau wahine; ua h^onoho oia i mau kanaka kiai no ua mau aliiwahine la. 0 kona mau kaa kaua a me kona mau koa, he poe punabele loa lakoa iaia.
Ma ka hoike hoi a ka Monlele Hawaii i hoonono-
pouoia ai e Hev J F Pokuea, ua hoikeia penei:
E Boomauia aku ana
III.
MOKUNA IV,
'*A'(r Oihana Kilo Uuln Hawaii.
A lohia kahaumana ma kc'a ruahele haawina. Ike oia i na kulana o kela a me keia hokr.; maopcpo iaia na kaa o ki po e pn ai ua poe hnku nei, a ku i ka piko o Wake?.; a pela boi na hokn i kau oaua ilana o ka p ko o Wakea, a P iho an<\ nci. ua hele hoi a wale waia keia maa mea aia; ala.b, hcomaka GO ke BO ana a ke kamu ilnna o ka ipu hokeo. A peuei ke ano e ao BI ke kumu i ka haainana ma ke a mahele.
E lawe ke b un u ao k-lo br ku ia Ulo ibo o ka ipu hala, oia hoi ka bokoo A'a'la, e bana ibo i mau kahikaba kiknkiko a loloa j:aha maluna o keia ipu, rra ke kumkimi «na me ka tnorroku-hhi a 'lanahn HKhti.
Ho ekoln keia mau kaba A UK uapaia keia mau, kdha. "N,i A'anui o na boku-hookple." 0 keia poa hoku hoi, i oieloia ae la, he "poe hoku hookele.' 1 ua kapaia "Xa Hoku A-i-A'na. 1 ' A o na boka e kaa Jik-i ana nnwaho o ke a ma i kaba, ua .kapaia lakou. "Na Hnka o ka Lewa."
Hiickahi o keia m\\n kaha, e holo ana ;a mai ka waha in n o ka imcke a hoe a i ke k kala. E lilo ana keie man weUid elua o uu uiripk^ 'a, i mau kukulii elua, o a hoi, kak'ila akau a rno kaftjln hema.
Xolaih, o ke poo o ka umeke i inoe mai ai ke Kaha, nia malaila ka "Hoku Paa;" a o ke kak'jlu a welau akau noho i«. A o ke kika'a hoi o ka umeke, oia no ke kukula B wehu henja. Aid ma keia wabi o Newe.
0 ka mahele ft a ka hah hikina o keia k-sha, ua. kap«ua n l Ke Alaula a Kane;" a o ka mahelo boi ma ka huh komohaua, u,i kapaia o "Ke Alanoi maawe ula n Kanaloa."
Ala'la, P kaha hoa iho i ekolu mau icaha e nolo aua ;uai ka Hikina a ke Komohana o ka i'pu. Hoo-kahi kaha ma ka hapa pill akaa o ka ipu, ua kapaia keia kaha, o "Ke Alanui Polohiwa a Kane; 11 a o keia mahele nohoi o ka ipu i hoailonaia ai e kei* kaha," ua kapaia DO ma keia inoa E^froike ana keia mab'ele no kahi a ka La e nee aku ai i ka akau, a hcea i ka la 15 a 1C o ka malama o Kaulua.
K tfoornaitia aku ana