Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 86, 12 Kepakemapa 1906 — KA MOOLELO o Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele. KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

KA MOOLELO o Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele.

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

(Hoomauia.) I maliu mai oia ia oe, palekana kakou, aka, i haliu ole mai ke alo o ua pokii nei ou i hope nei ia oe, o kakou ka hoi ka mea aloha. Ke ike nei au, aohe pono o ke ahi e a nei. Owai la hoi o na hoahanau o kaua e holo nei mahope o ko pokii? O ka'u ia i noke iho nei i ka nana ma na wahi a pau o ka lewa, o ka honua nei nohoi; aohe wahi mea o'u a ike iki. Eia no na kaikunane ou apau i hele mai ai mai Tahiti mai me oe. Hookahi wale no ou kaikunane i koe, oia no kela e noho mai la i Tahiti i ka lihilihi o ke anuenue, oia o Kane-milo-hae. Malia paha oia keia e pili nei i ko kaina? Hele nohoi a oia keia hoo kalakupua e ulupa mai nei ia Kilauea nei o kakou ka hoi ka mea aloha; oiai ua ike no oe, e Pele, oia ko kakou kanaka mana nui. O ke poo ia o na Kane a pau. Oia ke Kane e paa nei i ka wai ola. Alaila, pane aku la o Pele i ke kaikunane ia Lonomakua: "Inoino nohoi kou manao i hoopuka mai la no ka haku alii o kakou. Nawai ka haku o kakou o Kane-i-ka-milo-hae, e nana mai i keia wahi alauka kaikamahine; a kokua mai oia iaia? Hele hoi ha, a oia keia; no ke aha au i ike ole ai, kona kaikuahine punahele. Mai houpuupu mai hoi paha oe, e Lonomakua, e like me ka hana a kela mau kaikuahine ou. Ua ike no paha oe, eia ia'u ka mana apau a na makua o kakou i haawi mai ai. E hele aku ana no ka ikaika o kela wahi hua haule wale a ka papaku elima puu ka lae ona. E nana aku nohoi kaua la! No nei mau olelo a Pele, oki pu wale iho la no ko Lonomakua manao. Aole oia i pane hou mai i ke ' kaikuahine. Huli aku la no ia i kana hana o ke pao i ke ahi o Kilauea. Ike aku la ia i ke kupaianaha o ka a ana o ke ahi. He puoho ae ia, a lalapa pukalaki ae la; a pio iho ana A kani iho la ke u a ua o Lonomakua me ka olelo ana ae: "Hao wale hoi ka hana au, e ke ahi. Heaha la keia?" E haalele kaua, e ka makamaka heluhelu, i ke kamailio ana no Pele ma, a e hoomau aku kaua i ka nana ana no Hiiaka e hehihehi kulana 'la i ka papaku elua o Kilauea. A naha ka papaku elua ia Hiiaka, lele iho la keia ilalo; a i nana aku ko ia nei hana, ua piha keia wahi i na pulelehua, ka lepelepe ohina, ka oka'i, ka pinao a me na mea lele liilii e ae a pau; a e kolo ana ma ka honua o nei wahi ana i lele iho ai na ano peelua apau mai ka liilii a ka nunui. Ua kau iho no kahi peelua maluna o kahi peelua e oni ana, e kolo ana, e naanaa ana, a pela aku. Ia ike ana 'ku a Hiiaka i keia mau holoholona hoohaukeke ili, olelo ae la oia. "Eia ka paha hoi i nei poe holoholona pupuka ka uhane o kuu kane? Kauwa make loa hoi oukou ia'u." E Hoomauia aku ana.