Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 74, 28 ʻAukake 1906 — Page 1

ʻaoʻao PDF (316.53 KB)
aii o Hnoponopono ia .Hawaii.
Na
Kalulianiani ka Elele Lakui i Wasinetona,
POALUA, AUGATE 28, li)OH
J]ELD APAU.2S
BVKE II, IIEU 1 74
Moolelo Hawaii
Klahiko.
HE MOOLELO .VO
r J. Jf. Poepoe no SA NA'l AUPUNf.
Ka Na=i Aupuni o Hawaii.
Q kekahi mea e nanam AI ma nei wahi o keia nv.'olelo, oU ka inoa n keia kaua, He mea rnaopopo nn o kii inoa kaznnama o aei k
Nn ka mea c pill ana i kekahi mahele o ka moo lelo o keia kaua am a Kamehameha a me Rnlaniku-pul^, i loaa i ka mea kakau nui kekabi kanaka ike mooMo H-twau a paa kuauhau i hdla aku i ka make, aole no i liuliu Ion aku mai keia wa akn, pfinei kaaa-
Ma ka wa a Kalanikupule i lobe ai e holo mai ana o Ivimehameha raai Hawaii mai e kaua la Oahu nei. ru kena ae la OM i kona mau alii e hoonohonoho p'-no i nd kulana kaua e hoonohonohoia ai kona ma" koa,
Nolaila, ua hoom.ilraukauia na kulana o hoonoho-ia ai na koa. A oia no o Puiwa o Kaumuohena, Ka-paeli, Kaakahoko, Ka^ananakoa, Luakaha, Kahapaa-kai, Kanomakapueo (Kamoinkapueo) a me Nuuana. Mal&lo hoi o ke a'o ana a Kaiana, ua eli la keia mau auwaha ela? e ikeia uku nei maiuna ae ka ni'o pali ma k i ball foa Waikiki o ka nnku o Nuuana. 0 ka manao o keia mau auwaha i ehU ai, i mau wahi e kau ai na pukuniahi o ko Kalanikupule aoao.
He mea oiaio na hukiia no elua pa kuniahi mai kai aku nei o Honolulu a kau iluna o ua mau auwaha nei e4ua. Hooknhi pu maloko o kekabi auwaha a boo kahi nohoi pu ma kekahi auwdha. Onakoana hkou e lawekiwe i keia mau pu, oia no kekabi mau koa ponoi o Kaiana, oiai ua makaukau pono koia poe koa i na boob an a ana i ka pukuniabi mamuli noboi o ka K.uana u'o ana a ike i ka wa i Hawaii.
I ka la i hoouka ai ke kaaa ua like no a like ka
paaona aoao elua ko Kamehameha ameK-ilaniknpalo
PA aku noboi i ko Kamebamoba mau koa, bee no
hoi keU arfao; a pi mm nohoi i keia aoao, hee nohoi
keia aoao.
He me a oiaio, ua ikeia ke koa wiwo ole o Ka:aaa ma keia hoouka kaua, maka aoao mai o Kalanikupule E alakai ana oia i kona poe koa ma kahi a Katueha-meha e nee aku nei.
A ua maopopo DO ko Kaiaiu hana ana pela, oia no kona maka* welawela loa ana no ia Kamehameha. Aka, oa lilo DO nae keia koa a me ne; wiwo ole o ua o Kaiana i mea ole ia Kamehameha,
MOKUNA III.
Mrimiili o ka makee loa o keu alii o Habo i & nene ihi kapn o ke kulana alii oiaio maoli i loaa i kahi kanaka-k.me ^ w>\\hine paha-i knkalu ai ota i keia Aha.
K rriRkmtuti , aa na ukoakoa nrr,c na halawai an.a a na'lii o loko o ktna Aha. maloko o kekahi hale i kuUul'i m;'oh ia e kp »Hi-ai-moku, oia hoi ka Moi. A o kd hana a na In e akoakoa ana railoko o kei£ hale. oi.i k a hull ana i ka mookuai hqu o keia a me leia alii a- aupuni a ai-moku paha.
Malokn o keia bale e noho ai na kuaubau akamatj no ke |iuka pu ana me lia Moi amc na'lii no na meg e pdi ana i na mnokuaahau.
Ma krt wa 9 makomake ai kekahi mea e hooiaia kona pili nna i ke alii a> aupuni e noho ana ia wa, € hele ana oia e ktmio tlok<> u ka Hile Naud, kahi i.oi i akoakoa ai ka Al> i Aln. I ka no ho an^ o ua Aha Alii nei, e hoonoho "< ana ma ka p,uka o ka pa e hoo~ puni ana i Va Hale isau-^. he elaa mau kanaka &iai i kaj aia na kaikuonv
1 ko keid rnn>u kan ka .kp ana i ka mea e hele mai ana e komo i kd Hale Nd>.u, e hoiUp mai ana lau« i ka Aha N^ua;
"Ei ae o med fr.? komo oi^i nei? ' Alaila, k£hoe. al£U la ka poe o luku i> ka l)a>e ma ka nmau ana; "N« wai mai oe, e mea? Na-ja? Owai kou makua kanc Naua?"
A pane iB'ii \\,\ 'An mea i maaii a'iu :" Mai a men mdu au; ao mea ln>i, ko'n makcakane?"
Alaila'jiiu.m hr>
"Nawdi m»i uou mabuakane Naua?"
"Na wr?ED>iL knu roakaakane, a oia ko l u kupuna kane,"
"-Nawai mai hm kou kupanakano? 11
Pela e nituBiaaa ia ai ke kanaka, -A hiki i ka pat. pono ana o kona muokuauhau. A ina e ike na kuaur hau o ke alii, mamuli o keia hai mookuauhau ana & ua kanaka la he pili io no ou i ke alii elike nae ka la kou ike mamuli o bona mookua ihau e hoike aku ana no lakou iaia ia mea.
I keUahi wa e imna ana ka pili alii o kekahi kan* ka a wahine paha imua o ka Aha Naua, ma o k& ninaa i0 ana la ma o ka aoao la o ka makuahioa. E hele ana mai iaia akn a boea i hope no na hanauoe paha he un>i a oi akn.