Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 59, 10 ʻAukake 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

Olelo mai la nohoi o Kaeo i kona mau hoa alii, e hele na koa i Waikiki e kaua ai ia Kalanikupule. I'a makaukau ae la he elua mau puali hou. A eia o Ka eo me nei mau alii o Oahu nei ke hooliuliu a ke hoo makaukau nei ia lakou iho no ke kaua. Ua kuku'i ae la ka lono o keia hoomakaukau ka ua ana a_Kaeo me pa,lii ekolu o Oahu nei a puni o Waianae; o Ewa, o Waialua a hoea nohoi imua o* Kalanikupule. Nolaia ua hoomakaukau iho la nohoi keia alii i kona poe koa no ke kaua ana ia Ka'eokulani ame na Ui kipi o Oahu nei. Ua hooana aku la o Kalanikupule i kekahi pualikaua nui i lako pono me na mea kaua ano hou o ia au e loaa ka pu ame na ame kaua e ae» a ka haole, U i nee pu aku ma keia huakai o Kapena Palaunu ame kekahi poe haole e ae maluna o elua moku; o Keka laka (Jaeka!) ame Pilinakepoo (Prince Leboo) na inoa o keia mau moku, O ka malama keia o Kaelo (Novemaba) 1794. Ua nee mai la na puali c Kaeokulani a mako kula laula o ponahawele. a hui iho la me na koa o Kalani kupule. He pu aku nohoi ka na koa i Kalanikupule.a he pu mai nohoi ka na koa o Kaeokulaui. Ua hooukaia ke kaua mawaena ona puali elua, Eha ia o keia kaua; a ma kahi o ko Kaeokulani hookaemi hope ia ana 'ku e na koa o Kalanikupule; na koa hoi'.e kakoo a e kokuaia ana e na haole Pelekane ua mau no kona nee a mua aua mai; e hakaka a e paio ana me ka ikaika ame ke koa oiaio nohoino kela ame keia iniha o ko lakou nee ana mai imua. 0 Kaeokulani ka Ilamuku e aiakai ana i kona mau koa, E uhi paa ana ka ehu akau o kona puali ma ka aoao mauka; a helo ka laina papa Koa a loaa ka eheu hema ma ka aoao makai, 0 na alakai hoi o ko Kalanikupule mau koa;ioia o Koalaukani ma ka eheu akau; o Kalanikupule, ke alii ame Kapena Palaunu.mawaena oia paha ka huna paa oka puali, a o Kamohomoho, ke alakai ma ka eheu ma kahakai. 1 ka elima o na la o keia hoouka kma ana, ke nee enau'mai la no o Kaeokulani me kona mau puali koa no mua me ka hoomau ana ī ko k\ malie ana mai ikB lakou mau. Ōiai'nae o ke a na koa o Kalanikupule he aluka ka lakou ki ana i ka lakou mau pu.-