Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 56, 7 August 1906 — Page 1

Page PDF (304.13 KB)
TSTa "Hawaii o Hooponopouo iu
Kahiliaulani ka Elele lalmii Wasinetona.
BUKK 11, HKU' .")()
POMA'A ,M
H-ELT APAF, 2n."
UK .MOOI.HU) ,\\i)
Moolelo Hawaii
Kahiko.
° J J/
Ka Na=i Aupuni o Hawaii.
lloko u ia mau l.i, dike rue ka lako o 11 1 Mm, IM nn k lii -ame ko l.ikou pop kanaka i uumeakaua Km-opa pela no ka lako o 11,1 'In ,imo n.i kanaka o KacoknUm hi n»rtu mo, a kii'M. U.i lodii hoi \\\ IviKiiiikvipalo, Moi o Maui, koiki :i Kahiikih, ho clua in a a rooku i Ja*iv pono i na mo a kmni.
Mtitinpo mill o kma tun an., o KaUuikii[iina mo Kaeokulani ua ike. a ko Kaoo u'am uono ana njaM:ul a o Kalanikujjulo nuhoJ ko Oahu ( 'si) Mot, Aia iu i lalo o Ka3okui;mi ka hoomi'Ki aua o M.iu. ame Knuai.
I ka make ana o Kaliek li a miiibpe mii, ua hoo una aku la o KUamkupule i kaaa ule'e oia o Kutnoho moho mai Gahu aku aei o holo 10 Kaeokulam la ma Maui, e noi ai laia i mau lau koa elua. A o na koa kahiko hoi o Mauii e noho aaa ui wa ma Oahu me Ka laoikupule e hoihoi la aka lakou i Maui.
1 ka lobe ana hoi o Kaeokulani i keia noi a Kala nikupule, aa noonoo iho la oia a mahope, pane mai la oia ia Kamohomobo:
,,E hoi oe, a e olelo aku oe i ke alii, ia Kalanikui pule; aohe ae o na koa e holo i Oahu. Ina i Hawaii e holo ai ioa ua ae lakou."
Hoi mai la o Kaniohomoho me ka nele a hoea i La ha in a, i ka ''Main ulu o Lele,"ua hui iho la oia me Kaunaoa, me Kaaione at: e Kawaiohelo, na 'lii koa puali o Lahainu.
Ua boakaku aku la o Kamohomoho imua o lakou i ka makemake o Kalimikupule ko )ukou Laku aln oia hoi i mau Uu koa elaa. 1 ka lolie ana o ken poo alii puali i ke kaaoha a Kalanikupule ma o Kamohomoho la, ua hooholo koke iho la lakou e lawe i ekolu laa koa i Oahu. He ekolu lakou; ekolu nohoi lau koa,
Nolaila haalele o Kamohomoho la Lahaina me keia mau laa koa ekolu a hoi mai la no Oahu nei. Hoea mai la o Kamohomoho ma i Waialae, kahi e noho ana o Kalanikupule, a ilaila hoike aku la o Kamohomoho i na olelo a Kaeokulani i hoike mai ai imua ona.
Ua pane mai la hoi o Kalnnikupule: "Kapaiana
ha no hoi ke Alii a Kahekili. Kainohoi, uu lobe pa
no kakou i ka olelo o kuu makuakane, e pono kakou
e noho like. E noi akii kekahi, a e haawi mai keka
hi; Olelo hoi kekahi, hoolohe hoi kekahi,"
710 KA flA'I A UP UNI
III.
Kf> Jloolefa o ko IVdkea in" XoJto ana ma Kahlri—Ka Loaa unit n l-p Alftm Mu o KnmcJia'ilrtina.
Uoi mai la oia a hoike mai la i ka makuahine aohe loaa o ua kurnu laau nei iaia. I ka lobe ana o ka makiiahmi) i k(Ma mau olelo a kana* keiki, ia wa oia i olelo mai ai:
"Kupan.iln ro ka hoi ka loaa ole ana ia oe o keia bnnrilflHii. E hple hou OP e huli, a e nana pono Ioa oe i ua kiimu lauu nei. He kumu katakala ia o kona ill."
Alaila. hf-le hou aku la o Rati, no ka lua*o ka manawH. Aohe no he loaa Hoi mai Id no ia a hiki i ka hale, a hoi be aku la no i ka makuahine no* ka Joaa ole na.
Olelo mai la no ka makuahine, e hele bou no oia e hull i ua kumulaau net no tte kolu o ka mrinawa. I keia hele hou ana a R^ta ua loaa aku la ua kumulaaa nei iaia.
I ka loaa ana o ua kumulaau nei la Rata, ua hoi aka la oia a ninau i kona makaahine i kaaa mea e hana ai i hina ai ua kumulaaa nei ilalo, a loaa hoi ka waa.
la wa i olelo mai ai ka makuahine. "Eia mai na ko'j pohaku; a me ke'a mau ko'J oe, e ki,a ai i ua kumulaau nei u hina Halo "
1 ka iko ana o Rata, aobe 01 o na ko'i pohnku, pane mai la oia i kcma luaai makuahmc: "Kupanahaf Aohe mho o kola mau pohaku an i haawi mai no 1 ; a pehoa la auanei o moku ai keia kumulaau me keia mau nohako 01 ole,"
la wa pane m-ai la ka makuahine i ua o II ta: "0 hele me kern mau pohaku a kau iho oe ma ke kua
0 ko kupuna wahine o Hmetuaoaka (oia hoi, o time-
tu-a-hoana-ke kaikamahine a Pohaku-hoana) A i kou
kau ana iho i keia mau pohaku ma kona kua; e olelo
iho oe.
"E 01 ke ko'i e.oi ke ko'i-e oi ke ko'i a'u a Rata-He mea ciaio; e 01 aua keia mau koi pohaku. Aldila r e hoi mai oe a kauhale nei, a hana oe i a-u no ke koi""
Ua houko aku la o Rata i keia mau olelo a ka makaahine, Ua hele oia me na ko'i pokaku ana a loaa ke kupunawahine, o Hinetuaoka. Hookala'iho la oia
1 ua mau koi pohaku aei ma ke kua o ke kopunawa*
bine a or, alai}%*W)ihoi aka la oia i kauhale,