Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 16, 20 Iune 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KE KAI'A A KAMEHAMEHA M\ KOAPAPA AUa r\ee ako la ka mokn kaua o Kamehameha no i ka idoi o Pelekane" (Britaniq) a mawaho rono o Wiiipio, a hoom.aka akn hi e kipoka, i ke kahoa kaua o Kaeokulani me ka ikai'ka loa ka haoie kipn a' Kāeo,- oia hoi o Mare i hoohemahema iho i kana lau e lawe ana i kana. hana. no ka pono ame ka paiekana o ko,na ; haku. Ua ki mai Jn no oia i kana pu i ka moku kana o Kamehameha . Ca olelo ia nae, o kahii hooukaia ai ke kaua moana ikailra loa mawaena o na au—waa o no aoao elua, mawaho pono f>e co ia o Waimanu. A ; keia kaua ana. na hoanhee ia o Kahekili amo Kaeokul» ni e ka il<a ; ka kaua moana o Kame hameho. A mamuli o ka olap» ame I<b huila ana o ke ahi o na pu—kuniahi ame na pu—kiui joohiwi, ma keia houka kaua ana i kapnia ai ia kaua moana o "Ke-nu-w r ahan)3nJa. a o Kawai hoi kekahi Ua manao ia e na doo kakao mooleJo Hawai', oka makahiki 1791, ka wa i h louknia ai ! ?e i a kaua a mamna £ioi oka make an« o Kuaahoula. Ma keia kaoa ana. ua hoauhee ia o 'Kahekili ame Kaeo. a na noi loa na au waa kaoa o ua mau Moi nei i hoopiheloia, a pela me ko laua mau kanaka he leholeho wale i pao i ka rpake. I keia hee anaoKahekili ame Kaeokolani, ua hoi mai la laua me ke koena o ko laoa mau an—waa 1 pakele mahunehune 3lai loko mai o ke kaoa, a pae i Hana Maui, 0 keia kaua ana mai a Kahekili ia Kamehameha, he mau olelo oiaio ole ka Knheki.li i hoike mai ai imua o kieane, kana i hoouna aKu ai imua o ua o Kahekili, oiai oia ma Oahu., i ka i ana mai : Aia a"t]?fkapa eleele a kau ka i ka nuku, oia k* wa e kii aku ai o Kamehameha i ka ama. No'aila, ma keia lele kaua ana o Kahelnli ia ll»waii , niii na «ina pili ia Kameaameha, ou hoolllo maoli o Kahekili iaia i pulnkaumaka nona, a no ia mea, ua loaa ia Kamehameha he kumu kupono e uhau hou ai ke kaua maluna o ka mea e noho ana" maluna o ka nohoalii o Maoi, ina paha o 'Kahekili ia mea e noho ana maluna oia noho, a i ole, o kana mau pna aku a poe mamo paha. E hoomaopopoia hoi ma keia wahi, o K'amehameha'ame Keou'a Kuaahuula na Moi elua o ka mokapuni o Hawaii. o Kahekili ka Moi o na mokupuni 0 Maui, Molokai. Lanai, Kahoolawe ame Oahu, a o Kaeo Kolani hoi ko Kauai moi Aimoku, Ae hoomanaoia, o Kaenehameha ka mea ī lilo 1 pulakaumaka inoino lna no Keoua Koaahuula me ka. Moi o na mokopun) huiia o Maiii, Lanai , Molekai ame Oahu, ame Kaeo Kulani o Kaoai. A ke kaua, ke hakoko a ke p-iio hookahi nei o Kamehameha ia lakou apau i huiia a pakahi paha. Iloko hoi o ka nohona oia au o 'Hawaii nei r ka wa i o.lino o.le ia ai na papalina o Hawaii kua —uli, a o Hawaii. hoi i ka houpo o Kane, e la welnwe ana na Moi ame na'lii. aimoku ī na ano' haiia apa(i e loaa ai he lanakila aua maluna o na hoa. paonioni. , (f nCOIfAUIA AK'U ANA.') ' ' .