Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 14, 18 June 1906 — Page 1

Page PDF (328.18 KB)
Na Hawaii o Hooponopcmo ia Hawaii.
rOAKAHI, ll'Xfi 1,\ IMii,
NA HELU APAU,
ii,
1V1 oolelo
IIR MOOLELO .Vfl
Huomalcaidauia e J »/ Pocpoe no KA A'J'J A CPUXt.
Ka Na=i Aupuni o Hawaii.
111.
KB KADV A KVMri! VMFMV MA KO WAVAA-
''Akj, e o'u man boa alii o Kauai, si pel. a hoi e o'u poe koa, e hoolohe a e malm mai oukou i ka. Ico iiwih,, oia hoi, i nui ko eukou ikaika, i nui ke aho a inn kakon i ka wai hu'ihu'i ono o Waipio, a kohi ku hoi i nil kulo o Kuuak* "
0 keia na olelo hoolana a hoeui-u a ua Moi nei o Kauai imua o kona nuiu aln ame kon t i poe koa.
A na keia mau olelo hoolana a ua Moi nei i hoouwila ae i na houpo o kona poe kanaka, a ua kali Inkou a o ka puka mai o ke kauoha mn ko lakou Moi HIM no ke kupa-kupa ana aku o na hoe i ka moana.
Aole nohoi i liulm mahope iho, ua haalele \\ho la ua Lae'a-o'a nei o Kauai-o-Man-Dkttlampo me koria mau awvaa kaua, a nee aku la no Waipio i Hawaii
A pae na wan o ua Moi nei o Kauai i Waipio, ua lele koke aku ^ia ame kona poe kanaka no uka o ka ama Lawe la 'ku la kekahi nan pukuniahLno uka o-ka aj'nai -a kukuhiia ~ih~bTa ma kahi kupono e hiki ELI ke hoohanaia ma ke kipoka ana i na auwaa u Xaiiitunmeha ehookokoke aku ana ilaila,
A o kana "haole nohoi oia o Mare (Huaray) A mar a, oia no kona alii ki pukuniahi Eia pu nohoi me kjia mau koa o Ka-eokalamna ilio i hoonmamaaia i ka hakaka,me na kanaka.
Ma ka Dana ana a me ka hoomaopopo ana i ke kulana hoo-oee kaua a Kaeokulani i la\\ve ai ma Waipio, he kulana lako maoli no i ka makaukau.
I nei paa ana o Waipio ia Kaeokulani ame kona mau koa, ua hoomaka, koke iho la ua Moi nei o Kauai e wawahi i ka hai-au o Pakaalan*, a pela nohoi me ka he an o ''Moaula'' i hofi-ponoponoia ai e Kalaniopuu
Ua hooluoloia na wahi kapu o oloko o ua mau heiau la pu-hiia i ke ahi ka nioi kapu o Liloa— UA hoauheeia na elemakule ame ua luahinc
Oiai o Kaeokulani e hana ma ana la Waipio alike me ia
Iinike in. nu la, 01,1 ka. wa i haalele ai na auwaa o Kah-kili m
Mokulau, Kaupo, a holo mai no Hawaii
1 keia wa a nei man alii aitnoku e hnonee nei i ka laua iliili konane o ka pnpa kuun na'i Aupuni. emoho ana o Kame-meha ui wa ma Ko na
Oiai ua Paiea nei e neho ana raalaila, la wa i hoea aku 1 1 kekahi elele mai Eohaln aku, no ka hoikp ana aku lam no keia mau kipi
0 ka moa o keia elele, wahi a kabuke moolela (kakau lima) e ke kuauhau alii a S. L Pelioholani, oia. o Kilii, a mai Halawa aku kona holo ana 'ku i Kana maluna o ka waa
E a. c mai oe e ka makamaka heluhelu ma keia wain o ka kaua monlclo o KA N-\\'i A.ornNi n HAWAII, e hoike aku kou me a kakau moolelo i keia uiaxiHO, oia hoi keia:J
Maloko o ka buke moolelo kdkaul ima a B L. Pcleiholani. ua hoikaia, aole i holo kino o kahekili i Hawaii e kaua ia Ka> mehmiii'ha, ma keia luiakai knua i huna ai ko Kauai ame ko Maui m»u koa; aka' o kana mau keiki elua, o Knluniknpiile a mo Koalauknni
(B nnDMAUlA AKU ANA.)
Ka M ko Wakea ma Noho ann ma KaUld — Ka, Loaa-
ana o ke Akua Vlu o Kfrnehaikana.
He keu kahni ka raea apiki nui wale. Hakanu maoli ke ano o na kanaka o na Koolau nei i keia bele ana mai la a kakon.
Hele a mea, ua hull paha keia poe mahope o nei man alii hou o ka moliupuni nei o kakoo? Hookahi ka hoi mea aloha o ke alii o kakuu e ka ia ana paha i ka pohuehue?"
I ka hoe^ aDa mal ° ta ^ a no ^ B ^ aua " ua noakaukan na aoao elua ua lilo ae la no o Kali a i alihi-kana no ko Wakea man pualikaua, oia na kanaka mai >a wai o Waimea* a hnea i Kdaawa, ka aioa nooa ke kai lafnalomai 3 na,'lii i ae an kahiko, a kaalo i ke kaha o Palittn (Knaloa) a hala-loa i oa kai auln o Waimanalo.
Ua hui pu mai la ma keia pualikana o^Wakeajaiiarna ianaka- e—OtopanHT"^i~* r apun ak "a'° e ° ke keikialii Heeia e haoai kapn la nei e Hiumea. 0 Eamoawa. nohoi ke kahuna a o Ilanmea no ke kilo ame be kacla.
Ma ko Kane Kumohonaa aoao hoi, oia no ka alibifcaQ* nui, a he lahulehn loa nohoi koni man kahuna ame na kilo a . e like no me ke aoo man o Oa 'lii oia wa.
0 kahi i hooakiia i keia kaua mawaena o Watea ma; ame Kane-ia- Kumuhonna, mauka no ia o Kallhi. OSai, va* haalele aku U o Wakei ma la PalUcu (oia hoi, o Kaaloa i keia wa) me kn laknn pne ksnaka a hrii mai la i Inca o Kilo-ba-ia ame ba ii^rt o K-liln, Ua paoi p>»« mdi la h-n bekahi mahele « ko l a k.«u pi-e kanaka in lain n Lnlaku a hoea i kai D Krtne ^be r d hnla i kai o Ne-twa, me Kailn* a hoea i WaimE-nalo Urt pa 1 ^ ae l> »"l'0i kaunkn n Nunanu J kn Wr,kett inn p«e Lanaki, a bf pH>a knuaka ^ale DO ia mai k* nuku aku o Xuiiauu, a ke ka-hnuiiM & olelma UPI, n ka nlo-b^la c-Kpfcele ri lined i K«iieuljH P.npoaniu* kauakn mai kfr uka o kt kai.
L ka ikp auu o KanP-ia-Korunliunr.il en ba make o ke kaua * Wnkea i ukt n Ka-lihi, m'e hiki u'a a me koiii po» kp nlr. a? i ny kat.a mnukM irai o K'alihi, n il.nl>, o ka moe ibn la un IR o kooa Kaoo kaua i uka o Krilibi,
1 keia knua rim inawrfenA Wakp* ma a me Kane-'a-Kuma bonnik Uu make oia mnlonn ae o kt?la kii^ a, inau *o Kalibl, nooa kamniinPaba-KikRlM, MjilailA, i ku aike-kikala o Kaue-iH-Kumubonua i ka ibe luomeki a Kahu. - A mamuli o keia make HUA o Kane-ia Kumuhonua, na lilo. holookOH ae la ka Moknpuui o Uahu nei.
0 ketaihojaka moolelo (Kaaoj kflbikoe pili aua i?. Wakpaa me Hauioea, DO ko lana taua and me Kane-ia-Knmnhnnna- k" Una bee aua ia Kane- la-Kumuhorjua- ko laua knlewa.nra i ka moan» loe to 1»U4 mau ohaca-ko lakou pae hon aoa i ka ama nei- fca boooka kaua bou ana o laua me Kaoe-id-KnmuhoDUA n me ka make ana o ua'lii ne: mA ka hoouka kana hope loa ma i.ka o Khlihi.
Pebea la ka oiaio o keia moolelo a ko Hawaii nei pos kahiko, elike me u i boikeid Be la, aole hiki i ka mea kikav kp boomaopopo aku ia mea.
(B HOOMAUIA 4KU ANA )