Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 152, 23 May 1906 — Aia i Lanihuli ko Lei Nani! KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Aia i Lanihuli ko Lei Nani!

KA MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA

Ko Kamehameha hoouna ana i Elele i Oahu ia Kahekili, a i Kauai nohoi. I ko Kamehameha lohe ana hoi, ua make ka makuakane o Keawemauhili, aole i kana mai ka ehaeha welenia o kona naau. I ka hui ana ae o keia mau pilikia apau, a akoakoa imua o ko Kamehameha alo, oia hoi, ko Keoua makemake ana e kaili aku i kona mau okana aina, ka luku wale ana i kona poe makaainana ame ka make ana o Keawemauhili, ka makuakane, ua ku maoli ke ahua e pono ai o Keoua Kuaahuula ke make. Ua nini loa ko Kamehameha naau i na hana hoomainoino manaonao a Keoua i kona poe makaainana, a ua hu mai la kona aloha i kona poe kanaka, kana poe keiki hoi; nolaila, o kona haawi ae la no ia i ke kauoha i na 'lii, na mamaka-kaua, na pukaua, na alihikaua a i na koa e ho'i no Hawaii. A ma ia wa hoi, eia o Keeaumokupapaiaheahe ke koi nei ia Kamehameha, e holo i Oahu e kaua ia Kahekili; a wahi ana i pane mai ai ia Kamehameha: "Ei ae ka i'a kokoke i ka maka-ha. He ahi punana-hua.'' "Heaha ia mea, he ahi punana-hua?" i ninau mai ai o Kamehameha. "He ahi nepunepu, ua puni i ka upena. Aohe ona wahi e pakele ai; he make wale no kona i na wa apau," wahi a Keeaumoku. Alaila, ninau hou o Kamehameha: "No keaha?" "Eia hoi la," i pane mai ai o Keeaumoku, "ua lilo pio hoi o Maui ia oe; a aohe ona wahi e hoona ae ai; aohe hope. He poe alii hope ole lakou apau. Aole o lakou wahi e pakele ai." Aka, ua hoole aku o Kamehameha i keia manao o Keeaumoku me ka olelo ana aku: "E hoi kakou i Hawaii; oiai aia no ia keiki au ke hana ino mai la i ko kakou mau wahi kaulana aina ame a'u mau keiki. Heaha auanei ko kaua waiwai o ka hele ana ilaila e like me kou manao, ina e kala mai o hope i ka pohuehue, elike me ka ua elele i hooike mai nei? Aohe. E hoi kakou! Eia nohoi kekahi ua olelo mai nei nohoi o Kahekili i ka hua o ka maalahi, a i mea aha hoi ma kaua e puʻe wale aku ai no? O kekahi nohoi, e hoi kakou e kukulu i ka hale o ke akua i Kawaihae, a noho o ka hale ia pau ka aiahua ana o ka aina, pau nohow na lana me" (E HOOMAUIA AKU ANA)