Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 149, 19 May 1906 — KA MOOLELO o Hiiaka-i-ka-poli-o=Pele KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

KA MOOLELO o Hiiaka-i-ka-poli-o=Pele

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

Pane mai la hoi o Hiiaka ma ka uiuau ana mai: "I ka wa Eea oe e hoi ai no Eoua?" E ka makamaka helahelo, o. Kooa a Hiiaka e niuai? oei i&. . Kaulan-iQkbla,-.oiß, o Houolulu Dei i keia \va. A ma kekaliH olelo aua, oia ao paha ka a; ao pohu o ka moknpnni. Pane ak u1 a ua wah i kadaka nei: . . ' . '•I keia wa uo au e hoi ai a loaa aku ko'u waa o ka holoaua mai nei. Aia uo la i Koua, ike awa o Kou." "A ina pela, ea," i paue mai ai o Hiiaka, 4< e hoi e~ōe mamua, a mahope aku nei nohoi maKou. G ko kakou wahi e hui ai i Eona i ka hale kilu o ke aliiwahine o Peieula." Huli mai ia o Hiiaka a kamailio mai la i ke aliiwahine o Makua: ''Aole makou e uoho me oe, e ke alii, elike me kau au'a, e hoi no makou, i loaa ko makou waa e holo loa ai i Hawaii, o ka waa nei o ke alii o Molokai. Noho hoi paha auanei makou me oe, e k* alii, elike me au'a, neie makou 1 ke alauui ole e hoea ai 1 Hawaii. "He kahi hoi ka ulia pomaikai o ka halawai ani me ke alii uei o Molokai, a no ia nei hoi ka waa, he poe ohua ee waa hoi maI kou, ■' Aka,' ina n v he makemake loa kou, e ke . 0 Loaumoe uiakon ia nei oe i keia po, uiaila, e uoho io no paha makou a kakahiaka ia, pae aku makou no Waiauae'?" Alaila, paue m*i la ke aliiwubio© 0 Makua: li E ae mai oe e uoho kakou i& iiei, apopou i k* la okoa boi ako oakou." A olowalu mai U nohoi ke noi a oa kamaaiua oia wahi ia lakou oei e uoho; a pola nolioi me Ma* ile-laulii, KoinUi a«e Ilalakaipo, Alai)s buli uni )a o Hiiaka a kaoaaiiio m*i !a ia Eaulauaokala. H E auhea 0«. Euobo paba kakou a ka la apopo» aa, alaila, hoi kakou apau ao Kona?" "Aole," wah* a Kaulanaokala 1 pana aku.a», ka oielo aua aku uohoi:

"E boi e au mamua a hoea i ke kaba o Nuuanu; kali ruai au ja oukou a hoea ae. Aia hoi . a pau ka oukou hana o lalo nei, _ alaila, hoi ae oukou a loaa no au i kahi au i olelo mai nei i ikahi o ka hale kilu o ke aliiwai hiDe Pelenla." O ka ae mai la no ia o , a o ka wa no ia o ua o Kaulauaokala i hoi aai aj. O Hii*ka ma hoi, ua noho iho ln lakou & ' like-m.e ka au a a ke aliiwahine 0 Makua. . Ia po iho, ua ku iho la ka aha kilu aua aliiwahine nei. A lilo ae la o Lohiau i hoa kilu no ker aliiwahine o Makua, a he poe okoa ae ooho: kekahi. la helo ana iho o na ipu kil» mu«r-oin no ka L jhiau me ka ka • Ui o Makoa, i ua aliiwahine nei nae ka ipu mua. Ia hookna ana aku i kana kilu ■> ua hnla aku a o ka mua loa iho la ia o ka ikeia ana e ko Makua poe kamaaina, o ka hala ana o ke kilu a ua aliiw*hine nei, oiai o ka lealea ia a ia wahine i l hele ai a lehla, aka, i keia hana i ana nae, ua hala iho la ka lehua s mua o kana ipu. Alaiia, kaa ke kilu ana ia Lo- • hiau. Ia hooniniu anā< mai na [; hoi a Lohiau ī ke kilu. na hele J pololei mai la no ka nee aua a o •! ka pa mai hoi ia o ka pahu laan, loka ha 1a ae 1 a no ka ia. Aia t \ wa i pane m*i ai o Hiiaka nae ka . olelo m mai: r '*£! A kau a olua i ka U9« | Ih. Hoi huu no pahn." , i pau.

Ke hoike aku nei makou i ka lohe imua o ko makou poe ame ka poe apau e | Knafeemake ana e lawe i ka i Nnpepa KA NA'I AUPUNI jnei, he 75 keneta ka auhau |oka nupepa uo ka mahina | hookahi, a he 25 keneta hoi no ka pule hoi; a ma ke kuike wa)e no e hiokaa .a mai ai heia anhau. A e heouna mai hoi i ka Ona o keia Kupepa i na kauoha Nnpepa ame na Da)a apan no ka uku o ka Pe pa« Aole i ae ia ka aie« koe nae na aelike e hanaia ana me ka Ona o ka Napepa*»