Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 134, 2 Mei 1906 — Kui Pua Akuli, Pua Kilioopu e [Illegible] HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA. [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

Kui Pua Akuli, Pua Kilioopu e [Illegible]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA.

KUMU I LOAA MAI AI KA INOA KAMEHAMEHA. Aole i kali o Kamehameha i kana hoonee kaua ana, aia a \oea hiai ka elele ihc īaia aku ai i Wailuku no >?a ninau ana ia Ealanikupule no ke ko'i kaua o 01opu v aka, ua hoonee koke makaukau. * Aia kona poe koa opio ke nee papa la no mua. O na koa hoi malalo o Keeaumoku, aia lakou. ma Hamoa kahi i hoolulu ai. A o keia poe koa kai hoehu ike kaua me na koa o Mani malalo o Kahalemilo. O keia Kahalemilo, oia ka moopuna a Kahalemilo, alii aimoku o ECau, Hawaii. O Kekuhaupio hoi me kona mau koa, aia ke pii la iluna o Haleakala, a ke kiei 'la maluna aku o Puunianiau. o ia wahi i hoolulu iho ai ua "pu-kaua hi ? a pa'i-ole nei o Kona. Aia hoi oia ke ike la ina kaa kaua ona 'lii puali o Maui. Ua lilo na haawina ehaeha i loaa ai ia lakou ma ke kahua kaua o "Kakanilua," i ke au o Kalaniopuu i mea e hoomahuahua mai ai i ka nui o kona makaukau hoonee kaua ana ma na ano he nui. O Kameeiamoku hoi me kona poe koa, ua hele aku la kona puali a hui me ko Kamehameha mau koa ma kahi i kapaia o Kawaipapa. O ko Keliimnikai ame ko Holeluhe, ko Kaleipaihala me ko Koakanu poe koa, ua hookui lakou me ko Maui poe koa malalo o Kahanana» a ke iho nei ka lakou mau maka ihe, o poiolu. a kimo nohoi na pahoa. O ko Kamanawa mau koa, pela hoi ko Kalawa ame ko Hcwahawanui poe koa, ua huipu aku la lakou me na koa o Kapakahili, a ke hooukaia nei he kaua ikaika ame ka hahana loa mawaena o na aoao elua. O ka hele ia oka nee ana o ka hoouka kaua a hoea i t ke kolu o ka la, ia wa i kuemi hope aku ai o Kapakahili me poe koa iloko o ka ululaau; aka, ia lakou i emi hopo aklt ai, ua pi>'i pu ia mai la lakou e na koa o Kekuhaupio, mauka mai o ke kuahiwij a lukuia iho la na koa o ua Kapakahili nei» a make pu iho la no hoi oia ma ia kaua ana. A inake pu nohoi o Kahanana. ta auhee iho la na koa o Maui. Ona koa keia malalo o Kahaiemilo, ua aūhee aku la lakou a uka o Kanenelu» a ilaiia make o Kahalemilo. I ka hiki ana o Keeaumoku me konajK»e koa i Oneuli, ii'aila hoolulu iho la oia. Ca maopopo loa, ua ianakila ae ia na koa o Kamehaueha; a no keia lunakiia ana o na koa o ua Paiea nei, ua kau ka weli i na kanāka ame na 'iii o Uaui. O kekahi kumu nui nana i hi> awiwi hikiwawo lou i keii ianakiia ana o ko Kamehameha aoao, oia IK> ua iiookoio niakaukau ana a Olohana me Ajkake 1 ke ki ana ia pu-kuniahi. *