Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 89, 10 March 1906 — KA Moolelo Hawaii Ka'hiko. [ARTICLE]

KA Moolelo Hawaii Kahiko.

(ANCIENT HISTORY OF HAWAII.) Hoomakaukauia e. J. M. Poepoe no KA NA'I AUPUNI. MOKUNA II. Ka manao o ka Poe Kahiko no ke Kumu Mua o ko Hawaii nei Lahuikanaka. Ke ole ka mea kakau e kuhihewa, o S. M. Kamakau ka mea mua loa o ka poe kakau kuauhau Hawaii i hoopuka mua i keia mookuauhau o Welaahilaninui maloko o ka nupepa "Ka Elele Hawaii, " Buke 10, (Honolulu, Oahu), Dekemaba 21, 1855, Pepa 21. Ua loli keia hoonohonoho ana o ka mookuauhau i hoikeia ae la mai ko ke kuauhau o Welaahilani i hoikeia ma ka aoao 178 o kana Buke I, "Ka Lahui Polunesia." Ma ia kuauhau, ua hoikeia penei: KANE WAHINE KEIKI Welawahilani Owe Kahiko (1) Kahiko (1) Kupulanakehau 1. Wakea (k) 2. Lihauula (k) 3. Makuu (k) Wakea Papa Ma keia kuauhau, ua lilo o Wakea i mua no Lihauula; a o ko laua muli nohoi o Makuu. Aia hoi maloko o ke mele kuauhau Kumulipo, ua hoikeia, penei: "O Kupulanakehau wahine I noho ia Kahiko, o Kahikoluamea, Hanau o Papanuiakea O Wakea no ia, o Lihauula, o Makulukulukalani O ko laua hope, o kanaka opeope nui Huihui a kau io Makalii—Pa-a Paa na hoku kau i ka lewa Lewa Kaawela, lewa Kapoilaniua Lewa ha'i aku, lewa ha'i mai Lewa ka hai lewa, ka haihai Lewa ka ua, ka punohu Wahilaninui Lewa ka pua o ka lani Kauluaihaimohai e Lewa Puane-ne, ka hoku hai haku. * * * Ua kulike ka hoonohonoho kuauhau o Welaahilani o ke Kumulipo, me ko ke kuauhau i hoikeia mai e Aberahama Fornander, oia hoi, o Wakea no ke keiki mua a Kahiko me Kupulanakehau (w); a o Lihauula aku ka hope, a o Makulukulukalani, ko laua muli. Ua hoomaopopoia no ma kekahi mau kuauhau kahiko o Hawaii nei, o Welawahilani ke kanaka mua a ka Pukolu Akua i hana ai, mahope iho o ko lakou (oia hoi o Kane, o Ku ame Lono) hana ana i ka honua nei me ke ahi, mamuli o ka hewa o o na kanaka e noho ana maluna o ka honua.