Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 73, 20 February 1906 — Hiki Mai ke Aloha, Nanape i Ka Manawa! HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na-i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA. [ARTICLE]

Hiki Mai ke Aloha, Nanape i Ka Manawa!

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na-i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA.

AOLE NO ko'u makemake ole e hooko aku i ka oukou koi, aka, e imi mua kakou a ku ke kumu e kaua ai, aole kakou e nele; hele no ke kaua pa no ia kakou; aka, me ka loaa ole o ke kumu kupono a lele kamako wale aku no kakou, ea, he kaua hoopea wale no ia, he kaua makaha, he kaua kumu ole, aohe nana mai o ke akua ia kakou, oiai ku ke kaua a oukou na 'lii, ku ke akua; a i pono hoi ka hana a ke akua i ka pono o ko kakou aoao.'' Mamuli o keia mau hoakaka a Kamehameha, ua emi pu wale iho la no ka manao o na 'lii, a ua apono mai la hoi lakou i ko Kamehameha manao. Ia noho ana mai o Kamehameha ma ia hope mai, ua ninau ae la oia i kona kahuna poo ia Holoae a me ka makaula wahine o Pine no ke kumu kupono e loaa ai he nee ana i ke kaua ia Keoua Kuaahuula a me Keawemauhili, e like me ke koi a kona mau makuakane alii. Ua olelo aku la o Holoae ke kahuna, a pela no hoi me Pine ka makaula wahine: "E Kalani e! Aohe kakou ia nei e nana ai no keia hana, oiai, he one panee keia, he hawanawana, he mumu ka olelo o nei wahi, o Kawaihae nei. E hoi kakou a ka aina i waiho ai ko piko, ko iewe, ilaila hoomoe ke kahua o ka hana.'' Ua ae mai la o Kamehameha, a o kona hoeu ae la no ia e hoi ke aloalii no Kohala, e like me na olelo a kona mau kahuna alakai. Nolaila, ua hoi aku la ke aloalii o Kamehameha a noho ma Kohala. He mahiai ka hana, he lawaia ka hana, mokomoko no hoi, a he ao no hoi i ke kaua. I kela hoea ana i Kohala, ua ku iho la ka Holoae ma papa hana. A i ka pau ana o ka laua hana, ua olelo aku la o Holoae ke kahuna: "Auhea oe, e Kalani! Ke hoike mai nei ko akua la, aohe e pa ana keia kaua ia oe. E hoea mai ana no nae he kaua mawaena o oukou o na 'lii aimoku o Hawaii nei. Hookahi oe, he ekolu mai ma kela aoao. Elua no ka aina, a he hookahi no ka lewa. O ke kumu o keia kaua, he wahi kumu ano ole a waiwai ole no hoi. Eia la, he alii kipi, a nana e hooulu ka hana, owili malu wale ia aku no oe, a hui pu hoi me ka pule kaua a ou mau makuakane, wehe ka piko o na hoahanau, haalele wale i Hilo ke aloha. Aka, o ka hoomaka ana nae keia o ka na'i ana o ko akua i ka aina, hoee ke kai i Maui, hekau ko papa i Oahu, lele wale mai Kauai. Oia la i lohe oe, e Kalani i ka hoike a ko akua." Ninau mai la hoi o Kamehameha ia Holoae: "Owai nei alii kipi nana e hoala ana ke kaua?" (E HOOMAUIA AKU ANA.)