Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 32, 3 January 1906 — KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o=pele KA WAHINE I KA HININA A KA LA, A KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o=pele

KA WAHINE I KA HININA A KA LA, A KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

lH KA ai iho la no ,ia o jift apau i ua pi?aa nei, a o Hiiaka hoi, lalau īho la oia i ka luau e Vaiho apā imua c kona alo ame ia maka nō, ai ae la ia elike me ka ai ana a kekahi kanaka kino' papa-lua ole i ka luau mo'a, ai ana 9 ua Hiiaka nd i ka lueu, a j he ai ana"fib a ka tnea kino kupaia- j naha. i Q ka hele. ia a pau ka ai ana; a na I mea apau, o ka Ava ia' 1 ku ae ai o Hiiaka iluua, a olelo «ku ia oia i na 1 poe apa» o loko o ka hale: "Auhea oukou, eia au ke hele nei. a e noho oukou me >a hoomanao i na wahi hua kanaenae a'u i hoike aku nei imua o oukou. He ai, he ia a he ola aia iloko wahi kanaenae. Eia makou ke hele nei. Ua ai iho la no hoi makou a ua lawa i ko onkou aloha ame ko oukou lo« komaikai." , : . ■ Pau no keia mau olelo a ua Hiia ka nei, o kona puka mai la ao ift, a mahope mai nohoi ke aikeaa o Wahineomao ame ka kahu me Pauopalaa. O ko lakou hele mai la no i t a hala na Hamakua, hala na Haiku. hala o Wailuku, hoomau aku la no lakou nei i ka hele ana a hoea i na pali o Kahakuloa, ilaila, ike aku la o Hiiaka i kekahi poe kaikamahine e kui lei hala ana. O ko lakou nei i hele aku la nohoi ia a hiki i kahi a ua poe nei e kui lei ana, nonoi aku j la o Hiiaka i ua poe kaikamahine nei i lei nona. He ekolu ka nui o keia poe kaikamahine. a he ekolu nohoi a lakou mau lei i haawi mai ai ho lakou nei. Hookahi ia Hiiaka, hookahi ia Pauopalaa a hookahi ia Wahineomao Aka, maiuua nae o ka haawi aaa mai oua poe kaikanihhine uei i na lei a lakou ia Hii&ka ma, a mahope iho hoi o ka Hiiaka noi ana aku ia lakou i lei, ua pane mai la kekahi o lakou ma hoomakea)ta: 'Ta maikai kau noi ana mai k, e kd malihini i ka lei» o ka pißkia ua olelo iho nei au au ba noa o kou lei • ia e Hiiakniknpoii opele. A ina o oe o Hnakaikapaii>o> pe)f. alaiHi loia knu lei ia o«. A o kekahi malia he hoakai imi po« maikaī ka oukoo, lei * hoi oukou $ ki lei mikoliio h koopuukahuahuaia uoiiokloukou huakai." Ia wa pvio %ku la o Hiiak4 i u» kaikamahine la ma ka olelo aaa aku: w Ua maopopo kau oHIa im iko i«i. E ainnu wU ikn hoi *u ia ot: auiuakua Hi«aka ka p.iha kou % mr> kou vq§u wiku%f k

,_ Ae mai la ua; kaikamahine paū, me kaTolei(> M mai p ko lakou aumakna no Ja mai ka po uaai. "A pehea; be ike no nae paha oukou i ka pomaikai. a ia akua a oukou e malama aei?" Ae mai la no ua kaikamaliiae • ■;,"■■■ ■■ <r „ ——^ nei, meHka oleio ana mai; "He nui na pomaikai i loaa ia a Hiiaka mai. Loaa "'ia makou ka ai s ka ia, ka aahu ame na 9 _ pono eae he nui,* Ola na mai ma ka iawelawe hana ana o ko'u makua kane, me ka riui ole o ka hana. , ' "Ae/ V wahi« Hiiaka i pane aku ai me ka niaau ana aku i ua kai kala: "Pehea,Jie oli no nae paha ko makuakane ke lei oia i ka lei hala?*' : Ae mai la no ua kaikaj2iahine nei me ka olelo ana mais "0 ka'u mele mau e lohe ai iaia i ke olii ke lei nei oia i fca lei hala, oia ke mele o Kauhikai-ioaka-o-ka-Lani." # 4t Aohe mele lei haia hou ae ana e hana ai? wahi Hii&ka i ninim hou akuai.'' "He mele no, oia o Waiiua-iki,'» i pane mai ai ua kaikamahine nei me ka olelo ana io&i: "Ua hai m&i ko'u makuakane, o keia mau mele elua na HiiakaikgpoU-c-pele no ia i a'o mat i ko'u m&u kupuna, Ua hoike pumai nohoi oia, am h« poe pili ia Hiiaka loaa keia m&u mele,* • "A pehea, ina e loaa ole aku ana i&'a keia mau mele elua au i hoike mai la, loaa mai ana no anei kau |et ia'u? wahi a Hiiaka i niiiau aku ai i ua kaikamahine la. Hoomanawanui ka ono akoea hou aku. Apopo puka hou aka.