Ka Nonanona, Volume IV, Number 11, 17 September 1844 — Page 67

1844.) KA NONANONA. 67

pae aina, oia kekahi ola no na kanaka.
                Eia kekahi; he laau kapili moku ka ulu. Nui wale na moku i hanaia i keia laau ma Bolabola; aole popopo wawe keia laau iloko o ke kai, e like me ke koa. Pau koke kela, paa keia.
                Eia kekahi waiwai o ka ulu, o ka wahie. Pilikia na kanaka Hawaii i ka wahie ole; aia no ia ma kahi loihi. He mea kaumaha ka halihali ana. Ina nae he nui ka ulu, o ka wahie no ia. O ke kino, he laau papa ia, he laau hale, he laau moku, a o na wahi lala, he wahie maikai ia.
                Eia kekahi; aole inoino ka aina i ka ulu. Ma Lahaina, ua ulu maikai ka uala, ka waina, ka maia, ka uhi, ka ipu malalo o ka ulu; aole inoino ka lepo ia ia. Ulu maikai hoi ke kope malalo o ka ulu; kokua ka ulu ia ia, aole hana ino ia ia. He laau lokomaikai loa keia.
                Eia kekahi; o ka malumalu, ka uliuli, a me ka hanohano o ka ulu. Lealea ka maka ke nana'ku. Ma Hilo, ka! maikai loa ia wahi i na ulu nunui. Owai ka mea mahalo ole?
                Nolaila, e na hoalawehana, e na lii, na mahiai, na mea aina a pau, owai ka mea hoole i ka ulu, aole make kanu? Owai ka mea noho a kanu ole? Aole, e ala no, a e kanu a nui, a paa pu na wahi ku pono ia ia. E ike auanei oukou i ka pono, ke hapai nui oukou i keia hana. Pau keia.
                O KA NIU. O ka niu kekahi laau waiwai, a e pono ke kanu nui ia. He nui ka pono o ka niu; loaa ka wahie, ka laau hale, ka uhi no ka ranai, ka aha, ke kaula, ka bulumi hale, ka pulu, ka aila, ka ai a me ka wai. Lehulehu na pono iloko o ka niu; oia kekahi laau kokua i ko ke kanaka hemahema. Ma kekahi mau pae aina iloko o keia moana Pakifika, o ka niu a me ka ia o ke kai, ke ola o na kanaka; aole mea e ae.
                Eia kekahi; he loihi ka ulu ana o ka niu; he umi makahiki paha a hoohua mai ia i ka hua. Eia nae kekahi pono o neia laau, ulu no ia ma na wahi a pau; ulu no ia i ka aina ino, makani, la; ma kahakai, mauka, ma kela wahi, keia wahi. Ina he wai ua, pono no ia ia, a ina iloko o ka honua ka wai, pono no; nana no e huli a omo iho.
                Eia kekahi; O ka io o ka niu, he ai maikai ia no ka puaa; ua ike au ma Nuuhiwa; momona loa ka puaa i ka niu; ono loa hoi ka io o ka puaa ai niu.
                Eia kekahi; he aila kekahi waiwai iloko o ka niu. He mea kalepa ka aila niu ma Bolabola; ua laweia e na moku haole i na aina e. O ka aila kukui no ia malaila.
                Nolaila, no ke aha ke kanu ole ia o ka niu maanei a nui loa? Kahaha loa kuu manao i ka palaka o na'lii a me na kanaka malaila. Ahea ala mai oukou a hele iwaho e kanu a e malama i neia mau laau a pau?
                "E ka mea hiamoe, e hele oe i ka Nonanona, e nana i kona aoao, a e hoonaauao iho."

HE OLELO HAANOU.

Kohala, Mei 2, 1844.
                Aloha oe e ka Nonanona. I keia mau la, i hala iho nei, hele mai la kekahi kahuna pope e kaapuni a e hoowalewale paha i ko Kohala nei e hoomana kii. A i kana hana ana me na kanaka, hele kekahi lunakula io na la, e ninau no ka haalele ana o kekahi keiki i ke kula aupuni.