Ka Nonanona, Volume IV, Number 5, 23 June 1844 — Page 30
30 KA NONANONA. (IUNE,
Ua manao anei oukou i ko oukou dala he dala io, aole he opala a he makani?
KUMU. Aole o makou manao he mea ole ko makou dala, he mea io no, mai kapa oe i ko makou dala he makani.
KAHU. Aole he makani, ina aole oukou e uku mai ia'u, aole loa e loaa aku ia oukou na mea e pono ai ko oukou mau kino, a me na kino o ka oukou mau wahine, aia oukou e hume ana i kahi malo, a e kau ana kahi kihei.
KUMU. Nohea keia manao ou; e lilo ana anei makou i poe kauwa nau? aole anei e loaa ia makou ka uku e like me ka makou hana?
KAHU. Ina aole oukou e uku mai, alaila e hoi nele aku oukou! he palapala ka'u e haawi aku ia oukou, aole loa e loaa aku ke dala; aia a uku mai oukou, alaila haawi aku.
KUMU. Noonoo iho la makou i ka haawi aku a me ka ole; aka, ua ike makou ma ke kanawai; aka, aole olelo mai e uku na kumu ke nui ka hana a ua Kahukula la. Aia hoi, loaa koke mai la ka pilikia, uku aku la kela kumu keia kumu; i ko makou uku ana, ea, aole makou i uku no ka olioli; uku makou no ka pilikia; aole makou i haawi aku me ka ae a me ka hauoli.
Eia hou keia, like keia olelo me kekahi moku manuwa Farani i ku ai ma Oahu; penei kana olelo i ke lii o Hawaii nei, ina aole oe e haawi mai i na tausani dala; alaila; hoolei aku ka poka i uka! no keia olelo weliweli a ka manuwa haawi koke ke dala, lilo aku; i keia haawi ana a ke lii i keia mau tausani dala, aole i haawi no ka oluolu, haawi aku no ka pilikia a me ke kaumaha; aole i haawi pololei aku.
Eia hoi o Kaelemakua keia kanaka hookaumaha a hoopilikia.
Eia kekahi mea hoakaka; ina e lawe makou ma ka waiwai, penei ke kuai ana me ke kumu; kuai i ka pahiolo $400, i ke kuai ana o ke Kahukula me ka haole $300, aole o keia mea hookahi wale no; he nui na mea like. Ina kuai ma ka apa lole $16,00. He pono anei keia hana a ke Kahukula? e hoakaka mai kekahi mea noonoo i ka pono a me ka hewa, pela anei ke kuai ana ma Oahu a ma Maui a ma ia wahi aku ia wahi aku; aka, e noho ana no kekahi mau kumu me ka ike i ka palapala o kela waiwai keia waiwai, ke kuai ana ma Koloa a makou i ike ai, he emi ke kumukuai ma kekahi mau mea waiwai; a ma kekahi waiwai he oi iki aku. Makemake makou e kuai pololei e like me ke kuai ana o ke Kahukula me na haole ma Koloa, a e kuai pono mai ke Kahukula me ke kumu.
Auhea oukou e ko Hawaii nei, e ike oukou i ka hana a me keia Kahukula, i ka hana pololei a me ka hoino. Aloha oukou e ka poe e nana ana i keia manao. Ua pau aku la.
KA BAIBALA MA LAHAINA.
Lahaina, Mei 14, 1844.
Auhea oe ka Nonanona?
E hai aku oe i ka manao o ka poe hui hoolaha palapala Hemolele ma Lahaina nei, i lohe na pepeiao o ka poe a pau i makemake e mau ka pono ma Hawaii nei.
Kuu manao i ka poe hui o Lahaina nei, o ka paa o ka olelo a ke Akua ma Hawaii nei, oia mea e pono nui ai keia aupuni, a oia no hoi ka mea e mau loa ai ka pomaikai o keia