Ka Nonanona, Volume III, Number 20, 20 February 1844 — Page 100

100 KA NONANONA. (FEBERUARI,

keia pae aina o Hawaii nei, a ua hiki no ia ia ke kakau i kona inoa a hoopaa hoi i ke Kuikahi au i hoike mai nei ma ka inoa o kou Moi.
O kau kaua oluolu,
G. P. JU DD,
Kakauolelo no ko na aina e. Gen. Mila, H. B. M. Kanikela

PAUKU HOU.

            No ka makemake o ka Moi, ke Lii o ko Hawaii Pae Aina e hoopau i ka ona ana maloko o kona aupuni, a nolaila, ua hoao i ka imi i mea e ae mai ai ke aupuni o Farani i ka hoopauia o ka pauku eono o ke Kuikahi i hanaia Iulai 17, 1839. Malaila, e komo mai ai na mea rama, a me na waina ke ukuia ke dute elima hapahaneri, nolaila, ua aeia keia, ina paha e ae ka Moi, ke Lii o ko Farani e hoopau a e hoololi paha i kela pauku, alaila, na ka Moi, ke Lii Wahine hoi e ae i ka hoololi ana i ka pauku eono o ke Kuikahi maluna e like loa ke ano me ia no na mea ona, a e hoikeia keia pauku hou i ke aupuni Beritania no ka aeia mai paha, e huipu me ke Kuikahi e hooholoia i keia wa.
(Inoa,) KAMEHAMEHA III. (Inoa,) KEKAULUOHI. (Inoa,) WM. MILLE R.
            G. P. JUDD, Kakauolelo no ko na aina e.

Ka palapala a Gen. Mila ia G. P. Judd, Esq.

            AUHEA OE; Ke hai aku nei au ia oe, no kau palapala o keia la; ke hai mai nei oe i ka makemake o ke Alii Hanohano o Hawaii nei, e hookomo ia kekahi pauku e aku, au i hoike mai nei, iloko o ke Kuikahi e hanaia nei; a makemake no hoi oia e hoakaka'ku au ia ia i ke Aliiwahine Hanohano o Beritania, i ae mai kona manao. Nolaila, ke hai aku nei au ia oe me ka oiaio, he lealea loa ko'u manao e hoouna pu aku ia ia me ke Kuikahi ke kakauia na inoa.
          Ke manao nei no hoi au, e nana oluolu mai ke Aliiwahine Hanohano i keia pauku; no ka mea, ua manao nui na Lii Beritania ma na mea a pau e lanakila ai ka pono ma Hawaii nei.
Kau kauwa oluolu,
WM. MILA.
G. P. JUDD, Esq., Kakau. no ka na aina e.

KUIKAHI I HANAIA IWAENA O BERITANIA NUI A ME KO HAWAII PAE AINA.

            Ua hooponoponoia na hihia iwaena o ke Aupuni o Beritania Nui a me ko Hawaii Pae Aina, me ka maikai, nolaila, ua ae likeia keia mau pauku Kuikahi iwaena o ke'lii o ko Hawaii Pae Aina, ma kekahi aoao, a me William Miller, Esq., ko ke'lii Wahine Beritania Kanikele Nui no ko Hawaii, a me ko na mokupuni e ae ma ka moana Pakifika, ma ka inoa, a ma ka aoao o ke'lii Wahine o Beritania ma kekahi aoao i mea e paa'i ka lokahi ana o na manao, a i mea hoi e pale aku ai i ka mokuahana ma keia hope aku iwaena o keia mau aoao elua.
          PAUKU I. E mau loa aku no ka malu a me ke aloha mawaena o ka Moi, ke'lii Wahine o ke Aupuni Huipuia a Beritania Nui, a me Irelani, a me ke'lii o ko Hawaii Pae Aina, a me ko laua mau hooilina, a me ko laua mau hope.
          PAUKU II. E hoomalu nuiia ko ke'lii Wahine Beritania mau kanaka o ko lakou kino, a me ko lakou waiwai e ke'lii o ko Hawaii Pae Aina, me ka paewaewa ole o ka hana ke hihia lakou, e like me ko na kanaka maoli, a i ole ia, e like hoi me ko na haole pomaikai.
          PAUKU III. Ina e hoopii ko Beritania maanei e hewa maoli, aole ia e hookolokoloia e hai, i ka Iure no i kohoia e ke Kanikele Beritania no loko o na haole, a ae ia e na'lii o ko Hawaii Pae Aina.
          PAUKU I V. E pili ka hoomalu ana o ke'lii o Hawaii nei i na moku Beritania, a me na'lii moku, a me na luina. Ina ili kekahi moku e kokua na'lii, a me na kanaka ma ia wahi aku, a ia wahi aku, o ko Hawaii Pae Aina, i hao oleia ka waiwai. Ina i like ole na manao ma ka uku, alaila, e koho kekahi, a me kekahi i poo nana e olelo ia wahi.
          PAUKU V. E hooki loa ia no, ka mahuka ana o na luina o na moku Beritania e na'lii o ia wahi aku ia wahi aku, na lakou e hooikaika ma na mea pono a pau, i loaa na mea mahuka, a na na'lii o ua mau moku la a na na mea nona na moku naha e uku.